100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
Eerder door jou gezocht
Samenvatting van de voorgeschreven stof van het boek 'Europees recht: algemeen deel' voor het vak Inleiding Europees recht, jaar 1 Rechtsgeleerdheid, Universiteit Utrecht€3,99
In winkelwagen
Samenvatting van de voorgeschreven stof van het boek 'Europees recht: algemeen deel' voor het vak Inleiding Europees recht, jaar 1 Rechtsgeleerdheid, Universiteit Utrecht
Samenvatting van de voorgeschreven stof van het boek 'Europees recht: algemeen deel' voor het vak Inleiding Europees recht. Dit vak wordt gegeven in het eerste jaar van de studie Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit Utrecht.
..........................................................................................................................................................3
1. Inleidende opmerkingen................................................................................................................4
1.1 Trias Europea................................................................................................................................4
1.2 Materieel recht.............................................................................................................................5
1.3 Rechtspraak, rechtsorde, rechtsbescherming, rechtsstaat...........................................................5
2. Rechtsgemeenschap, wetgeving en begroting...............................................................................7
2.1 De Unie en grondrechten.............................................................................................................7
2.2 Andere bronnen van het Unierecht..............................................................................................7
2.2.1 Secundair recht: nomenhiërarchie en wetgevingshandelingen.............................................7
2.2.2 Rechtsbronnen ‘in-between’.................................................................................................8
2.2.3 Teritiair recht (soft law).........................................................................................................8
2.3 EU-wetgever (secundair recht).....................................................................................................8
2.3.1 Het Europees Parlement........................................................................................................8
2.3.2 De Raad..................................................................................................................................9
2.3.3 De Commissie........................................................................................................................9
2.4 Begrenzingen en richting van EU-wetgeving: het stelsel van bevoegdheden...............................9
2.4.1 Het beginsel van bevoegdheidstoedeling..............................................................................9
2.4.2 Beginsel van subsidiariteit...................................................................................................10
2.4.3 Beginsel van evenredigheid.................................................................................................10
2.5 Totstandkoming EU-wetgeving...................................................................................................10
2.5.1 Gewone wetgevingsprocedure (artikel 294 WV).................................................................10
2.6 Begroting van de EU...................................................................................................................11
3. Uitvoering....................................................................................................................................12
3.1 Bestuur: de lidstaten...................................................................................................................12
3.2 Bestuur: de Europese Unie.........................................................................................................12
3.2.1 De Europese Commissie als uitvoerend bestuur..................................................................12
3.2.2 Regelgevende bevoegdheden. Twee vormen......................................................................13
4. Samenvatting hoofdstuk 2 en 3....................................................................................................14
4. Interne markt..............................................................................................................................15
4.1 De verdragsrechtelijke basis.......................................................................................................15
4.2 Vrij verkeer in verdrag, wetgeving en bestuur............................................................................15
4.3 De vier marktvrijheden...............................................................................................................15
4.3.1 Vrij verkeer van goederen....................................................................................................16
1
, 4.3.2 Vrij verkeer van personen....................................................................................................16
4.3.3 Vrij verkeer van diensten.....................................................................................................16
4.3.4 Vrij verkeer van kapitaal en betaling...................................................................................16
4.4 Wat is ‘vrijheid’ in het Europese recht? Discriminatieverbod en belemmeringenverbod..........16
4.4.1 Verbod van discriminatie.....................................................................................................17
4.4.2 Verbod van belemmering....................................................................................................17
4.5 Het vrij verkeer van goederen....................................................................................................17
4.5.1 Tarifaire belemmeringen.....................................................................................................17
4.5.2 Non-tarifaire belemmeringen..............................................................................................17
4.6 Het vrij verkeer van personen, diensten en kapitaal..................................................................18
4.7 Reikwijdte van de verboden.......................................................................................................18
4.8 Uitzonderingen of rechtvaardigingen van nationale regels; afweging tussen marktbelangen en
publieke belangen............................................................................................................................19
4.8.1 Uitzonderingen in het Werkingsverdrag..............................................................................19
4.8.2 Uitzonderingen op basis van jurisprudentie........................................................................19
4.8.3 Gemeenschappelijke kenmerken.........................................................................................20
6. Mededingingsrecht (concurrentierecht)......................................................................................22
6.1 De verdragsnormen, hun begripsmatige context en hun uitleg.................................................22
6.1.1 De verdragsnormen en hun uitleg.......................................................................................22
6.2 Het kartelverbod (artikel 101 Wv)..............................................................................................22
6.2.1 Uitzondering op het verbod van artikel 101 lid 1 Wv...........................................................22
6.3 Controle op marktmacht: artikel 102 Wv en concentratiecontrole............................................23
