35.1 Inleiding
Een groot deel van de patiënten met huidaandoeningen ervaart veel lichamelijke klachten zoals:
jeuk, pijn en vermoeidheid; psychische klachten zoals angst en depressie; en beperkingen op het
sociaal functioneren.
35.1.1. Kenmerken en medische behandeling van huidaandoeningen
Huidaandoeningen zijn de 4e belangrijkste oorzaak van niet fatale ziektelast.
De aandoeningen zijn vaak multifactorieel bepaald waarbij er sprake kan zijn van erfelijke aanleg
en/of een disfunctionerend immuunsysteem. Wordt vaak behandeld met zalven ter
klachtenvermindering. Smeren wordt als tijdintensief en belastend ervaren omdat het vaak meerdere
keren per dag moet. Specifieke leefregels kunnen ook helpen: b.v. niet te warm en lang douchen.
Lichttherapie is ook een optie en medicatie dat invloed heeft op het hele lichaam, zoals: prednison.
35.1.2 Veelvoorkomende gevolgen van huidaandoeningen
‘Jeuk is erger dan pijn’. Naast lichamelijke, psychische en sociale gevolgen kunnen patiënten last
hebben van slaapproblemen, chronische vermoeidheid, concentratieproblemen en prikkelbaar
gedrag.
Aangezien een chronische huisaandoening impact heeft op het hele gezin van b.v. een kind, is het
niet verwonderlijk dat ook de ouders een verminderde kwaliteit van leven rapporteren.
35.2 Psychosociale determinanten bij huidaandoeningen
Voorbeeld: Hans heeft gemerkt dat zijn eczeem erger wordt bij stress.
Psychologische factoren worden verondersteld een invloed te hebben op het ontstaan/beloop van
een huidaandoening.
Op basis hiervan zijn er 3 te onderscheiden huisaandoeningen:
1. chronische huidaandoening met een lichamelijke etiologie, waarbij psychologische factoren
verondersteld worden het ziektebeloop mede te beïnvloeden (b.v. eczeem/psoriasis)
2. huidaandoeningen met een grotendeels onduidelijke lichamelijke etiologie waarbij
psychologische factoren verondersteld worden mede van invloed te zijn op het ontstaan vd
huidaandoening, zoals: alopecia areata.
3. relatief zeldzaam, waarbij psychologische factoren de voornaamste rol spelen in de etiologie, b.v.
trichotillomanie, aandoeningen in het kader van body dismorfic disorder.
35.2.1 De vicieuze cirkel van jeuk – en krabproblemen
>jeuk>krabben>wondje>wondgenezing>jeuk etc.
Krabgedrag blijkt een belangrijke instandhoudende factor te zijn. Vanuit leertheoretisch oogpunt is
bekend dat krabben op de lange termijn kan uitmonden in een gegeneraliseerde en aangeleerde
respons op stress en andere prikkels uit de omgeving.
35.2.2 De rol van stress in het beloop van huidaandoeningen
De rol van stress en ziektebeloop bij huidaandoeningen zou mede kunnen verklaart worden door de
rol van het immuunsysteem speelt bij chronische huidaandoeningen.
Stressfacetoren zijn mogelijk ook van invloed op wondgenezing. Naast de invloed van stress op
huidaandoening is de relatie ook vice versa.
35.2.3 Coping en huidaandoeningen
, Coping kan het ontstaan en beloop van huidaandoeningen beïnvloeden. Vaak sprake van
acceptatieproblematiek van de jeukklachten. Het onvoorspelbare beloop zorgt voor hopeloosheid.
Passief-vermijdende copingstijl en catastrofale cognities zouden ervaren beperkingen en de
behandelresultaten negatief beïnvloeden.
35.3 Psychologische diagnostiek bij huidaandoeningen
Indien een medisch-dermatologische behandeling onvoldoende resultaat heeft of wanneer er sprake
is van psychosociale problematiek, kan een p worden verwezen naar een psychosociale
hulpverlener.
Er zijn verschillende psychometrisch valide vragenlijsten beschikbaar om het lichamelijk, psychisch
en sociaal welbevinden van p’s met huidaandoeningen in kaart te brengen.
Tevens zijn er meetinstrumenten beschikbaar om huidgerelateerde psychologische factoren in kaart
te brengen.
35.4 Psychologische interventies bij patiënten met huidaandoeningen
Deze interventies zijn doorgaans gericht op psychologische factoren die worden verondersteld de
klachten te veroorzaken, in stand te houden en het beloop beïnvloeden, zoals: jeuk en
krabproblemen, stress, coping.
Nieuwe ontwikkeling is Ehealth: psychologische hulp online.
35.4.1 Behandeling gericht op jeuk- en krabgedrag
Doel: het verbeteren van jeukcoping en het verminderen van krabgedrag.
Om omgaan met jeuk te verbeteren wordt er aandacht gegeven aan regelmatig toepassen van
huidverzorgende maatregelen.
Om krabben te verminderen staat de bewustwording van krabgewoonten centraal, b.v. door
registratie van krabben.
Habit reversal: alternatief gedrag toepassen bij jeuk ipv krabben, zoals handen over elkaar slaan.
Bekendste methode tegen jeuk.
CGT is effectief gebleken bij jeuk- en krabproblematiek.
35.4.2 Behandelingen gericht op (stress en) huidgerelateerde coping
Interventies bestaan b.v. uit groepsbijeenkomsten waarbij psycho-educatie wordt aangeboden. Deze
interventies hebben slechts beperkt effect.
Gezien de relatie tussen stressgerelateerde factoren en huidziekten zijn ontspanningsoefeningen en
stressmanagementinterventies veelvuldig toegepast bij huidaandoeningen.
Multimodale interventies zoals cognitieve herstructureringstechnieken en het vergroten van
probleemoplossende vaardigheden kunnen worden toegepast.
35.4.3 Interventies bij kinderen en adolescenten met huidaandoeningen
Er zijn educatieve programma’s gericht op het verbeteren van de psychosociale problematiek bij
kinderen en adolescenten met huidaandoening en hun ouders.
Er zijn tevens multimodale interventies ontwikkeld waarbij gebruik wordt gemaakt van cgt
technieken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ninamans1994. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
