Samenvatting
TP HsLeiden Psychologie van Het Persoonlijke gehele samenvatting
- Instelling
- Hogeschool Leiden (HSL)
Zeer uitgebreid met 60 bladzijde, in het Nederlands en met Engelse begrippen (NL vertaling waar mogelijk)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 60 pagina's
Voorbeeld 4 van de 60 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Psychologie van het persoonlijkeInhoudsopgave
Hoofdstuk 1 & 2............................................................................................................................................. 1
Hoofdstuk 2................................................................................................................................................... 5
De dispositionele invalshoek.......................................................................................................................... 6
Hoofdstuk 4................................................................................................................................................. 13
De biologische invalshoek............................................................................................................................ 17
De intrapsychische invalshoek...................................................................................................................... 24
De Cognitieve-Ervarings invalshoek.............................................................................................................. 38
De sociale en culturele invalshoek................................................................................................................ 51
Hoofdstuk 1 & 2
Persoonlijkheid - een set van persoonlijke kenmerken en mechanismen binnen een individu,
die georganiseerd en relatief duurzaam die zijn/haar interactie met en aanpassingen aan de
sociale en fysieke omgeving.
Trait-descriptive adjectives/eigenschap-beschrijvende bijvoeglijk naamwoorden – worden
gebruikt om karaktereigenschappen van iemand te beschrijven. (Optimistisch, lui)
Psychologische eigenschappen/psychological traits – karaktereigenschappen die
beschrijven op welke manier mensen van elkaar verschillen of juist op elkaar lijken.
(Verlegen, spraakzaam)
Psychologische eigenschappen zijn gemiddelde neigingen/average tendencies van mensen.
Als voorbeeld spraakzaamheid, iemand die spraakzaam is zal vaker een gesprek starten dan
iemand die dat niet is. Maar dat betekent niet dat hij/zij altijd een gesprek als eerste start.
Onderzoek naar persoonlijkheid eigenschappen stellen 4 vragen:
Hoe veel eigenschappen zijn er?
Hoe zijn deze eigenschappen georganiseerd? (Wat is de relatie naar andere
eigenschappen)
Waar komen deze eigenschappen vandaan? (En hoe ontwikkelen deze zich?)
Wat is de samenhang en de consequenties hiervan?
Persoonlijkheidspsychologie is belangrijk bij het omschrijven, uitleggen en voorspellen van
gedrag en mensen.
1
,Psychologische mechanismen zijn net als kenmerken, alleen refereert de term
‘mechanismen’ meer naar de processen van de persoonlijkheid. Mechanismen refereren
bijvoorbeeld meer naar cognitieve processen bij de informatieverwerking. Psychologische
mechanismen hebben drie essentiële ingrediënten. Input, besluitregels en uitput.
Een psychologisch mechanisme maakt mensen misschien gevoeliger voor specifieke
informatie van de omgeving (input), maakt het waarschijnlijker dat zij verschillende opties
overwegen (besluitregels) en gedragen zich hier anders naar (uitput).
Binnen het individu/within the individual – betekent dat persoonlijkheid iets is dat iemand
met zich meedraagt met tijd en van situatie naar situatie.
Georganiseerd/organised wordt mee bedoelt dat psychologische eigenschappen en
mechanismen voor 1 persoon niet een simpele random collectie van elementen is.
Persoonlijkheid is georganiseerd omdat de mechanismen en eigenschappen in een
samenhang met elkaar zijn verbonden. Voorbeeld: je behoefte aan honger en intimiteit
wisselen elkaar ook af wanneer er eentje is vervuld. Met persoonlijkheid kan dit hetzelfde
werken. Persoonlijkheid is georganiseerd op een manier waar keuze regels aan vast zitten
om te bepalen welke geactiveerd moeten worden, afhankelijk van de omgeving.
Psychologische kenmerken zijn ook redelijk duurzaam, zeker in de volwassenheid en redelijk
consequent in situaties.
Sommige psychologen vinden het bewijs voor een consequente persoonlijkheid zwak. Zij
vinden bijvoorbeeld dat eerlijkheid in de ene situatie (winkeldiefstel) niet samenhangt met
eerlijkheid in een andere situatie (illegaal films kijken).
Invloedrijke krachten/influential forces van de persoonlijkheid duidt op de invloed op
mensen hun leven die psychologische kenmerken en mechanismen kunnen hebben.
Persoonlijkheid beïnvloedt hoe we ons gedragen, naar onszelf kijken ect. Mensen zijn geen
passieve wezens die alleen maar reageren op externe prikkels. Persoonlijkheid speelt een
grote rol in hoe mensen vormgeven aan hun leven. Persoonlijkheidskenmerken zijn krachten
die beïnvloeden hoe we ons voelen, gedragen en hoe we denken.
Person-enviroment interaction is complex. Hoe iemand interactie heeft met zijn/haar
omgeving. Dit betreft perceptie, selectie, evocations en manipulatie.
Perceptie refereert naar hoe wij onze omgeving zien of interpreteren. Twee mensen kunnen
in dezelfde situatie zitten maar door hun verschillende persoonlijkheid kunnen zij hier een
totaal andere perceptie van hebben.
Selectie heeft te maken met hoe wij ervoor kiezen om een bepaalde situatie in te gaan. Hoe
wij onze vrienden, school en hobby’s kiezen bijvoorbeeld.
Evocations zijn de reacties die wij produceren naar anderen, vaak unintentionally. Een groot
persoon komt bijvoorbeeld intimiderend over op anderen terwijl hij/zij dat helemaal niet zo
bedoelt.
Met manipulatie wordt de manier bedoelt waarop wij proberen anderen te beïnvloeden.
Iemand die bijvoorbeeld angstig is zal zijn/haar omgeving proberen te beïnvloeden om geen
enge film te kijken.
2
,De nadruk op aanpassing geeft het idee dat een centraal kenmerk van persoonlijkheid
adaptief functioneren betreft - doelen bereiken, omgaan met, aanpassen en omgaan met
uitdagingen waarmee we mee worden geconfronteerd.
We hebben natuurlijk een fysieke en sociale omgeving, maar daarbij komt ook een intra
fysieke omgeving. Dit wil zeggen ‘in het hoofd’, dus de herinneringen, dromen, verlangens,
fantasieën en privé ervaringen die wij allemaal hebben.
3 niveaus van de persoonlijkheidsanalyse:
1. Like all others (the human nature level)
2. Like some others (the level of individual and group differences)
3. Like no others (the individual uniqueness level)
Het eerste niveau – human nature – gaat over de persoonlijkheidskenmerken en
mechanismen die iedereen bezit. Iedereen heeft bijvoorbeeld de mogelijkheid om een taal
te leren en spreken. De mens is een sociaal dier dus elk mens op deze aarde heeft
bijvoorbeeld een sociale behoefte.
Het tweede niveau – individuele verschillen – gaat over hoe sommigen van elkaar
verschillen. De ene grote groep houdt van feestjes, en de andere groep mensen leest liever
in zijn/haar eentje een boek. Hierbij komen ook groepsverschillen kijken. Hoe 1 groep
mensen verschilt van een andere groep mensen. Bijvoorbeeld leeftijd of geslacht.
Het derde niveau kijkt naar hoe elk persoon uniek is. Zelfs een identieke tweeling hebben
twee verschillende persoonlijkheden. Twee manieren om hiernaar te kijken:
nomothetic/nomothetisch of idiographic/idiografisch. Nomothetisch onderzoek kijkt naar
statistische vergelijking van individuen of groepen waarbij steekproeven van onderwerpen
nodig zijn om onderzoek te doen. Nomothetisch onderzoek wordt doorgaans toegepast om
universele menselijke kenmerken en dimensies van individuele of groepsverschillen te
identificeren. Bij idiografisch onderzoek (vertaald als ‘de beschrijving van één) kijkt naar 1
specifiek onderwerp, die proberen algemene principes na te leven die in de loop van de tijd
in een enkel leven tot uiting komen. Dit zijn vaak casestudies van 1 persoon over een
levensspan.
Kritiek op persoonlijkheidspsychologie is dat er veel onderzoek is gedaan naar individuele
aspecten van de persoonlijkheid. Maar te weinig onderzoek naar de persoonlijkheid als een
geheel.
A domain of knowledge/een domein van kennis is een gespecialiseerd gebied van de
wetenschap waar psychologen zich hebben gefocust op het leren over specifieke en
gelimiteerde aspecten van de menselijke aard.
Het veld van de persoonlijkheid kan verdeeld worden in zes districten van kennis over de
menselijke aard:
Eigenschappen waarmee iemand geboren is of ontwikkelt (dispositioneel)
3
, Biologische gebeurtenissen (biologisch)
Conflicten binnen iemand zijn/haar geest (intrafysiek)
Persoonlijke en privé gedachten, gevoelens, verlangens, overtuigingen en andere
subjectieve ervaringen (cognitief ervaringsgericht)
Sociaal, cultureel en geslachts posities in de wereld (sociaal en cultureel)
De aanpassingen die een persoon moet maken bij de onvermijdelijke uitdagingen van
het leven (aanpassend)
Binnen deze districten wordt er gefocust op twee elementen
1. De theorieën die zijn ontwikkel binnen elk domein, inclusief de basis aannames van
de menselijke aard
2. Het empirisch onderzoek dat zich heeft verzameld binnen elk domein
Het dispositionele domein
Hier gaat het voornamelijk over de manier waarop individuen zich horen te gedragen en
waarom dit van elkaar verschilt. Het centrale doel hier is om de belangrijkste manieren te
identificeren en te meten waarin individuen zich geneigd zijn te verschillen van elkaar. Ze zijn
ook geïnteresseerd in de afkomst van de belangrijke individuele verschillen en hoe deze
ontwikkelen en zich onderhouden. Op welke manieren verschillen menselijke gedragingen
zich van elkaar en hoe komt dit?
Het biologische domein
Dit domein stelt dat mensen collecties van biologische systemen zijn en deze systemen
bieden de bouwstenen voor gedrag, gedachten en emotie. De biologische benadering
refereert naar drie domeinen: genen, evolutie en psychofysiologie. Psychofysiologie doelt
op het zenuwstelsel.
Het intrafysische domein
Hier gaat het voornamelijk om mentale mechanismen van de persoonlijkheid, vaak
onbewust actief (bijvoorbeeld Freud).
Het cognitieve ervaringsgericht domein
Dit domein focust zich op cognitieve en subjectieve ervaringen zoals bewuste gedachten,
gevoelens, overtuigingen, intelligentie en verlangens over zichzelf en anderen. Hier is het
‘zelf’ en het zelfconcept erg belangrijk. Ook wordt er gekeken naar de doelen die wij
nastreven en naar emotie.
Het sociale en culturele domein
Hier wordt ervan uit gegaan dat persoonlijkheid niet alleen in onze hoofden, zenuwstelsels
en genen zit maar dat het ook kan afhangen van waar en hoe je bent opgegroeid.
Persoonlijkheid wordt beïnvloed door de sociale en culturele context.
Het aanpassend domein
Hier wordt gekeken naar hoe de persoonlijkheid in relatie staat tot hoe wij omgaan met en
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jennavanandel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen