Complete samenvatting van het vak clinische immunology gebaseerd op alle theorielessen en het boek. Ook de gastlecture over het mucosale immuunsysteem is samengevat. De samenvatting bevat vele plaatjes om de tekst te verduidelijken. Ik raad aan ook tijdens de (eerste) les aanwezig te zijn, er wordt...
Chapter 15 Hypersensitivity reactions
→ overreactie van het immuunsysteem op een antigeen dat normaal gesproken geen
immuunrespons zou veroorzaken
Er zijn vier type hypersensitivity reacties:
1. Type I = allergische reactie
a. IgE antilichaam is hierbij van groot belang
b. Aanwezigheid van mastcellen die histamine (vanuit granules) kunnen
vrijgeven
c. Komen veel voor in de Westerse wereld en zijn genetisch overerfbaar
i. Hierbij zijn chromosoom 5 (betrokken bij de productie van cytokines)
en 11 (betrokken bij productie van de FcεRI receptor) betrokken
d. Symptomen: hooikoorts, astma, eczeem of bijvoorbeeld zwelling
2. Type II
a. Antilichamen (IgG of IgE) zijn betrokken die antigenen op het (cel)oppervlak
van grotere structuren (cellen maar ook andere oppervlakken) herkennen
i. Zorgt voor stimulatie van het complement systeem en cytotoxische
cellen (ADCC)
b. Ontdekt door het toedienen van bloedtransfusies (de bloedgroepen waren
hier nog niet goed onderzocht, een mismatch werd toegediend)
3. Type III
a. Antigenen zijn klein en vaak multivalent (zorgt uiteindelijk voor activatie van
het complement systeem via immuuncomplexen)
b. Voornamelijk neutrofielen zijn betrokken (maar ook mastcellen)
c. Kan optreden wanneer je antilichamen van een andere soort toegediend krijgt
4. Type IV
a. Reactie gemedieerd door macrofagen en TH1-cellen
b. Infective agents komen hierbij cellen binnen en worden zo beschermd tegen
het immuunsysteem
c. LET OP: er zijn GEEN B-cellen en antilichamen betrokken bij deze reactie
1
,Hypersensitivity type I reactie
→ allergische reactie
- Mastcellen zijn hierbij betrokken
- Productie van mastcellen vindt plaats in het
beenmerg
- Is weinig aanwezig in het bloed maar veel in
verschillende weefsels
- Levensduur in weefsels is een aantal
weken tot maanden
- Is in staat IgE antilichamen te binden via de
FcεRI receptor*
- Een enkele mastcel kan verschillende
IgE antilichamen gericht tegen
verschillende allergenen (= antigeen bij
allergische reactie) binden
- Bevat granules → klein deeltje dat bepaalde
stoffen bevat
- De inhoud van granules worden
vrijgegeven (door fusie met het
buitenmembraan van de mastcel) wanneer IgE antilichamen
gebonden worden door de FcεRI receptor
- Bevat histamine en andere mediatoren
- Histamine heeft invloed op bloedvaten en smooth muscle cells
- Mastcellen produceren ook verschillende cytokines en andere componenten
- Basofielen
- Productie van basofielen vindt plaats in het beenmerg
- Aanwezig in het bloed en treden weefsels binnen nadat een infectie is
gedetecteerd
- Bevat granules → klein deeltje dat bepaalde stoffen bevat
- Bevat histamine en andere mediatoren
- Brengen de FcεRI receptor HOOG tot expressie
- Eosinofielen
- Productie van eosinofielen vindt plaats in het beenmerg
- Aanwezig in het bloed en treden weefsels binnen nadat een infectie is
gedetecteerd
- Bevat granules → klein deeltje dat bepaalde stoffen bevat
- Inhoud is anders dan de inhoud van de basofielen en mastcellen
- Brengen de FcεRI receptor LAAG tot expressie
→ deze cellen kunnen gekleurd worden met een hematoxyline-eosine kleuring
- Hematoxyline → basische kleurstof die zure celcomponenten blauw/paars kleurt
- DNA, RNA en granules
- Eosine → zure kleurstof die basische celcomponenten roze kleurt
- Cytoplasma, celwand en eiwitten
2
,*IgE binding aan de FcεRI receptor zorgt voor activatie van de mastcel
- De FcεRI receptor moet hierbij ge-crosslinked zijn → gekoppeld aan andere FcεRI
receptoren via IgE antilichamen en antigenen
- Het antigen dat bindt aan IgE heeft meerdere epitopen (= multivalent) en kan
zo verschillende IgE antilichamen tegelijk binden
- Dit kunnen identieke of verschillende epitopen zijn
- FcεRI receptoren met IgE gebonden aan antigenen komen nu bij elkaar te liggen op
het membraan van de mastcel → zorgt voor activatie van de mastcel
- De mastcel kan nu de granules (met histamine) vrijgeven en zorgen voor de
productie van cytokines
- Na activatie van de mastcel kan deze opnieuw granules produceren en later
weer geactiveerd worden
- Een allergen (antigen bij een allergische reactie) moet dus multivalent zijn voor
mastcel activatie
Korte reminder → er zijn twee type immuunresponsen:
1. Humorale immuunrespons
a. Bestrijdt ziekteverwekkers via antilichamen geproduceerd door B-cellen
b. Hypersensitivity type I reactie (= allergische reactie) verloopt via IgE
antilichamen en valt dus onder de humorale immuunrespons
2. Cellulaire immuunrespons
a. Omvat voornamelijk T-lymfocyten (cytotoxische T-cellen)
i. Zijn in staat ziekteverwekkers uit te roeien, geïnfecteerde cellen
verwijderen en andere cellen helpen bij het induceren van immuniteit
Hoe wordt een allergische reactie veroorzaakt?
