Dit is een samenvatting van het hoofdstuk 'rechtsstaat'! Mijn samenvatting wil ik graag delen omdat het mij heel erg geholpen heeft tijdens het leren; ik had een 9.3 voor het tentamen. Het bevat veel opsommingen en vrijwel alle begrippen staan uitgelegd!
MAATSCHAPPIJLEER HOOFDSTUK 1
PARAGRAAF 1: WAT IS EEN RECHTSSTAAT?
Nederland is een democratische rechtsstaat omdat de burgers mogen meebeslissen.
Nederland is een sociale rechtsstaat: er zijn wetten en voorzieningen om de welvaart en het
welzijn van de burgers te bevorderen. Door een rechtsstaat word je als burger als het ware
beschermd tegen elkaar en tegen de overheid, d.m.v. de grondrechten.
De voordelen van een rechtsstaat:
- er is sprake van sociale vrede en sociale cohesie
- er is sprake van vertrouwen en wederkerigheid: burgers vertrouwen op een rechtvaardig
rechtssysteem en zijn daarom bereid om premies voor sociale voorzieningen te betalen.
- de overheid en burgers verwachten van elkaar dat ze zich aan de wet houden:
rechtszekerheid
PARAGRAAF 2: HOE IS DE RECHTSSTAAT ONTSTAAN?
Tot de 18e eeuw oefenden machthebbers onbegrensde macht uit op burgers en hoefden ze
geen rekening te houden met het rechtssysteem. Tot opeens de verlichting zorgden voor het
verlangen naar maatschappelijk geluk. Het volk oefenden druk uit om de koninklijke macht
te beperken en om
1789 1798 1813 1814 1815 1840
rechts- en
Franse revolutie Nederland kreeg Nederland Grondwets
Rust Grondwets
staatsregeling van werd een wijziging
ontstond wijziging
de Bataafse constitutio (België
door de (België weg)
republiek, wat een nele erbij)
val van
soort voorloper van monarchie
Napoleon
de grondwet was. : een machtssystemen in te
voeren. koninkrijk
met een
De burgerij geloofde in de kracht van de rede, grondwet. want vanuit de rede zou
een rechtvaardige en gelukkige samenleving worden gecreëerd. De
belangrijkste voorwaarde hiervoor was vrijheid -> de macht van de staat werkt ingeperkt.
Democratisch vastgestelde regels leidden tot een sociaal contract tussen burgers en
(gekozen) bestuurders:
-> beiden accepteren hun rechten en plichten.
Ze sluiten een contract waarin ze tot afspraken komen om in de natuurlijke vrijheid en
gelijkheid te kunnen leven. De overheid beschikt over geweldsmonopolie, maar mag hier
geen misbruik van maken en moet zich aan de gemaakte afspraken houden.
PARAGRAAF 3: DE EERSTE RECHTSSTATEN
De verenigde staten
In 1776 werd Engeland (Amerikaanse kolonie) onafhankelijk en riep de
, onafhankelijkheidsverklaring op tot een nieuwe samenleving -> deze was gebaseerd op
vrijheid en gelijkheid. De macht van de staat is gebonden aan de Bill of Rights. De grondwet,
de onafhankelijkheidsverklaring en de Bill of Rights vormen samen de Amerikaanse
constitutie.
Frankrijk
In 1789 volgde de Franse revolutie -> ‘De strijdkreet: vrijheid, gelijkheid, broederschap of de
dood!’ In 1791 werd de verklaring van de rechten van de mens en burger opgesteld, maar in
1799 pleegde Napoleon een staatsgreep en werd Frankrijk een verlichte dictatuur = een
dictatuur waarin de machthebber in zekere mate rekening houdt met de bevolking.
Ontwikkelingen in West-Europa
Napoleon veroverde grote delen van Europa, en verspreidden zo zijn ideeën en idealen van
de rechtsstaat. Zijn Code Civil vormde ook in Nederland het begin van het burgerlijk recht.
Door zijn verlies bij de Slag bij Waterloo, verloor hij zijn macht en werden de oude
machtsstructuren hersteld: koning, adel en kerk kregen weer macht. Later in de 19 e eeuw
werden de burgerrechten en democratieën in West-Europa hersteld door politieke oorlogen.
MAATSCHAPPIJLEER HOOFDSTUK 2
PARAGRAAF 1: HET ONTSTAAN VAN DE GRONDWET
De grondwet:
1. Begrenst de macht van de staat
2. Legt fundamentele rechten van de burgers vast
3. Geeft aan hoe de machtsorganen zijn georganiseerd
4. Drukt de eenheid van de natie uit
TIJDLIJN:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isaaaken. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
