Geschiedenis - Examenkatern
Historische Context: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1515-1648)
Deelcontext 1
Karel V (begin 16e eeuw)
- Belastingen voor privileges = uitzonderlijke voorrecht van bepaald persoon of groep.
- Centralisatie(politiek) = het streven van heersers om hun gebied vanuit één punt te
besturen en in het hele grondgebied gelijke wetten en belastingen in te voeren.
⤷ Staatsvorming → Brussel: politieke centrum
- Drie collaterale raden: adviseerden Karel V voor het geheel van de Nederlanden.
- Ambtenaren bij het bestuur → adel verloor macht.
Reformatie (1517-1648) = Kerkhervorming → scheuren in de kerk + ontstaan
protestantisme.
⤷ Bijbel in volkstaal / tegen aflaten / tegen afbeelden / kerk teveel macht | Pamfletten
○ Maarten Luther → Lutheranisme
- Veel bijbel lezen & oprecht geloven → hemel
- Vorst is gekozen door God → verzet tegen vorst is verzet tegen God
⤷ 1515: Cuius regio, eius religio = ‘wiens gebied, diens religie’ (Duitse rijk)
○ Johannes Calvijn → Calvinisme
- Predestinatieleer → hemel / hel is bepaald voor het bestaan
- In opstand komen tegen de vorst mag als hij Gods geboden niet volgt
- Onderdanen mogen zonder toestemming van vorst een kerk beginnen
⤷ Beeldenstorm (1566) = Reeks vernielingen in katholieke kerken door protestanten.
- Hertog van Alva gestuurd door Filips II → door met kettervervolgingen
⤿ Raad van Beroerten / Bloedraad = speciale rechtbank om de schuldigen van
de beeldenstorm te berechten en straffen.
⤷ Willem van Oranje (stadhouder) gaf toestemming aan watergeuzen om schepen aan te
vallen → 1572: Inname Den Briel
- Willem opnieuw uitgekozen als stadhouder (eerst plaatsvervanger vorst en nu
aanvoerder van de opstandelingen) en meer steden bij Opstand.
Verplichte Voorbeelden
1531 - Drie collaterale raden - Raad van State
⤷ Advies uitbrengen over totale beleid in zeventien provincies
- De Geheime Raad
⤷ Wetten voorbereiden en uitvaardigen en toezien op uitvoering
- De Raad van Financiën
⤷ Begrotingen opstellen + ‘bedes’: verzoeken om geld
1521 - Rijksdag in Worms Maarten Luther moest zich verdedigen omdat hij in 1517 de aflatenhandel en
heiligenverering had bekritiseerd. Luther kreeg hier nog één kans om het terug te
nemen, maar dit deed hij niet en dus werd hij door Karel V vogelvrij verklaard (Luther
kreeg bescherming van Duitse vorsten). De scheuring in de kerk was een feit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xLaralia. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
