Samenvatting
Samenvatting Klinische psychologie, ISBN: 9789001876050 Klinische Psychopathologie
Samenvatting van het boek en de hoorcolleges van psychopathologie 2 van leerjaar 2 op saxion.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 12 - Depressieve- en bipolaire-stemmingsstoornissenDepressieve episode
Als iemand gedurende een onafgebroken periode van minstens twee weken symptomen
vertoont die minstens bestaan uit een depressieve stemming of uit het verlies aan interesse
en plezier.
Manische episode
Als iemand gedurende een aaneengesloten periode van minstens een week voortdurend
een overdreven uitgelaten of juist uiterst prikkelbare stemming heeft en er sprake is van
toegenomen doelgerichte activiteiten of energie. Bovendien moet het dagelijks functioneren
aanzienlijk beperkt zijn.
Hypomane episode
Zelfde symptomen als manische episode, alleen dat deze slechts vier dagen aanwezig
hoeven te zijn en niet zorgen voor grote beperkingen in het dagelijks functioneren.
Specificaties bij verschillende episoden
1. Melancholische kenmerken
Het ervaren van alle plezier is verdwenen, cliënt reageert niet meer op plezierige stimuli,
verliest gewicht, wordt vroeger dan normaal wakker en de klachten zijn ‘s ochtends erger
dan ‘s avonds.
2. Atypische kenmerken
Er is sprake van stemmingsreactivitieit (stemming klaart op bij plezierige stimuli), cliënt
slaapt en eet meer en er is sprake van langdurige gevoeligheid voor kritiek van anderen.
3. Psychotische kenmerken
Het ervaren van hallucinaties en/of wanen. Kunnen wel of niet stemmingscongruent zijn.
Congruente wanen gaan over schuld, dood en persoonlijke tekortkomingen. Niet-congruente
wanen gaan over typisch manische thema’s als macht en opgeblazen gevoelens van
eigenwaarde.
4. Seizoensgebonden patroon
Symptomen en klachten in bepaalde periodes in het jaar.
Depressie die tijdens de zwangerschap of binnen vier weken na de bevalling ontstaat, heet
peripartum
Depressieve-stemmingsstoornissen
Disruptieve-stemmingsdisregulatiestoornis
● Aanhoudende prikkelbare stemming en hevige driftbuien.
● Alleen toegekend aan kinderen en jongeren tot 18 jaar.
● Nieuwe diagnose, toegevoegd om over diagnosticering van bipolaire stoornis bij
kinderen te verminderen.
Depressieve stoornis (MD, major depression)
Binnen een periode van twee weken zijn vijf of meer van de hierna genoemde symptomen
(bijna) dagelijks aanwezig geweest terwijl dat daarvoor niet het geval was. Minstens een van
,deze symptomen is ofwel een sombere stemming, ofwel verlies van interesse of plezier.
Wanneer de symptomen toe te schrijven zijn aan een somatische aandoening tellen ze niet
mee.
● Een sombere stemming die het grootste deel van de dag aanhoudt.
● Duidelijk minder interesse of plezier in bijna alle activiteiten het grootste deel van de
dag.
● Gewichtsverlies of -toename zonder dat een dieet wordt gevolgd, of een duidelijke
verandering in de eetlust.
● Insomnia of hypersomnia.
● Gevoelens van rusteloosheid of geremd worden, ook door anderen waarneembaar.
● Vermoeid of minder energiek,
● Gevoelens van waardeloosheid of schuldgevoelens.
● Verminderde concentratie of besluiteloosheid.
● Terugkerende gedachten aan de dood, suïcidegedachten of een suïcidepoging of
-plan.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen depressieve stoornis, eenmalige episode en
depressieve stoornis, recidiverend. Om van afzonderlijke episoden te kunnen spreken, moet
er tussen twee episoden een periode van ten minste twee maanden zijn waarin klachten
grotendeels afwezig zijn geweest.
Persisterende depressieve stoornis (PSD) (minor depression) (4,6%)
● Een sombere stemming die minstens twee jaar, het merendeel van de dagen, het
grootste deel van de dag aanwezig is.
● Tijdens de depressiviteit zijn minstens twee van de volgende kenmerken aanwezig:
slechte eetlust of teveel eten; insomnia of hypersomnia; weinig energie of
vermoeidheid; gering gevoel van eigenwaarde; slechte concentratie of moeite
hebben met het nemen van beslissingen; gevoelens van hopeloosheid.
● Gedurende de periode van twee jaar zijn de kenmerken nooit langer dan twee
maanden afwezig geweest.
Double depression
recidiverende depressieve episoden zonder remissie & tussen de depressieve episoden
heerst een PSD
Premenstruele dysfore stoornis
In de laatste week voor de menstruatie zijn minstens vijf van de volgende symptomen
aanwezig. Deze symptomen nemen vervolgens af binnen een paar dagen na het begin van
de menstruatie.
● Een of meer van de volgende symptomen: affectieve labiliteit; prikkelbaarheid of
boosheid; sombere stemming; gevoelens van hopeloosheid; angst, spanning en/of
het gevoel opgedraaid te zijn.
● Plus een of meer van de volgende symptomen: minder interesse in de dagelijkse
activiteiten; moeite met concentreren; lethargie, vermoeid of een gebrek aan energie;
meer of minder eetlust of overeten; hypersomnia of insomnia; overspoeld voelen
door emoties of zichzelf niet in de hand hebben; lichamelijke klachten.
,Depressieve-stemmingsstoornis door een middel/medicatie of een somatische
aandoening.
