In deze samenvatting zijn zowel de college slides als met bijpassende aantekeningen verzameld. Daarnaast zijn de leerdoelen voor dit onderwerpen aan het begin vermeld.
De student kan toelichten wat de meerwaarde is van het biopsychosociale model en een
multifactoriële benadering is ten opzichte van het oude medische model bij beschouwing van
SOLK.
De student kan betekenis geven aan de begrippen ‘ontwikkelingsfase’, ‘ontwikkelingstaken’,
‘stress’ en ‘copingstijl’.
De student kent het rationale achter de behandeling van de specifieke groep ‘functionele
klachten van kinderen en jeugdigen’ van de beroepsgroep PAZ/LVMP en kan drie
kernaspecten en drie uitgangspunten benoemen en toelichten.
SOLK uit diverse gezichtspunten
SOLK theorie vanuit GGZ-zorgstandaard
SOLK is de meest voorkomende consultreden in de gehele geneeskunde. Er wordt uitgegaan van een
multifactoriële en biopsychosociale etiologie. De term wordt zowel in somatische als psychiatrische
setting gehanteerd.
Binnen de GGZ wordt SOLK niet gezien als een diagnose, maar als een werkhypothese. Dit maakt het
begrip dynamisch (overkoepelende term voor stoornissen en syndromen met hetzelfde model),
waarbij de klachten op een continuüm liggen en erger en minder erg kunnen worden. De klachten
zijn niet in verhouding tot de somatische aandoening.
SOLK omvat lichamelijke klachten, functiestoornissen en afwijkende waarnemingen. De klachten zijn
vaak langer dan enkele weken aanwezig en het grootste kenmerk is de afwezigheid van een
somatische verklaring na adequaat medisch onderzoek.
Om SOLK in kaart te brengen kan het biopsychosociale model worden
gebruikt: het SCEGS-model (somatisch, cognitief, emotie, gedrag en sociaal).
De zorgstandaard van GGZ onderscheidt kortdurende SOLK (eerste lijn) en
ernstige SOLK (psychiatrie/multidisciplinaire centra en classificatie volgens
de DSM-5).
De volgende factoren worden betrokken:
Predisponerende (voorbeschikkende) factoren: genen, vroege ervaringen die het individu
kwetsbaar maken.
Luxerende (uitlokkende) factoren: ziekte,
uitputting, ernstig life-event.
In stand houdende (onderhoudende)
factoren: ziektewinst.
Afhankelijk van de resultaten van de SCEGS
klachtenexploratie of de diagnostiek van het
gevolgenmodel wordt een behandeling gekozen.
Met het gevolgenmodel kan worden ingegrepen op
de gevolgen van de klachten. Dit is handig bij kinderen waarbij het lastig te achterhalen is wat er
vooraf aan de klachten gebeurde. De oorzaak is vaak echter wel nodig om terugval te voorkomen.
Lichamelijke klachten
Pijn
, Functiestoornissen
Evenwichtsstoornis
Energiegebrek
Krachtverlies
Wazig zien
Afwijkende waarnemingen
Oorsuizen Spanning
Piepen Concentratie- en geheugenverlies
Tintelingen Slaapproblemen
Doof gevoel Angst of depressie
Patiënten met SOLK rapporteren vaak meer angst, stress en negatief affect. Dit lijkt eerder een
bottom-up proces van waarneming naar lichamelijke arousal dan top-down effect naar het lichaam
toe. Er zijn geen evidence-based psychofysiologische aanknopingspunten voor een
psychofysiologische behandeling van SOLK.
Theorie SOLK vanuit DSM-5
De DSM-4 legde de nadruk bij SOLK op het wel of niet somatisch kunnen verklaren van een klacht,
maar dat doet er nu niet meer toe. De focus van de DSM-5 ligt op disproportionele gedachten,
gevoelens en gedrag als gevolg van de klacht. Het idee hierachter is verminderd lichaam-geest
dualisme en zich richt op een adequate diagnose en behandeling (SOLK gaat vaak samen met
somatische beelden, zoals cardiologie/hyperventileren of oncologie).
De DSM-5 maakt onderscheidt tussen twee stoornissen: 1) somatisch-symptoomstoornis en
verwante stoornissen en 2) conversiestoornis (functioneel-neurologisch-symptoomstoornis).
Somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen
Een of meer lichamelijke klachten waar de betrokkene onder lijdt.
Excessieve gedachten/zorgen of gedragingen samenhangend met de lichamelijke klachten.
Klachten zijn (mogelijk afwisselend) persisterend aanwezig (meestal langer dan 6 maanden).
Een specifieke stoornis hierbinnen is de pijnstoornis.
Het hoofdkenmerk is de aanwezigheid van de klacht en niet de afwezigheid van een verklaring zoals
bij een conversiestoornis.
Conversiestoornis (functioneel-neurologisch-symptoomstoornis)
Een of meer symptomen van veranderingen in willekeurige motorische of sensorisch
functies.
Uit klinisch onderzoek blijkt dat het symptoom incompatibel is met een bekende
neurologische of andere somatisch aandoening (dus afwezigheid van verklaring).
Het symptoom of de deficiëntie kan niet beter worden verklaard door een somatische of
psychische stoornis.
Het symptoom of deficiëntie veroorzaakt klinische lijdensdruk of beperkingen in het
functioneren of behoeft somatisch onderzoek.
Functionele klachten: Richtlijn PAZ/LVMP
Dit is de richtlijn voor de specifieke groep functionele klachten van kinderen en jeugdigen en kan
worden gebruikt door psychologen in de algemene en academisch ziekenhuizen. Binnen de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lobkevanrooijen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
