Samenvatting
Samenvatting GS 4VWO H7
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
samenvatting van geschiedeniswerkplaats h7 bevat: Kenmerkende aspecten, belangrijke jaartallen, overzicht verlichte denkers en algemene samenvatting
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
7.1KA: rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
Na de wetenschappelijke revolutie vond er een revolutie plaats in het algemeen denken die de
verlichting werd genoemd. Mensen geloofde dat de wetenschap en verstand van de mensheid
hielpen om vanuit ‘de duisternis’ naar ‘het licht’ te komen. Rationalisme zou leiden tot de algehele
vooruitgang. Niet alleen in de wetenschap en techniek maar ook op terreinen als het recht, de
politiek en zelfs het menselijk geluk.
De verlichting begon eind 17e eeuw in Engeland en Nederland wegens de vrijheid die auteurs
hadden. In de 18e eeuw sloeg de beweging over naar andere landen zoals Duitsland, Frankrijk en
Amerika. In de hele westerse wereld raakte de verlichting in mode. Overal ontstonden verlichte
verenigingen die we genootschappen noemen. Parijs werd het belangrijkste centrum voor zulke
verenigingen. Van 1771 tot 1772 schreven verschillende politieke denkers met het schrijven van een
encyclopedie (verzamelde kennis).
Politiek Godsdienst Sociale Economie
verhoudingen
Locke Soevereiniteit komt Mensen zijn Iedereen heeft recht
niet van God maar schepsels van op mensenrechten
van de burgers God. Locke
bood religieuze
draagbaarheid
Rousseau De algemene wil Rousseau vond dat
staat alle mensen van
(volkssoevereiniteit) nature gelijk waren
boven het belang
van een individu
Voltaire Geen democratie! Voltaire was Voorstander van de
Liever een absolute een deïst. Hij standenmaatschappij
vorst die die geloofde dat
vrijheid van mening God de wereld
garandeerde en de had gemaakt,
kerk onder de duim maar er verder
hield niks mee deed
Montesquieu Ontwikkelde een
systeem waarbij de
drie machten
(wetgevende,
utivoerende en
rechterlijke) elkaar
in stand hielden. Zo
voorkomt men
corruptie
Smith De overheid moet Wet van vraag
zich zo weinig en aanbod
bemoeien met de houd de
economie economie in
balans
, 7.2
KA: voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op
eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
Frankrijk was hét land van de verlichting, maar ook een land van onvrijheid. Hoewel de censuur niet
alles tegenhield werden veel boeken verboden. Het bestuur vóór de democratische revoluties word
het ancien régime genoemd.
In Frankrijk had je de standenmaatschappij. De geestelijken en
edelen genoten van allerlei voorrechten. Rechters, hoge
ambtenaren en officieren waren van adel. De bourgeoisie, rijke
burgerij, had niks te zeggen. Soms moesten burgers wel 70% van
hun opbrengst afstaan aan de heer, kerk en overheid. En dat terwijl
de andere twee standen nauwelijks belasting betaalde.
De meest succesvolle vertegenwoordiger van het verlicht
absolutisme is Frederick de grote, koning van Pruisen (1740-1786). Hij zag zichzelf niet als dienaar
van god maar als ‘eerste dienaar van de staat’. Hij gaf o.a. persvrijheid en verbood martelingen.
Ondanks dit vond Frederick wel dat hij de absolute macht moest houden.
Ook Cathernia de Grote van Rusland correspondeerde met Voltaire en probeerde het verlicht
absolutisme. Daarnaast probeerde Jozef II van Oostenrijk het ook. Helaas werd na de dood van Jozef
alles meteen terug gedraaid door de kerk en adel.
Onder het Nederlandse volk groeide de onvrede. De Republiek had torenhoge schulden, de bloeitijd
van de economie was voorbij, maar de regenten werden wel rijker. Toen in 1747 Franse troepen de
Republiek binnentrokken, riep het volk om Oranje net zoals in het rampjaar. De stadhouder werd
erfelijk verklaard en kreeg bijna alle touwtjes in handen. De Republiek begon op een monarchie te
lijken.
7.3
KA: de democratische revoluties in de westerse landen met als gevolg discussies over
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.
Aan het einde van de 18e eeuw deden democratische revoluties in westerse landen de ronde. Er
kwamen wetten die staatsburgers gelijke rechten en invloed op het bestuur gaven. Ze vormde een
gemeenschap die zichzelf bestuurde. Dit gebeurde als eerste in Noord-Amerika, waar de dertien
koloniën in opstand kwamen tegen het Britse moederland.
De Amerikaanse revolutie begon in 1765 toen Amerikanen weigerde de belastingen te betalen totdat
ze iets te zeggen kregen in de regering. ‘no taxation without representation’. Op 4 juli 1776
verklaarde het Congres, dat de opstandige koloniën had gevormd, dat Amerika onafhankelijk was. In
de nieuwe Amerikaanse staat kwamen de woorden van Locke door. In 1783 gaven de Britten de strijd
op en was de dekolonisatie een feit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper republiclegos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62555 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen