Hoorcollege 1: Het probleem en het belang van framing
Dit vak gaat constant over het vraagstuk: Wie krijgt wat, hoe en wanneer? Dus wat is een
eerlijke verdeling van ‘de taart’.
Ongelijke verdeling van gezondheid
Dit bespreken we aan de hand van het Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV), dit
rapport brengt de gezondheid van Nederland in kaart. In dit rapport zitten een aantal
kernboodschappen:
• We hebben een gezond vooruitzicht maar er zijn een aantal grote toekomstige
opgave, wat deels de keerzijde is van ons succes.
• Vergrijzing heeft een grote impact
• Meer gezondheid, maar er is ook meer ziekte
• De druk op ons dagelijks leven neemt toe
• Leefstijl en leefomgeving hebben invloed op gezondheid
• Vaak opeenstapeling problematiek bij kwetsbare groepen
• Zorguitgaven blijven stijgen
• Complexe opgaven vragen om een integrale aanpak
In onderstaande afbeelding is de impact van de vergrijzing goed te zien:
,In de volgende afbeelding is de prognose van de ziektelast in 2040 te zien. Wat hier opvalt is
dat bij de jongeren een flinke toename aan psychische stoornis is.
Een aantal van de factoren die de gezondheid bepalen zijn beïnvloedbaar, zoals:
• Ongezond gedrag
• Sociale en fysieke omgeving
• Milieufactoren en arbeidsomstandigheden
De boodschap is dan ook dat de inrichting van de leefomgeving een belangrijke bijdrage kan
leveren aan gezond gedrag en gezondheid
Uitgavenbeheer en verdelingsvraagstukken
Een steeds groter percentage van het bbp gaat naar de zorg, die komt niet alleen door
vergrijzing maar ook door andere factoren zoals dure medicijnen. Al dit geld moet verdeeld
worden over de verschillende onderdelen van zorg, hiervoor is beleid nodig met de volgende
aandachtspunten:
• Momenteel enkel Covid maar waarschijnlijk structureel meer naar bestrijding
infectieziekte
• Ongezond gedrag, invloed van omgeving en verschillen tussen groepen
• Frequentie van ziekte, ziektelast en sterfte
• Vergrijzing
• Kosten beheersing
Waar moet de overheid in investeren en bezuinigen, wat dient hoog op de beleidsagenda te
staan.
Wat is een rechtvaardige verdeling
Volgens stone is er sprake van een policy paradox, dit houdt in dat gelijkheid in feite
ongelijkheid kan betekenen: Gelijke behandeling kan een ongelijke behandeling vergen.
Het model van Stone is heel belangrijk → Artikel hiervan lezen. Dit model geeft inzicht in hoe
en kan worden verdeeld. Hierin wordt het opgedeeld in verschillende categorieën en
manieren van verdeling.
,Policy framing
Politiek is een strijd van paradigma’s waarin mensen verschillende naar de wereld kijken. De
uitspraak van Premier Lubbers ‘Nederland is ziek’ ging over hoe tegen arbeidsongeschiktheid
werd aangekeken. Hierbij legde hij het probleem bij de ons systeem en niet bij het individu.
Daarom is de definitie van arbeidsongeschiktheid gereframed:
• Negatieve termen zoals ‘niet in staat zijn’ is omgezet naar ‘wat kan iemand nog wel’
• Beperkingen is verplaats door mogelijkheden
• Ziek zijn is geen legitimatie meer voor niet werken maar het vergt een andere manier
van werken
• Herstel buiten te werkvloer is verplaats door oplossing zoeken op de werkvloer
De boodschap van is dat verschillende paradigma’s / meta-culturele frames hebt in de
samenleving. Dit zijn onderliggende structuren van overtuiging, perceptie en waardering.
Een voorbeeld van botsende genererende factoren is positief vs. negatief etc.
, Hoorcollege 2: Het recht op gezondheidszorg
Mensenrechten
Dit zijn rechten die ons niet verleend worden, dus niet door de staat of door een
overeenkomst. Mensenrechten zijn rechten die iedereen heeft omdat ze mens zijn. Ze
kunnen wel meer of minder erkend zijn en meer of minder beschermd kunnen worden. Deze
mensenrechten kunnen worden onderscheiden in drie soorten generaties op basis van tijd:
• Eerste generatie: Dit zijn de klassieke vrijheidsrechten
• Tweede generatie: Dit zijn economische, sociale en culturele grondrechten
• Derde generatie: Deze generatie is in de maak, denk hierbij aan het recht op
biodiversiteit of vrouwenrechten.
Tast iemand deze rechten aan word je geschonden in je menselijke waardigheid.
Verschillende mensenrechten zijn:
Art. 7 lid 1 Grondwet
“Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te
openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.”
Art. 10 lid 1 Grondwet
“Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op
eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer.”
Art. 19 lid 1 Grondwet
“Bevordering van voldoende werkgelegenheid is voorwerp van zorg der overheid.”
Art. 22 lid 1 Grondwet
“De overheid treft maatregelen ter bevordering van de volksgezondheid.”
Art. 23 lid 1 Grondwet
“Het onderwijs is een voorwerp van de aanhoudende zorg der regering.”
Bovenstaand zie je hoe de grondrechten in de Nederlandse wet staan beschreven, maar er
zijn ook verdragen waarin mensenrechten aanbod komen denk aan verdragen van de EVRM
of de IVESCR, zoals het recht op gezondheid. Dit brengt veel verplichtingen met zich mee
voor de staat als je als staat het recht op gezondheid erkent.
De grondwet zegt het volgende als je als burger naar de rechter stapt als je bijvoorbeeld
wordt geschonden in je vrijheidsrecht: Wetten van nationale herkomst, vinden geen
toepassing indien deze toepassing niet verenigbaar is met eenieder verbindende bepalingen
van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties. → Hogere weten gaan
voor lagere wetten.
In onze cultuur hebben we de neiging sociale grondrechten minder serieus te nemen omdat
de rechter deze niet beschouwd als eenieder verbindend. Terwijl in termen van normativiteit
er geen verschil zit tussen 1e en 2e generatie mensenrechten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nielsvvliet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.