Inkoop
Werken vanuit een keten benadering
Samenvatting van hoofdstuk 1 t/m 4, 6 en 7
5-1-2015 Michelle Wichers Schreur
, Inhoud
Inhoud
Hoofdstuk 1 Afbakening van inkoop .................................................................................... 4
§1.1Begripsbepaling inkoop ............................................................................................... 4
§1.2 Inkoop binnen de keten ............................................................................................. 6
§1.3 De (noodzakelijke) meerwaarde van inkoop ......................................................... 9
1.3.1 Van bedrijfsstrategie naar inkoopbeleid ............................................................. 9
1.3.2 Inkoop en de positie op de verkoopmarkt ........................................................ 10
1.3.3 Inkoop en winst ...................................................................................................... 12
§1.4 Bereiken van inkoopresultaat .................................................................................. 13
§1.5 Inkoop in ontwikkeling ............................................................................................... 14
1.5.1 Trends in inkoop ..................................................................................................... 14
1.5.2 Inkoop als indicatie van macro-economische ontwikkelingen ..................... 15
Hoofdstuk 2 Inkoop in sectoren ........................................................................................... 16
§2.1 Productiebedrijven .................................................................................................... 16
2.1.1 Specifieke inkoopaspecten ................................................................................. 16
2.1.2 Planning en inkoop ............................................................................................... 17
2.1.3 push-systeem.......................................................................................................... 17
2.1.4 Pull-aanpak ............................................................................................................ 19
2.1.5 Inkoop en het klantorder ontkoppelpunt .......................................................... 20
§2.2 Dienstverleners ........................................................................................................... 20
2.2.1 Interactie tussen inkoop en de leverancier ....................................................... 20
2.2.2 Inkoop bij service-instellingen .............................................................................. 21
2.2.3 Facilitaire inkoop.................................................................................................... 21
§2.3 Handelsondernemingen ........................................................................................... 22
2.3.1 Bedienen van de makt door handelsorganisatie............................................. 22
2.3.2 Category management....................................................................................... 23
2.3.3 Private labels .......................................................................................................... 24
§2.4 Inkoop bij de overheid .............................................................................................. 24
2.4.1 Toenemende aandacht voor inkoop bij de overheid..................................... 24
2.4.2 De aanbestedingswet 2012 ................................................................................. 25
§2.5 Inkoopontwikkelingsmodel ....................................................................................... 26
Michelle Wichers Schreur
1
,Hoofdstuk 3 Sourcing ............................................................................................................. 27
§3.1 Sourcingbeleid ........................................................................................................... 27
§3.2 Sourcingstrategieën .................................................................................................. 27
§3.3 Leveranciersbeleid .................................................................................................... 28
§3.4 Samenwerkingsvormen binnen inkoop .................................................................. 29
§ 3.5 Uitbesteden ............................................................................................................... 30
Hoofdstuk 4 Inkoopproces .................................................................................................... 32
§4.1 Rol inkoper .................................................................................................................. 32
§4.2 Initiële inkoop ............................................................................................................. 33
4.2.1 Specificeren. .......................................................................................................... 33
4.2.2 Selecteren .............................................................................................................. 34
4.2.3 Contracten ............................................................................................................. 35
§4.3 Operationele inkoop ................................................................................................. 36
4.3.1 Bestellen .................................................................................................................. 36
4.3.2 Bewaken ................................................................................................................. 38
4.3.3 Nazorg en evaluatie ............................................................................................. 38
§4.4 Uitvoering van het inkoopproces ............................................................................ 38
§4.5 E-procurement en het inkoopproces ..................................................................... 39
Hoofdstuk 6 Ontdekken van patronen in inkoopuitgaven .............................................. 40
§6.1 Soorten goederen en diensten................................................................................ 40
§6.2 Inkoopdiagnose of ‘spend management’ ............................................................ 41
§6.3 Pareto-analyse ........................................................................................................... 42
§6.4 Formuleren van een inkooppakketstrategie ......................................................... 43
6.4.1 Inkoopportfolio van Kraljic ................................................................................... 43
6.4.2 Leveranciersportfolio van Kraljic ......................................................................... 44
6.4.3 Het opstellen van de inkoopportfolio ................................................................. 44
6.4.4 Interpretatie van de resultaten en het formuleren van pakketstrategieën . 45
§6.5 Accountportfolio........................................................................................................ 46
Hoofdstuk 7 Positioneren van inkoop in de organisatie ................................................... 46
§7.1 Inkooptaken in organisaties ..................................................................................... 46
§7.2 Belang van inkoop verschilt per organisatie ......................................................... 47
§7.3 Inkopen is intern afstemmen .................................................................................... 48
§7.4 Centraal versus decentraal inkopen ...................................................................... 48
7.4.1 De beste vorm voor een inkooporganisatie...................................................... 49
Michelle Wichers Schreur
2
, 7.4.2 Voordelen centrale inkoop .................................................................................. 49
7.4.3 Voordelen decentrale inkoop ............................................................................. 50
§7.5 Inrichten van een inkooporganisatie ...................................................................... 50
§7.6 Extern afstemmen van inkoop ................................................................................. 51
Michelle Wichers Schreur
3
, Hoofdstuk 1 Afbakening van inkoop
Centrale vraag: wat betekent inkoop voor een organisatie?
§1.1Begripsbepaling inkoop
Wat verstaan we onder inkoop ?
Kopen: doen vooral particulieren (brood, kleding)
Inkopen: staat gelijk aan professionele inkoop inkoop voor een organisatie die
gestructureerd en beleidsmatig plaatsvinden.
Bij professionele inkoop redeneert de inkoper vanuit bedrijfscontext inkoop moet
bijdragen dat de onderneming of instelling minimaal overeind blijft en het liefst winst
maakt.
De inkoop moet passen bij de bedrijfsstrategie en moet rekening houden met
veranderingen in de toekomst.
Het begrip inkoop kan op verschillende manieren worden opgevat:
1. Als de aanschaf zelf: het goed of dienst dat het bedrijf/instelling heeft
ingekocht (het aangeschafte product)
2. Als functie: producten/diensten moeten worden ingekocht (verkoop,
productie). Gebeurd door een inkoper.
3. Als afdeling: inkoopafdeling afdeling binnen het bedrijf die is aangewezen
om aankopen te organiseren.
Doordat de bedrijfsprocessen tegenwoordig veel complexer zijn dan vroeger vraagt
dit om een betere uitgewerkte aansturing en daarin is inkoop een volwaardig
bedrijfsaspect geworden.
Een bedrijf stelt in het algemeen de volgende eisen aan inkoop:
1. Inkoop moet ertoe bijdragen de kwetsbaarheid van de onderneming ten
opzichte van leveranciers, concurrenten en afnemers op de lange termijn te
minimaliseren.
2. Inkoop moet actief participeren in het vinden van leveranciers die in staat zijn
om mee te denken over toekomstige technologische ontwikkelingen.
3. De inkoop moet er zorg voor dragen, dat leveranciers meerwaarde opleveren
voor de onderneming.
Tijd en geld belangrijke elementen voor beoordeling door een inkoopafdeling, maar
daarnaast is het zeker stellen dat leveranciers ook in de toekomst een positieve
bijdrage blijven leveren van belang.
Inkoop: is alles waar een externe factuur tegenover staat.
Michelle Wichers Schreur
4
Werken vanuit een keten benadering
Samenvatting van hoofdstuk 1 t/m 4, 6 en 7
5-1-2015 Michelle Wichers Schreur
, Inhoud
Inhoud
Hoofdstuk 1 Afbakening van inkoop .................................................................................... 4
§1.1Begripsbepaling inkoop ............................................................................................... 4
§1.2 Inkoop binnen de keten ............................................................................................. 6
§1.3 De (noodzakelijke) meerwaarde van inkoop ......................................................... 9
1.3.1 Van bedrijfsstrategie naar inkoopbeleid ............................................................. 9
1.3.2 Inkoop en de positie op de verkoopmarkt ........................................................ 10
1.3.3 Inkoop en winst ...................................................................................................... 12
§1.4 Bereiken van inkoopresultaat .................................................................................. 13
§1.5 Inkoop in ontwikkeling ............................................................................................... 14
1.5.1 Trends in inkoop ..................................................................................................... 14
1.5.2 Inkoop als indicatie van macro-economische ontwikkelingen ..................... 15
Hoofdstuk 2 Inkoop in sectoren ........................................................................................... 16
§2.1 Productiebedrijven .................................................................................................... 16
2.1.1 Specifieke inkoopaspecten ................................................................................. 16
2.1.2 Planning en inkoop ............................................................................................... 17
2.1.3 push-systeem.......................................................................................................... 17
2.1.4 Pull-aanpak ............................................................................................................ 19
2.1.5 Inkoop en het klantorder ontkoppelpunt .......................................................... 20
§2.2 Dienstverleners ........................................................................................................... 20
2.2.1 Interactie tussen inkoop en de leverancier ....................................................... 20
2.2.2 Inkoop bij service-instellingen .............................................................................. 21
2.2.3 Facilitaire inkoop.................................................................................................... 21
§2.3 Handelsondernemingen ........................................................................................... 22
2.3.1 Bedienen van de makt door handelsorganisatie............................................. 22
2.3.2 Category management....................................................................................... 23
2.3.3 Private labels .......................................................................................................... 24
§2.4 Inkoop bij de overheid .............................................................................................. 24
2.4.1 Toenemende aandacht voor inkoop bij de overheid..................................... 24
2.4.2 De aanbestedingswet 2012 ................................................................................. 25
§2.5 Inkoopontwikkelingsmodel ....................................................................................... 26
Michelle Wichers Schreur
1
,Hoofdstuk 3 Sourcing ............................................................................................................. 27
§3.1 Sourcingbeleid ........................................................................................................... 27
§3.2 Sourcingstrategieën .................................................................................................. 27
§3.3 Leveranciersbeleid .................................................................................................... 28
§3.4 Samenwerkingsvormen binnen inkoop .................................................................. 29
§ 3.5 Uitbesteden ............................................................................................................... 30
Hoofdstuk 4 Inkoopproces .................................................................................................... 32
§4.1 Rol inkoper .................................................................................................................. 32
§4.2 Initiële inkoop ............................................................................................................. 33
4.2.1 Specificeren. .......................................................................................................... 33
4.2.2 Selecteren .............................................................................................................. 34
4.2.3 Contracten ............................................................................................................. 35
§4.3 Operationele inkoop ................................................................................................. 36
4.3.1 Bestellen .................................................................................................................. 36
4.3.2 Bewaken ................................................................................................................. 38
4.3.3 Nazorg en evaluatie ............................................................................................. 38
§4.4 Uitvoering van het inkoopproces ............................................................................ 38
§4.5 E-procurement en het inkoopproces ..................................................................... 39
Hoofdstuk 6 Ontdekken van patronen in inkoopuitgaven .............................................. 40
§6.1 Soorten goederen en diensten................................................................................ 40
§6.2 Inkoopdiagnose of ‘spend management’ ............................................................ 41
§6.3 Pareto-analyse ........................................................................................................... 42
§6.4 Formuleren van een inkooppakketstrategie ......................................................... 43
6.4.1 Inkoopportfolio van Kraljic ................................................................................... 43
6.4.2 Leveranciersportfolio van Kraljic ......................................................................... 44
6.4.3 Het opstellen van de inkoopportfolio ................................................................. 44
6.4.4 Interpretatie van de resultaten en het formuleren van pakketstrategieën . 45
§6.5 Accountportfolio........................................................................................................ 46
Hoofdstuk 7 Positioneren van inkoop in de organisatie ................................................... 46
§7.1 Inkooptaken in organisaties ..................................................................................... 46
§7.2 Belang van inkoop verschilt per organisatie ......................................................... 47
§7.3 Inkopen is intern afstemmen .................................................................................... 48
§7.4 Centraal versus decentraal inkopen ...................................................................... 48
7.4.1 De beste vorm voor een inkooporganisatie...................................................... 49
Michelle Wichers Schreur
2
, 7.4.2 Voordelen centrale inkoop .................................................................................. 49
7.4.3 Voordelen decentrale inkoop ............................................................................. 50
§7.5 Inrichten van een inkooporganisatie ...................................................................... 50
§7.6 Extern afstemmen van inkoop ................................................................................. 51
Michelle Wichers Schreur
3
, Hoofdstuk 1 Afbakening van inkoop
Centrale vraag: wat betekent inkoop voor een organisatie?
§1.1Begripsbepaling inkoop
Wat verstaan we onder inkoop ?
Kopen: doen vooral particulieren (brood, kleding)
Inkopen: staat gelijk aan professionele inkoop inkoop voor een organisatie die
gestructureerd en beleidsmatig plaatsvinden.
Bij professionele inkoop redeneert de inkoper vanuit bedrijfscontext inkoop moet
bijdragen dat de onderneming of instelling minimaal overeind blijft en het liefst winst
maakt.
De inkoop moet passen bij de bedrijfsstrategie en moet rekening houden met
veranderingen in de toekomst.
Het begrip inkoop kan op verschillende manieren worden opgevat:
1. Als de aanschaf zelf: het goed of dienst dat het bedrijf/instelling heeft
ingekocht (het aangeschafte product)
2. Als functie: producten/diensten moeten worden ingekocht (verkoop,
productie). Gebeurd door een inkoper.
3. Als afdeling: inkoopafdeling afdeling binnen het bedrijf die is aangewezen
om aankopen te organiseren.
Doordat de bedrijfsprocessen tegenwoordig veel complexer zijn dan vroeger vraagt
dit om een betere uitgewerkte aansturing en daarin is inkoop een volwaardig
bedrijfsaspect geworden.
Een bedrijf stelt in het algemeen de volgende eisen aan inkoop:
1. Inkoop moet ertoe bijdragen de kwetsbaarheid van de onderneming ten
opzichte van leveranciers, concurrenten en afnemers op de lange termijn te
minimaliseren.
2. Inkoop moet actief participeren in het vinden van leveranciers die in staat zijn
om mee te denken over toekomstige technologische ontwikkelingen.
3. De inkoop moet er zorg voor dragen, dat leveranciers meerwaarde opleveren
voor de onderneming.
Tijd en geld belangrijke elementen voor beoordeling door een inkoopafdeling, maar
daarnaast is het zeker stellen dat leveranciers ook in de toekomst een positieve
bijdrage blijven leveren van belang.
Inkoop: is alles waar een externe factuur tegenover staat.
Michelle Wichers Schreur
4