6.3.1 Misbruik van machtspositie: artikel 102 Wv........................................................................23
6.3.2 Concentratiecontrole...........................................................................................................23
6.4 Mededinging, de uitvoering van publieke taken en ander overheidshandelen..........................24
6.4.1 Artikel 106 Wv: staatsbedrijven en ondernemingen met bijzondere of uitsluitende rechten
......................................................................................................................................................24
6.4.2 Uitzonderingen en beperkingen van de gelding van artikel 106 Wv....................................24
6.4.3 De nuttig effect-regel...........................................................................................................24
6.4.4 Steunmaatregelen van de lidstaten.....................................................................................24
6.4.5 Toegelaten steunmaatregelen.............................................................................................24
6.5 Toezicht en controle op de naleving...........................................................................................25
6.5.1 Toezicht en controle op de naleving van de artikelen 101 en 102 Wv.................................25
6.5.2 Toezicht en controle op de naleving van artikel 107 Wv.....................................................25
8. Externe betrekkingen en buitenlands beleid................................................................................26
8.4 De gemeenschappelijke handelspolitiek.....................................................................................26
2
,9. Doorwerking................................................................................................................................27
9.1 Voorrang van Unierecht en de Europese rechtsorde..................................................................27
9.2 Rechtstreekse of directe werking van Unierecht........................................................................27
9.2.1 Voorwaarden voor rechtstreekse werking...........................................................................27
9.2.2 Rechtsverhoudingen bij rechtstreekse werking...................................................................28
9.2.3 Rechtsgevolgen van rechtstreekse werking.........................................................................28
9.3 Conforme interpretatie...............................................................................................................28
9.4 Staatsaansprakelijkheid..............................................................................................................29
9.5 Procedurele doorwerking en nationale autonomie....................................................................29
10. Rechtsgangen............................................................................................................................29
10.1 Het Hof van Justitie...................................................................................................................30
10.2 De rechtsgangen.......................................................................................................................30
10.3 Acties tegen lidstaten...............................................................................................................30
10.3.1 Directe acties tegen besluiten van lidstaten: inbreukacties...............................................30
10.3.1 Indirecte actie, van particulier tegen lidstaat: de prejudiciële procedure om uitleg.........31
10.4 Acties tegen besluiten en gedragingen van de instellingen van de Unie..................................32
10.4.1 Directe acties: beroep tot nietigverklaring........................................................................32
10.4.2 Directe acties: de aansprakelijkheidsactie tegen de EU.....................................................33
10.4.3 Directe acties: beroep wegens nalaten..............................................................................33
10.4.4 Indirecte acties: de exceptie van onwettigheid..................................................................33
10.4.5 Indirecte acties: de prejudiciële procedure tot ongeldigverklaring...................................34
10.5 Acties tegen besluiten en gedragingen van particulieren.........................................................34
11. Gedeeld gezag...........................................................................................................................35
11.1 Gedeeld gezag in een coöperatief federaal systeem................................................................35
11.2 Gedeeld recht...........................................................................................................................35
11.2.1 Grondrechten en beginselen.............................................................................................35
11.2.2 De leerstukken...................................................................................................................35
11.2.3 Legaliteit............................................................................................................................35
3
, 1. Inleidende opmerkingen
In 1951 werd de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal opgericht door Frankrijk en Duitsland,
met als doel een gemeenschappelijke markt voor kolen en staal. Hierbij sloten vier andere landen
zich aan in het Verdrag van Parijs van 18 april 1951.
In 1957 breidde de EGKS zich uit de Europese Economische Gemeenschap door het EEG-verdrag,
met daarbij ook de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom).
In 1974 ontwikkelde de EEG een eigen politieke autonomie waarbij een nieuw orgaan werd
gevestigd: de Europese Raad. In de Europese Raad verenigden de regeringsleiders zich. Daarnaast
werd het Europees Parlement een direct gekozen volksvertegenwoordiging. In deze tijd ontstond er
ook de interne markt doordat lidstaten hun onderlinge grenscontroles ophieven.
In 1993 ging de EEG op in de Europese Gemeenschap door het Verdrag van Maastricht (voorloper
van de EU). Het politieke aspect kreeg steeds meer vorm en het ging niet meer alleen om het
functionele karakter. Hierin werd ook de burgerschap van de Unie in het leven geroepen, maar
belangrijker is misschien wel de inroeping van een gezamenlijke munt in 1999: de euro (in 2002
kwam de euro in roulatie).
In 2009 werd het Verdrag van Lissabon van kracht en werd de Europese Gemeenschap de Europese
Unie. Dit verdrag bevatte de grondwet, die in 2005 nog werd verworpen door de Franse en
Nederlandse burgers in referenda.
1.1 Trias Europea
De Europese Unie is een representatieve democratie: burgers worden vertegenwoordigd in het
Europees Parlement. De lidstaten worden vertegenwoordigd door hun staatshoofd of regeringsleider
en door hun regering in de Europese Raad.
1. Wetgevende macht: geeft de algemene regels voor de toekomst.
2. Uitvoerende macht: neemt besluiten in het heden.
3. Rechterlijke macht: beoordeelt en interpreteert feiten in het verleden.
Deze trias politica is te vinden in het Verdrag betreffende de Europese Unie:
Wetgevende macht EU: het Europees Parlement en de Raad (artikel 14 VEU). De Europese
Commissie formuleert wetgevingsvoorstellen en is bij de uitvoering van de wetgeving betrokken
(artikel 17 lid 2 VEU jo. artikel 289 lid 1 WV).
Samengevat:
- Het Europees Parlement en de Raad hebben de wetgevingstaak
- De Europese Commissie kan wetsvoorstellen formuleren en indienen, maar maakt de wetten
niet
Uitvoerende macht EU: de Europese Raad (artikel 15 lid 1 VEU). De Europese Raad bestaat uit alle
regeringsleiders of staatshoofden van de lidstaten en tevens uit de voorzitter van de Europese
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lies2642. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
