Samenvatting
Samenvatting tot hoofdstuk 11.4: Psychiatrie, een inleiding
- Vak
- Psychopathologie
- Instelling
- Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Samenvatting van 87 pagina's voor het vak Psychopathologie aan de Hanze
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 87 pagina's
Voorbeeld 3 van de 87 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Psychiatrie, een inleiding1. Introductie (uit HC1 gehaald)
4
Psychopathologie:
Geestelijk of psychisch lijden
Geheel van stoornissen
Oriënteringsinstrument (Vandereycken, 1990/2008, p. 6)
Psychiatrie:
Toegepaste wetenschap
Gericht op individu
Symptoom: ziekteverschijnsel of teken of kenmerk
Syndroom: groep of samenhangend geheel
Prodroom: Voorloper (=symptoom of syndroom)
Factoren die bepalen of gedrag als ‘abnormaal’ c.q. pathologisch wordt
beschouwd:
1. Persoonlijk (emotioneel) lijden
2. Disfunctionaliteit van het gedrag
3. Irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
4. Onvoorspelbaarheid en controleverlies (gevaar)
5. Opvallend en onconventioneel gedrag
6. Brengt bij anderen ongemakkelijk gevoel teweeg
7. Overtreden van (morele) normen
Het gaat bij de bepaling om de mate, duur en combinatie.
1.1 Inleiding
4
Psychopathologie: deelgebied van de psychologie en psychiatrie dat zich
bezighoudt met het beschrijven van psychische stoornissen, oorzaken daarvan en
behandelingen daarvoor.
Psychiatrie: medisch specialisme dat zich richt op de diagnostiek en
behandeling van psychische stoornissen.
GZ-psycholoog: psycholoog die na zijn studie een aanvullende opleiding heeft
gevolgd en in het BIG-register is ingeschreven. Een GZ-psycholoog is bevoegd tot
het diagnosticeren en behandelen van psychisch stoornissen. GZ =
GezondheidsZorg.
Psychische stoornis: het geheel van afwijkende emoties, gedachten of
gedragspatronen dat wordt gekenmerkt door onder andere een storing in het
functioneren en (persoonlijk) lijden.
Eén op de twee mensen in Nederland krijgt met een diagnosticeerbare
psychische stoornis, in een gemiddeld jaar lijdt 1/5 e tot 1/3e van alle mensen
eraan. Deze psychische problemen/stoornissen hebben direct of indirect invloed
op de maatschappij.
Bepaalde verschijnselen/symptomen moeten voldoen aan bepaalde
voorwaarden, voordat ze als afwijkend of als passend bij een bepaalde stoornis
worden beschouwd. Dit is soms moeilijk te beoordelen. Stichting Pandora is erop
gericht mensen bewust te maken dat mensen met een psychische stoornis niet
direct afwijkend is.
1
,Psychiatrie, een inleiding
1.2 Definiëren van afwijkend gedrag
5
Criteria voor het meten van abnormaliteit:
1. Uitzonderlijk
Uitzonderlijk gedrag wordt dikwijls als afwijkend beschouwd. In de
westerse cultuur worden ‘dingen die er niet zijn’ en ‘dingen horen die er
niet zijn’ bijna altijd als afwijkend beschouwd, terwijl dit in niet-westerse
culturen niet zo wordt beschouwt. Dit is niet voldoende om gedrag
afwijkend te noemen, maar wordt wel vaak gebruikt
2. Sociaal afwijkend
Alle samenlevingen hebben normen die bepalen welke vormen van gedrag
normaal en niet normaal zijn. Dit zijn relatieve maatstaven en geen
universele waarden, want een andere cultuur kan andere normen en
waarden hebben. Behandelaars moeten dus rekening hoden met culturele
verschillen.
3. Foute perceptie of interpretatie van de realiteit
Als iemand de wereld anders waarneemt, wordt diegene als ‘ziek’
beschouwd.
4. Aanzienlijk emotioneel lijden van de persoon
Persoonlijk lijden als gevolg van problematische emoties als angst en
depressie kan afwijkend zijn. Ook de afwezigheid van een emotionele
reactie kan als afwijkend worden beschouwd.
