Samenvatting
Samenvatting geschiedenis Tijd van ontdekkers en hervormers Feniks H5
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Samenvatting van 5 pagina's voor het vak Geschiedenis aan de HAVO (Uit het boek Feniks)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Tijd van ontdekkers en hervormers (1500-1600)5.1 Renaissance en humanisme
Noorden van Italie > internationale handel op gang, veel rijke handelaren
Die Rijke handelaren lieten huizen bouwen, en kochten standbeelden, schilderijen en andere
kunstwerken.
• Renaissance begon in Italië: Een groep (rijke handelaren) hadden interesse in kunstwerken en
konden dat ook betalen. Ook was daar nog veel klassiek erfgoed aanwezig > oude (ruïnes van)
gebouwen en kunstwerken uit de Romeinse tijd.
De hoge geestelijken gaven ook opdrachten aan de kunstenaars, voor kunstwerken in de stijl van
de Grieken en Romeinen > klassieke oudheid
Renaissance: de wedergeboorte van de klassieke oudheid, mens centraal. (15e en 16e eeuw)
Middeleeuwse denkwereld:
- gericht op het geloof, en het leven na de dood (hemel)
Rijke burgerij ontwikkelde een andere levensverhouding: Humanisme
- Hier en nu, belangrijker dan het hiernamaals
- Niet meer kritiekloos de leer van de kerk volgen
- Ze discussieerde over politiek, godsdienst en moraal
- Ze hoopten de wereld beter te leren begrijpen, en proberen het te verbeteren
- Humanist Erasmus > Wilde de oude bijbel (vulgaat) beter vertalen, maar ontdekte talloze
taalfouten, dat leverde de Kerk problemen op.
- Sommige humanisten bestudeerde de mens > meer inzicht in bouw en werking van het lichaam
5.2 Ontdekkers van nieuwe werelden
Rond 1450 werd het wereldbeeld anders > de handel werd internationaler
• Brugge (Vlaanderen) werd het knooppunt, daar werden namelijk handelsgoederen naar toe
gebracht uit allemaal verschillende gebieden (Azië - Noord-Afrika - Noordzee en Oostzeegebied)
• De topografische kaart van het Middellandse zeegebied was gedetailleerd en betrouwbaar. De
wereldkaart niet. Toscanelli bestudeerde dit
Aziatische producten waren erg duur in Europa > handel met Indië (naam voor gebied met
Aziatische producten) zou goedkoper zijn, maar Ottomanen Arabieren weigerden Europese
handelaren tot hun gebieden toe te laten.
- Daarom organiseerde Portugese Koningen ontdekkingsreizen langs de Afrikaanse kust, om zo
een handelsroute naar Indië te vinden > hadden geen idee waar Indië lag, verkenden veel
verschillende eilandengroepen.
- In 1488 voer Bartolomeus Diaz als eerste om de zuidpunt van Afrika
- In 1497 bereikte Vasco da Gama de westkust van India.
- Portugezen bezetten er kustplaatsen en eilanden, ze stichtte factorijen en dreven handel met
de inheemse bevolking.
- Portugal kreeg aandeel in de handel van zijde, specerijen en andere Aziatische producten, maar
de zeeroutes waren gevaarlijk.
Arabieren en Ottomanen > beheersten de landroute
Portugezen > beheersten de zeeroute
Spaanse koning Ferdinand en koningin Isabella wilden ook een zeeroute naar Azië.
, • Christoffel Columbus meende dat hij via het westen Indië kon bereiken, in opdracht van Spanje
ging Columbus in 1492 weg en na vijf weken varen arriveerde Columbus in de Caraïben. Hij
noemde de bewoners indianen, omdat hij dacht dat hij Indië had bereikt.
In 1494 kwam het verdrag van Tordesillas > Westelijke helft van de wereld toegewezen aan
Spanje en oostelijke helft toegewezen aan Portugal
- Vespucci ontdekte daarna Zuid-Amerika, hij besefte dat het een nieuw werelddeel was.
- Naam Amerika: afgeleid van Vespucci’s voornaam, Amerigo
- Het oosten van Zuid-Amerika was verder dan gedacht, daardoor kwam Brazilië in handen van
Portugal.
Na Columbus gingen steeds meer mensen op ontdekkingsreis, opzoek naar goud. Deze werden
conquistadores (Spaanse veroveraars) genoemd. Hernan Cortes viel in 1519 het gebied van de
Azteken binnen. De Azteken, die in de meerderheid waren, konden niet op tegen de wapens en
paarden van de conquistadores.
• Maar het grootste gevaar waren de ziektes die de Spanjaarden meedroegen, en stierven
massaal.
In 1521 gaven de Azteken zich over.
Azteken: Indianen
- Hoogontwikkelde cultuur, oppermachtig in Midden-Amerika
- Leefden in grote steden, zoals Tenochtitlan
- Bloeiende economie
Conquistadores kregen grote landgoederen, waarop lokale indianen verplicht op moesten werken.
Dat leidde tot uitbuiting en dus veel slachtoffers.
Door Spaanse geestelijke > de Las Casas > werden in 1542 door nieuwe wetten, indianen
vervangen door Afrikaanse slaven.
- Door de trans-Atlantische slavenhandel werden Afrikaanse slaven naar Amerika vervoerd.
Spaanse overheid organiseerde het bestuur van de kolonie. Aan het hoofd ervan kwam een
onderkoning.
- De samenleving werd ingedeeld op afkomst, hoe lager hoe sneller en zwaarder je wordt
gestraft.
1) Alleen Europees bloed
2) Gemend bloed
3) Indianen
4) Slaven
De indianen werden uitgeroeid door ziekten en geweld, ook moesten ze zich tot het christendom
bekeren.
Er ontstond een driehoekshandel tussen Europa, Afrika en Amerika:
Europa > Afrika & Amerika
- wapens, textiel, aardewerk, metalen en luxe goederen
Afrika > Amerika
- slaven
Amerika > Spanje
- goud en zilver
Afrika & Amerika > Europa
- nieuwe producten: suiker, rum, koffie, cacao, katoen en tabak
• Spanje verbood andere landen handel te drijven in Spaans-Amerika
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunaeveleens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76669 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen