1.1 Wat is biologie?
Organismen
- Levende wezens (planten, dieren)
- Vertonen levensverschijnselen (voortplanten, groeien,
ontwikkelen, stofwisseling)
o Stofwisseling: alle chemische reacties in organisme
▪ Enzymen (voornamelijk eiwitten) helpen versnellen
(katalyseren)
- Geen levensverschijnselen = dood
- Nooit geleefd = levenloos (water, zuurstof)
Levensloop
- Start na ontstaan organisme
o Groei en ontwikkeling
▪ Veranderingen bouw en (deels) functioneren
- Fasen/stadia: perioden in leven individu
- Levensloop eindigt met dood, niet per se alle stadia gehad
- Dezelfde soort: onderling voortplanten & vruchtbare nakomelingen
- Individuen soort:
dezelfde fasen
o Sterven: soort
blijft
voortbestaan =
levenscyclus.
Soort sterft uit =
einde
Natuurwetenschap
- Natuurverschijnselen bestuderen.
o Biologie + geologie = paleontologie
o Biologie + scheikunde = biochemie
o Biologie + natuurkunde = biofysica
o Biologie + medische wetenschappen = biomedische
wetenschappen
o Biologie + informatica = biologie-informatica
- Speelt biologie een rol: situatie is context voor biologie
,Organisatieniveaus
- Biologische eenheden
1. Molecuul: bouwstenen stoffen (vb. DNA: erfelijke informatie)
2. Cel
3. Orgaan: samenwerkende cellen
4. Organisme: eencellig (eenvoudig, vb. bacterie) / meercellig (vb.
vogel)
5. Populatie: organismen zelfde soort, bepaald gebied, onderlinge
voortplanting
6. Ecosysteem: populaties. Levende natuur (organismen) en niet
levende natuur (temperatuur, zonlicht)
7. Biosfeer/systeem aarde: alle ecosystemen
- Emergente eigenschap: op hoger organisatieniveau ontstaan
- Interactie tussen moleculen: levende cel
o Reactie op omgeving (spieren, zenuwen): emergent ‘lopen’
, 1.2 Organen, weefsels en cellen
Orgaanstelsels
- Skelet (beenderstelsel)
o Beschermt organen
o Maakt beweging mogelijk
o Geeft vorm aan je lichaam
o Stevigheid
o Maken van bloedcellen
- Spierstelsel
o Maakt beweging mogelijk
- Ademhalingsstelsel
o Opnemen van zuurstof
o Afgeven van koolstofdioxide
- Bloedvatenstelsel
o Vervoert bloed met zuurstof en voedingsstoffen naar de
organen
o Vervoert bloed met CO2 en andere afvalstoffen naar nieren en
longen
- Verteringsstelsel
o Knipt voedsel in kleine opneembare brokjes die de darmen
kunnen opnemen
- Zenuwstelsel
o Bestaat uit hersenen, ruggenmerg en zenuwen
o Aansturen van spieren en het verwerken van informatie uit
zintuigen
- Huid
o Beschermt tegen ziekteverwekkers
o Isoleert het lichaam en regels lichaamstemperatuur
o Afgeven van vocht (zweet)
- Voortplantingsstelsel
o Voortplanten
- Urinestelsel
o Regelt de samenstelling van bepaalde stoffen in je bloed
o Scheidt afvalstoffen uit
- Hormoonstelsel
o Bevat organen die hormonen aan het bloed afgeven
o Hormonen zijn stoffen die signalen kunnen doorgeven in ons
lichaam
- Lymfestelsel
o Helpt vocht uit weefsels af te voeren
o Belangrijke rol in ons afweersysteem
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sannoes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.