5. Ongepast of contraproductief gedrag
Gedrag dat geen bevrediging, maar onprettige gevoelens oproept, vinden
we over het algemeen afwijkend. Net als gedrag dat als beperkend wordt
beschouwd wat betreft het vervullen van bepaalde rollen/ons ervan
weerhoudt ons aan te passen aan de omgeving. Het beperkt de betrokkene
om te werken/sociale verantwoordelijkheid te dragen, dus de persoon is
contraproductief (agorafobie: intense angst om je in openbare ruimten te
bevinden).
6. Gevaar
Gedrag dat gevaar oplevert voor de persoon zelf of zijn omgeving, wordt
beschouwd als afwijkend (sociale context is wel van belang).
Conclusie: afwijkend gedrag kan op meerdere manieren worden gedefinieerd is
soms afhankelijk van de sociale context. ‘Een normaal persoon kan bijzonder gek
doen en een persoon die we gek noemen, kan heel normaal doen.’
Gedrag kan verklaard worden vanuit verschillende perspectieven (psychologisch,
biologisch, religieus etc.).
Concepten van gezondheid en ziekte kunnen in verschillende culturen een
verschillende betekenis hebben. Zelfs woorden waarmee we psychische ziekten
beschrijven als depressie of geestelijke gezondheid, hebben in andere culturen
een andere betekenis/bestaat geen equivalent voor.
Klinische diagnostiek: classificeren van psychische stoornissen vereist een
klinisch oordeel.
1.3 Historische visies op afwijkend gedrag
11
Hippocrates (460-366 v.Chr.)
Beroemde arts uit de gouden eeuw van Griekenland;
2
, Psychiatrie, een inleiding
‘Ziekten van lichaam en geest zijn het gevolg van natuurlijke oorzaken en
niet van bezetenheid door bovennatuurlijke geesten’;
“Het is veel belangrijker te weten welke persoon de ziekte heeft dan te
weten welke ziekte de persoon heeft.”
‘Gezondheid van het lichaam wordt bepaald door evenwicht in de
humores (lichaamssappen): slijm, zwart gal, bloed en gele gal. Een
verstoring van het evenwicht in de humores is verantwoordelijk voor
afwijkend gedrag’;
Lethargisch/traag persoon: overvloed aan slijm (flegma) hebben
flegmatiek.
Depressie: overschot aan zwart gal melancholie.
Sanguinische positie: overvloed aan bloed vrolijk, zelfverzekerdheid,
optimistisch.
Driftig: overvloed aan gele gal.
Hippocrates classificeerde abnormale gedragspatronen met drie
hoofdcategorieën:
I. Melancholie buitensporige depressie;
II. Manie uitzonderlijke opwinding;
III. Bezetenheid schizofrenie (bizar gedrag)
Exorcisme en heksenvervolgingen (Middeleeuwen)
Het geloof in bovennatuurlijke oorzaken nam weer toe, vooral bezetenheid.
Afwijkend gedrag: teken van bezetenheid van boze geesten of de duivel
geloof was onderdeel van de katholieke kerk.
‘Bezeten’ mensen werden behandeld d.m.v. exorcisme/uitdrijvingen
(gebed, bezweringen, heen en weer zwaaien van kruis, afranselen etc.).
Eind van de 15e eeuw – ver in de 17e eeuw: heksenvervolgingen
Vervolgingen werden gedaan door inquisiteurs (door de katholieke kerk
aangestelde heksenvervolgers).
Veel vrouwen vermoord (drijftests)
Johann Weyer (1515): afwijkend gedrag en gedrag werden veroorzaakt door
lichamelijke problemen.
Trepanatie: procedure waarbij men een gat in de schedel maakt, waarbij men
denkt dat het slachtoffer zo bevrijd wordt van demonen).
Arabische psychiatrie (700-1500): diagnostiek geboren
1600: veel gekkenhuizen gebouwd
De leefomstandigheden waren zeer ernstig.
Er woonden zowel bedelaars als geestelijk gestoorden, vastgeketend aan
het bed.
Sommige gestichten groeiden uit tot publiekstrekkers (St. Mary’s of
Bethlehem Hospital), publiek kon voor een bedrag naar de fratsen van ‘de
gekken’ komen kijken rariteitenkabinet.
1800: hervormingen
Jean Baptiste Pussin & Phillipe Pinel (artsen): mensen die afwijkend gedrag
vertonen, zijn ziek en daarom hebben ze recht op een menselijke
bejegening ging tegen de visie van die tijd in, namelijk: gestoorde
mensen waren een bedreiging en niet patiënten die behoefte hebben aan
behandeling.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper qwertyuiopasdfg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen