Thema 6: Rechtshandhaving
1. De rechterlijke macht
Je stapt naar de rechtbank als je een geschil (of contentieux) hebt. Er zijn 2 soorten geschillen.
* subjectieve geschillen = geschillen over subjectieve rechten (= burgerlijke en politieke rechten)
Zij behoren tot de bevoegdheid van de gewone hoven en rechtbanken (verder uitgelegd in punt 2) .
De rechters doen uitspraken of een norm (wet) juist is toegepast door een particulier of door de
overheid.
*Objectieve geschillen = geschillen betreffende de legaliteit van het overheidshandelen. De rechters
gaan na of de overheid de grenzen van een normale beoordeling niet te buiten is gegaan. Vb. gaat
een nieuwe wet niet in tegen de grondwet?
Zij behoren tot de bevoegdheid van de publiekrechtelijke rechtscolleges of administratieve colleges.
(Raad van State, Grondwettelijk hof)
2. hoven en rechtbanken
A. Organisatie
Er is een piramidale structuur .
a) Vanonder: vrederechters (vb. voor ruzies onder buren)
b) Daarboven: rechtbank van eerste aanleg, ondernemingsrechtbank, arbeidsrechtbank en
politierechtbanken.
c) : vijf hoven van beroep en vijf arbeidshoven. Bij deze banken ga je in beroep tegen een
vonnis van een lagere rechtbank (= je vecht de uitspraak aan als je denkt dat die niet eerlijk
is)
Hof van beroep: behandelt beroepen van de vonnissen van de rechtbank van eerste aanleg en de
ondernemingsrechtbank.
Arbeidshof: behandelen beroepen tegen beslissingen van de arbeidsrechtbanken.
d) Top: Hof van Cassatie: oordeelt over de toepassing van de rechtsregels.(werden rechtsregels
goed toegepast in een rechtszaak)
Territoriale bevoegdheidsverdeling: die bepaalt over welk grondgebied (= ressort) een
bepaalde rechter rechtsmacht heeft.
Kleinste gebied = kanton (meestal een verzameling van enkele gemeenten). De vrederechter is
rechter van een kanton.
, Verschillende kantons samen vormen een gerechtelijk arrondissement. (12) Rechters van
rechtbank van eerste aanleg, ondernemingsrechtbank en arbeidsrechtbank.
Provinciaal niveau: Hof van assisen = speciale strafrechtbank die oordeelt over sommige
misdaden met een volksjury die een uitspraak doet (in plaats van een rechter)
Verschillende arrondissementen samen vormen 5 rechtsgebieden voor de hoven van beroep. Vb.
hof van beroep in Gent is bevoegd voor provinicies Oost-en West-Vlaanderen.
Hof van Cassatie: grondgebied van het hele land.
Materiële bevoegdheidsverdeling: bepaalt over welk soort zaken een bepaalde rechter
oordeelt
Burgerlijke zaken
Vrederechter: oordeelt over vorderingen (geld dat mensen/overheid eist) onder 5.000
euro.
Politierechtbank: oordeelt over schadevergoedingen bij verkeersongevallen
Rechtbank van eerste aanleg:
- overdeelt over alles dat overblijft na toewijzing van exclusieve bevoegdheid van een
ander rechtscollege op hetzelfde niveau (= onderneming, arbeids en politierechtbank)
– behandelt beroep van geschillen voor vrederechter en politierechtbank (als het vonnis
meer dan 2000 euro is)
Ondernemingsrechtbank: oordeelt over geschillen tussen en tegen ondernemingen
(handelaar, landbouwer…)
Arbeidsrechtbank: oordeelt over geschillen in verband met arbeid en sociaalrecht (vb.
arbeidsovereenkomsten)
Hoven van beroep : zie hierboven
Strafzaken
Politierechtbank: oordeelt over alle overtredingen (misdrijven met maximum
gevangenisstraf van 7 dagen) en misdrijven die zich voordeden op openbare weg (vb
vluchtmisdrijf)
Correctionele rechtbank: oordeelt over wanbedrijven
Hof van Assisen: tijdelijk rechtscollege dat bevoegd is voor misdaden.
Hof van Cassatie: kan een bestreden beslissing vernietigen en de zaak verwijzen naar een
rechtscollege van gelijke rang.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper inslouche. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.