Een uitgebreide samenvatting voor maatschappijleer, in plaats van zelf door het boek te spitten hier belangrijke info, afbeeldingen, processen en alles dat je moet weten!
Maatschappijleer samenvatting Parlementaire democratie
§1 Wat is democratie?
Een soevereine staat is een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het
hoogste gezag uitoefent en het monopolie van geweldsuitoefening heeft. De staat bepaalt
welk religie wordt toegelaten en staten respecteren elkaars soevereiniteit op ieders gebied.
Politiek gaat over het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden. Deze
worden vastgelegd in algemeen geldende wetten die worden uitgevoerd door ministers,
ambtenaren, politie en leger. De onderwerpen hiervan zijn van algemeen belang. Ook als dat
niet zo lijkt, als het bijvoorbeeld over een boerkaverbod gaat, is het voor iedereen belangrijk
omdat het over vrijheid van godsdienst gaat.
Dilemma: Kiezen we voor snel, daadkrachtig en efficiënt besturen, of voor een maximale
participatie
Proces van democratische besluitvorming met een zorgvuldige
Doelmatig resultaat afweging van de verschillende belangen van de burger
Democratie
Democratie gaat om de macht van velen. Vroeger was er een directe democratie;
volksstemmingen op stadspleinen, nu is dat het referendum. Maar, in veel landen is er nu
representatieve (=indirecte) democratie waarbij de macht is verdeeld over meerdere
afdelingen: de trias politica
- Basiskenmerk: het volk kiest vertegenwoordigers die de beslissingen nemen en met een
zekere regelmaat bij verkiezingen aan de bevolking verantwoording moeten afleggen over hun
beleid
- Er is individuele vrijheid: mensen mogen hun mening uiten en leven zoals zij willen binnen de
grenzen van de wet
- Er gelden politieke grondrechten: bij verkiezingen kunnen burgers volksvertegenwoordigers
kiezen en zichzelf verkiesbaar stellen
- Politie en leger hebben wettelijke beperkte bevoegdheden: burgers mogen nooit zomaar
worden aangehouden, geweld mag alleen in bepaalde situaties
- Er bestaat onafhankelijke rechtspraak: rechters staan los van het parlement en hoeven hun
uitspraken niet te verantwoorden, politici en burgers moeten dit respecteren
- Er bestaat persvrijheid: de massamedia controleren de machthebbers en informeren ons zodat
we een eigen mening kunnen vormen
-
Verschil parlementair en presidentieel stelsel
Binnen de representatieve democratie maken we een onderscheid tussen het
parlementaire stelsel en het presidentiële stelsel.
Het rechtstreeks gekozen parlement is het De rechtstreeks gekozen president is het
hoogste machtsorgaan. Meestal met een niet- hoogste machtsorgaan, met een gekozen
gekozen staatshoofd met beperkte macht. parlement door de
, Is dit een koning constitutionele
In de meeste landen mag de president het
monarchie
parlement niet afzetten geen
ontbindingsrecht
Dictatuur
In dictaturen bepalen de machthebbers nagenoeg alles zelf. Kritische participatie van burgers
wordt vaak zelfs onmogelijk gemaakt. Kenmerken:
- Basiskenmerk: de drie machten – wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht – niet van
elkaar gescheiden zijn, maar in handen zijn van een kleine groep mensen.
- Er is slechts beperkte individuele vrijheid
- Er is nauwelijks politieke vrijheid: politieke tegenstanders worden gevangen gezet.
- Er is dikwijls overheidsgeweld
- Er bestaat geen onafhankelijke rechtspraak: er is geen bescherming door de rechters tegen de
overheid, de uitspraak is vastgesteld door de dictator
- De massamedia en ook kunstuitingen staan onder censuur van de overheid: informatie wordt
gefilterd en kritische auteurs worden gearresteerd
Ideologische ~: politieke invloed is alleen weggelegd voor mensen die de ideologie
onvoorwaardelijk steunen
Religieuze ~: (theocratie), hierin is de godsdienst verheven tot staatsideologie.
Militaire~: hier heeft het leger alle macht
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ploonnollet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