- Wordt veroorzaakt door verschillende allergenen (= antigeen bij allergische reactie)
- Voorbeelden: eiwitten, plant pollen, medicijnen, eten of insect producten
- Allergenen hebben vele gelijkenissen
- Het zijn proteins of glycoproteins (eiwitten gekoppeld aan een
suikergroep)
- Bestaan uit meerdere epitopen (multivalent)
- Bevatten pathogen-associated molecular patterns (PAMP’s) die
kunnen binden aan pattern recognition receptors (PRR)*
- Allergenen komen vaak binnen via de neus of mond in lage
hoeveelheden
- Lage hoeveelheid → zorgt voor immuunstimulatie
- Hoge hoeveelheid → zorgt voor immuunonderdrukking
*Hoe werkt de binding van een PAMP aan een PRR?
- Elke PAMP kan herkent worden door een specifieke PRR (er bestaan dus vele
verschillende PRR’s)
- De PRR is aanwezig op antigen presenterende cellen (APC) zoals
dendritische cellen (DC)
- De PRR zorgt voor een intracellulaire signalering naar de kern waardoor cytokines
geproduceerd worden
- Activatie van verschillende PRR’s leidt tot de productie van verschillende
cytokines
3
, - Door de geproduceerde cytokines worden TH-cellen geactiveerd***
- Er zijn verschillende type TH-cellen
- TH1 produceert IFN-γ (→ isotype switching** naar IgG en IgM)
- Wordt geactiveerd door IL-12 geproduceerd door de APC
- TH2 produceren IL-4, 5 en 13 (→ isotype switching naar IgE (IL-4) en
IgA)
- Wordt geactiveerd door IL-10 geproduceerd door de APC
- Treg produceren IL-10 en TGF-β
- Wordt geactiveerd door IL-10, RA of TGF-β geproduceerd door
de APC
- De geactiveerde TH-cellen produceren zelf weer cytokines die betrokken zijn bij de
activatie van B-cellen en zorgen voor isotype switching
- Verschillende TH-cellen produceren verschillende cytokines
- Isotype switching van IgM en IgG naar (in geval van een allergische reactie)
naar IgE
→ bij een allergische reactie is isotype IgE betrokken, er zijn dan ook TH2 cellen
nodig die zorgen voor isotype switching naar IgE (dus moet de APC bij detectie van
een allergen IL-10 produceren)
**Korte reminder → hoe werkt de isotype switching
- B-cellen bevatten eerst ALTIJD type IgM en IgG antilichamen
- Bij isotype switching worden C segmenten VOOR het isotype antilichaam dat moet
ontstaan, verwijderd
- De B-cel kan deze type antilichamen nu niet meer produceren
- VDJ segmenten zijn verantwoordelijk voor het ontstaan van de antigen binding site
→ deze veranderen NIET tijdens isotype switching
***Korte reminder → hoe werkt de activatie van TH-cellen?
→ TH-cellen worden door drie verschillende signalen geactiveerd:
1. Antigen specifieke interactie (MCH II - T-cell receptor (TCR))
a. De DC cel presenteert het antigen op
MCH II waardoor het antigen gebonden
kan worden door de TCR
2. Co-stimulatie (interactie van cytokines)
a. CD40 (DC) - CD40 ligand (TH-cel)
b. CD80/86 (DC) - CD28 (TH-cel)
3. Instructive cytokines
a. Worden geproduceerd door de DC en zijn
verantwoordelijk voor welk type TH-cel
geactiveerd wordt
b. In geval van een allergische reactie is dit
IL-10 die zorgt voor activatie van
TH2-cellen (produceert IL-4 en zorgt voor
isotype switching naar IgE)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannewitziers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