Bijvoorbeeld drank en drugs of het acuut stoppen met deze middelen. Middelen voor hart-
en vaatziekten, pijnstillers, ontstekingsremmers, antibiotica en kankermedicijnen. Of
neurologische aandoeningen zoals parkinson. Ziekten van hormoonvormende organen zoals
bij de schildklier, bijnier en hypofyse. Overig: Pfeiffer reuma, vitaminetekorten, kanker en
immuunsysteemziekten.
Bipolaire-stemmingsstoornissen (1,3%)
Bipolaire I-stoornis
Kenmerkt zich door symptomen die voldoen of hebben voldaan aan de criteria van een
manische episode. Hoewel de meeste patiënten ook depressieve episoden laten zien, kan
het beloop ook alleen manische episoden laten zien. We spreken van een manische episode
wanneer er gedurende minstens een week vrijwel iedere dag sprake is van een abnormaal
aanhoudend verhoogde prikkelbare stemming of energie. Tijdens deze periode zijn er
minimaal drie van de volgende symptomen duidelijk aanwezig:
● Overtrokken gevoel van eigenwaarde.
● Minder slaap.
● Spraakzamer.
● Gejaagde gedachten.
● Sneller afgeleid.
● Actiever (sociaal of seksueel).
● Fysiek onrustig.
● Meer dan gebruikelijk bezig met risicovolle activiteiten.
Het risico dat familieleden van iemand met een bipolaire stoornis deze ook ontwikkelen is
40-70% bij eeneiige tweelingen en 5-10% voor alle andere familieleden in de eerste graad.
Depressieve episoden vinden vooral plaats in het voor-en najaar, terwijl manische episoden
zich hoofdzakelijk in de zomer voordoen.
Bipolaire ll-stoornis
Wordt gekenmerkt door de aanwezigheid, in heden of verleden, van minstens één
depressieve en minstens één hypomane episode. Hypomane episode is vergelijkbaar met
manische episode maar minder ernstig in duur en intensiteit. We spreken van een
hypomane episode wanneer er gedurende minstens vier achtereenvolgende dagen vrijwel
iedere dag sprake is van een abnormaal en aanhoudend verhoogde prikkelbare stemming
en energie. Minimaal drie van de volgende symptomen aanwezig:
● Overtrokken gevoel van eigenwaarde.
● Minder slaap.
● Spraakzamer.
● Gejaagde gedachten.
● Sneller afgeleid.
● Actiever (sociaal of seksueel).
● Fysiek onrustig.
● Meer dan gebruikelijk bezig met risicovolle activiteiten.
, Cyclothyme stoornis
● Al minstens twee jaar zijn er verschillende perioden met lichte manische symptomen
geweest en perioden met depressieve symptomen, maar deze perioden voldoen niet
aan de criteria voor een depressieve, manische of hypomane episode.
● De licht manische en depressieve perioden zijn minstens de helft van de tijd
aanwezig en in ieder geval nooit langer dan twee maanden weggeweest.
Kenmerkend voor cliënten met deze stoornis is ernstige relatieproblemen, veel verhuizingen
en wisselingen van werkkring. Je treft deze mensen weinig in de hulpverlening aan omdat
de stemming nooit de ernst van een depressieve stemming bereikt.
Diagnosticeren van een stemmingsstoornis
● Interviewprocedures zoals de SCID-l en de CIDI.
● Eerste screening bij bijvoorbeeld huisarts dmv zelfrapportagelijsten.
● Ernst van klachten wordt bepaald door semigestructureerde interviews en
zelfrapportagelijsten zoals de HRSD, BDI en IDS. Voor hypomane en manische
stoornissen wordt de YMRS gebruikt.
Epidemiologie
● Prevalentie van depressie ligt op 4,7% (mannen 3,8% en vrouwen 5,9%).
● Sekseverschillen ontstaan voor het eerst in de leeftijd van 11 tot 15 jaar.
● Oorzaken sekseverschillen zijn sociale situatie, levensomstandigheden, sociale
status en grotere neiging tot piekeren bij vrouwen.
● Prevalentie mannen en vrouwen met bipolaire stoornis is ongeveer gelijk, hierbij
spelen biologische componenten een grotere rol.
● De helft van de mensen herstelt binnen drie maanden.
● Bij ongeveer 10-20% is er na twee jaar nog steeds sprake van een depressie.
● Risicofactoren voor chronische depressie zijn: een grotere ernst van depressie,
lichamelijke ziekten en het ontbreken van sociale steun.
● Eenmaal hersteld van een depressie, recidiveert 30% binnen 2 jaar en 80% binnen
15 jaar.
Comorbiditeit depressie
● De helft van de mensen met een stemmingsstoornis hebben ook een andere
psychiatrische stoornis.
● Angststoornissen, verslaving, psychosomatische klachten en lichamelijke ziekten
komen vaak voor samen met depressie.
Theoretische visies op depressieve stoornissen en manie
1. Leertheoretische visie
Een depressieve stoornis is het gevolg van een specifieke leergeschiedenis. Vermindering
van bekrachtiging of toename van straf leidt tot sombere gevoelens, moeheid en andere
somatische klachten. Bovendien neemt het niet-beloonde gedrag in frequentie af. →
omgeving reageert met sympathie en zorg → depressieve gedrag wordt bekrachtigt →
gedrag neemt toe → na een tijd geen sympathie en zorg maar irritatie → depressieve
stemming verergert.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brechtjehooiveld. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53920 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen