In deze samenvatting (Systematische Natuurkunde hoofdstuk 12: Medische beeldvorming, vwo 6) staat alles wat je moet weten over straling en de toepassingen ervan binnen de medische wereld. In deze samenvatting staat alle noodzakelijke informatie met handige plaatjes. Veel succes met leren!
NAT H12 MEDISCHE
BEELDVORMING
12.1 ECHOGRAFIE EN MRI
MEDISCHE BEELDVORMING
Elektromagnetische golven (BINAS 19B): fotonen (met v=c in vacuüm)
- Zichtbaar licht
- Röntgenstraling
- Microgolven: MRI
v
Hogere frequentie ( f ) = kleinere golflengte ( λ= ) = hogere energie
f
Lage frequentie ( <zichtbaar licht) = onschadelijk
Hoge frequentie ( >zichtbaar licht) = schadelijk
- Ioniserende straling: hun fotonen hebben genoeg energie om elektronen uit atomen weg te slaan
ionen
ECHOGRAFIE
Echografie gebruikt geluidsgolven met frequenties tussen 1 MHz – 10 MHz (ultrasoon geluid) om
beeld te vormen:
1. Een transducer zendt korte geluidspulsen uit met een constante frequentie
2. Het lichaam van de foetus reflecteert een deel van elke puls en de transducer vangt die op:
hoe groter de afstand hoe langer het duurt voordat de puls terug is
3. De transducer zendt pas een nieuwe puls uit als de vorige is ontvangen
4. Computer berekent het beeld met de gegevens
BINAS 15A: geluidssnelheid in weefsel is veel groter dan in lucht & golflengte is dus veel groter:
- Als een geluidsgolf van het ene medium naar het andere overgaat reflecteert een deel van de golf:
groter verschil in geluidssnelheid veel reflectie
- Bij overgang naar lucht veel reflectie: gel gebruikt om reflectie tegen te werken
MRI
MRI-scan brengt de verdeling van waterstofatomen in het lichaam in beeld:
Waterstofkernen zijn kleine magneetjes & in MRI-apparaat wordt hun richting verandert, waardoor je
kan bepalen waar de waterstofatomen zich bevinden
, MRI-scan wordt gemaakt in 4 stappen
1. Een grote elektromagneet zorgt voor een sterk magnetisch veld in de tunnel:
Meeste waterstofkernen richten zich in richting van het magnetisch veld: grondtoestand, want dat
kost minder energie dan de tegengestelde richting (aangeslagen toestand); voor MRI: aangeslagen
toestand nodig
2. Gradiëntenspoelen zorgen ervoor dat het magnetisch veld niet
overal in de tunnel gelijk is: zodat atomen in bepaalde weefsel
naar aangeslagen toestand gaan. Hoe groter het magnetisch veld:
hoe meer energie het kost om de waterstofkernen aan te slaan.
3. Een spoel zendt radiogolven uit (100-1000 MHz): als een foton
precies genoeg energie heeft, kan een H-kern in de aangeslagen
toestand komen. Na een korte tijd valt de aangeslagen toestand
terug naar de grondtoestand: het kan dan weer een foton
opnemen. Dit heet resoneren van waterstofkernen.
- Waterstofkernen resoneren alleen als het magnetisch veld de
juiste sterkte heeft
- Tijd die het duurt om van aangeslagen- grondtoestand te gaan
hangt af van het type weefsel
4. Het resoneren van waterstofkernen zorgt voor radiostraling dat in
alle richtingen wordt gemeten: computer berekent gegevens.
12.2 RÖNTGENFOTOGRAFIE EN CT-SCAN
RÖNTGENFOTO
Bij een röntgenfoto zendt een röntgenbron gedurende een korte periode röntgenstraling uit die op
het lichaam valt: een detector aan de andere kant regristreet hoeveel straling het lichaam heeft
gepasseerd:
- Veel röntgenstraling doorgelaten: foto donker
- Weinig röntgenstraling doorgelaten: foto wit
HALVERINGSDIKTE
Hoeveel röntgenstraling wordt tegengehouden ligt aan
materiaal en dikte
Doorlatingskromme toont de intensiteit van de doorgelaten
straling als functie van de dikte van het materiaal (y= intensiteit
in %, x = dikte)
Halveringsdikte: de dikte waarbij 50% van de straling wordt
tegengehouden
d
1 n n=
I =I 0 ⋅ ()
2
met d1
2
- I = intensiteit die wordt doorgelaten (in W m-2)
- I 0 = intensiteit die op het materiaal valt in (W m-2)
- d = dikte van het materiaal tussen de bron en de ontvanger (in m)
-
d 1 = halveringsdikte (in m)
2
I
De verhouding is uit te drukken als percentage (: percentage van doorgelaten straling)
I0
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JustDoIt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
