In de afgelopen jaren is er meer toezicht gekomen voor zowel inter- als nationale bedrijven. Naast
hogere straffen zijn ook de eisen verscherpt. Er zijn twee tegenstrijdige handhavingsstijlen;
1. Coöperatief, gericht op een samenwerkende manier.
2. Punitief, gericht op een straffende manier.
Het begrip ‘responsive’ geeft aan dat de wijze waarop gereageerd wordt op regelovertredingen
afgestemd moet zijn op de houding en beweegredenen van de regelovertreder. Het principe die
hierbij belangrijk is, de escalatie van interventies.
Het bekendste boek van Braithwaite is zonder twijfel Crime, Shame and Reintegration (1989).
Centraal hierin staat:
• Shaming als mechanisme voor sociale controle, kan worden gebruikt voor zowel het gedrag
van individuele personen als van organisaties te beïnvloeden.
• Shaming betekent enerzijds: te schande maken, moreel veroordelen, anderzijds:
schaamtegevoelens ontwikkelen.
• Regelovertreders het meest effectief aangepakt als hun gedrag expliciet en scherp wordt
veroordeeld. Dit zal ertoe leiden dat de overtreder zich zal schamen en dat schaamtegevoel
hem er in de toekomst van zal weerhouden opnieuw in de fout te gaan.
• Shaming-strategie is niet alleen effectief, maar ook efficiënt: overtuigen is goedkoper dan
straffen.
Handhavingspiramide
Volgens Braithwaite zijn de volgende aspecten belangrijk aan de handhavingspiramide.
• Handhavers beschikken over een rijkgeschakeerd sanctiearsenaal beschikken, met een
opbouw van lichte sancties (zoals het sturen van een waarschuwingsbrief) naar de meest
verregaande, het intrekken van de vergunning en stillegging van de organisatie. De zware
sancties vormen een stok achter de deur (benign big guns).
• Strategieën gebaseerd op overtuiging en zelfregulering worden misbruikt.
• Door mee te werken aan de handhaving, dwingt de overtreder de lagere sanctie af.
• Sanctie is gericht op afschrikking; cruciaal hierbij is niet de hoogte, maar de morele kracht
van de straf.
• In Nederland nemen twee toezichthouders (Inspectie Verkeer en Waterstaat – IVW en de
Onderwijsinspectie) de handhavingspiramide van Braithwaite bijna letterlijk over.
, Handhavingspiramide droom en daad
De handhavingspiramide is gebaseerd op de gedachte dat handhavers hun optreden en sancties
afstemmen op de ‘instelling’ of de ‘goede wil’ van de onderneming. In de praktijk blijkt de piramide
meer een idealistische vorm dan realistisch. Dat komt door de volgende aspecten:
1. De kennis van individuele bedrijven blijkt in de praktijk beperkt, omdat directe controles
steekproefsgewijs en projectmatig plaatsvinden. Terugkerende controles, waarmee de
toezichthouder zou kunnen achterhalen in welke mate bedrijven verbeteringen doorvoeren,
zijn zeldzaam.
2. In de tweede plaats veronderstelt de tit-for-tat-strategie dat handhavers in staat zijn om
sancties ‘op te schalen’ als de situatie daarom vraagt. Maar is dit wel een realistische
veronderstelling? In het Nederlandse stelsel van handhaving kan de sfeerovergang tussen
bestuurs- en strafrechtelijke handhaving als een mooi voor- beeld van zo’n escalatiestrategie
worden beschouwd.
3. In de derde plaats kan worden opgemerkt dat de piramide idealistisch is, omdat ervan wordt
uitgegaan dat de toezichthouders erop gericht zijn om te bereiken dat bedrijven regels
naleven. Maar van een dergelijke houding is niet altijd sprake.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IVKstudenthu2021. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
