Hoofdstuk 27 Delen met Lotgenoten:Belevingsgerichte groepstherapie
27.1 Inleiding
Mensen met een chronisch lichamelijke ziekte kunnen een kloof ervaren tussen zichzelf en mensen
in hun omgeving en in een isolement raken.
In psycho-educatieve groepsinterventies wordt de groepsdynamiek meestal niet meegenomen in de
rationele doelstellingen.
Juist deze groepsdynamische aspecten heeft de focus van dit hoofdstuk.
Groepstherapeutische factoren: zijn ervaringen die cliënten kunnen opdoen in het dynamisch
samenspel van verschillende interacties:
a) interacties tussen client en therapeut
b) interactie met andere groepsleden
c) interactie met eigen belevingen
In een steunende belevingsgerichte groepstherapie ligt de nadruk op het bieden van herkenning en
steun in het omgaan met ziek zijn en bijbehorende behandelingen en het bevorderen van
zelfvertrouwen.
In een belevingsgerichte groepstherapie gericht op inzicht en verandering wordt ook stil gestaan bij
patronen in het omgaan met ziek zijn.
Deze twee invalshoeken zijn in de praktijk niet strikt te scheiden.
27.2 Indicatiestelling
Dmv een intakegesprek kan getoetst worden of belevingsgerichte, dynamische groepstherapie
geschikt is voor een client.
27.2.1 Indicaties
Belangrijk is dat patiënt (p) kan profiteren van een interactionele werkwijze, ruimte heeft op zich in
te leven in het proces van andere groepsleden en kan omgaan met feedback van therapeut en mede
groepsleden.
27.2.2. Contra-indicaties
Een juiste groepssamenstelling is belangrijk.
Contra indicaties zijn: middelenafhankelijkheid, ernstige persoonlijkheidsproblematiek,
uitgesproken cognitieve beperkingen, ander psychiatrisch toestandsbeeld dat deelname belemmerd
en iemand die een uitzonderingspositie inneemt in de groep en daardoor geen aansluiting vindt.
27.3 Doelstellingen
Belevingsgerichte groepstherapie is er op gericht het psychosociaal welzijn van p’s te bevorderen,
doormiddel van zowel
groepsdynamische interventies (die de interactie tussen groepsleden helpen verhelderen), als
experiëntiële interventies (die contact met het belevingsaspect van deelnemers aanmoedigen).
27.4 Groepstherapeutische Factoren
Om aan de doelstellingen te werken bespreken we 8 groepstherapeutische factoren die mensen met
een chronische ziekte als helpend of verrijkend kunnen ervaren. Er worden 2 dimensies
onderscheden:
– Dimensie 1, relationeel klimaat (TF 1 t/m TF 3): betreft emotioneel-sociale factoren.
– Dimensie 2, psychologisch werk (TF 4 t/m TF 8): betreft emotioneel-cognitieve factoren.
27.4.1 Dimensie: relationeel klimaat
, TF1 Groepscohesie, vormt de basis van een relationeel klimaat waarbinnen andere therapeutische
factoren werkzaam kunnen zijn.
TF2 Interactionele bevestiging, dmv interacties met medegroepsleden wordt het gevoel van
eigenwaarde van de p bevorderd.
TF3 Chatartische zelfexpressie, kan een belangrijke factor zijn voor mensen met chronisch-
somatische aandoeningen. Belangrijk is hierbij het element zelfonthulling (praten over persoonlijke
ervaringen). Dit kan voor een kettingreactie in de groep zorgen zodat groepsleden meer diepgaande
zelfonthulling bevorderd.
27.4.2 Dimensie: psychologisch werk
TF4 Zelfinzicht en vooruitgang, helpt p nieuwe betekenis toe te kennen aan het leven met zijn
ziekte. P krijgt zicht op mogelijk beperkende patronen.
TF5 Observationele ervaringen, p krijgt voeling met met de universaliteit van problemen. Door het
proces van andere mee te beleven kunnen p’s meerdere observationele ervaringen hebben.
TF6 Directieven bieden, directieven zijn suggesties, praktische tips, nuttige info of uitleg, of het
aanleren van een methode bedoeld om vat te krijgen op bepaalde klachten of problemen.
TF7 Interactionele confrontatie, hoeft in een groepstherapie met mensen met chronisch-somatische
aandoeningen niet direct de bedoeling te zijn. Soms loopt een groepslid ergens in vast, dan is
feedback of confrontatie eventueel nuttig binnen een veilig relationeel klimaat.
TF8 Existentiële thema’s kunnen erg aan de orde zijn bij mensen met chronisch-somatische
aandoeningen. B.v het onder ogen zien van eigen lijden of sterven. Dit kan bij p’s angst oproepen.
Het durven verkennen ervan in verbondenheid met anderen kan helpen om angst voor isolatie te
verzachten en p’s dichter te brengen bij wat ze echt belangrijk vinden in het leven.
27.5 De taken en werkwijze van een groepstherapeut
Het werk van een groepstherapeut begint met het ontwerpen van een groepstherapie voor een
bepaalde doelgroep, alsmede het organiseren van groepssessies.
In lijn met de doelstellingen van p’s met chronisch-somatische aandoeningen is het van belang dat
er specifieke thema’s en uitdagingen aan bod komen, eventuele vermijdingen gesignaleerd worden,
en er ruimte wordt gemaakt voor groepsdynamiek.
Opvallende cognitieve copingstijlen en gevoelsmatige thema’s kunnen onderwerp van gesprek
worden.
Interactioneel leren neemt een belangrijke plaats in. Het omgaan met groepsconflicten behoort dan
ook tot het groepstherapeutisch proces.
Taken en werkwijze van de groepstherapeut:
a. Omschrijven van de doelgroep: homogeniteit versus heterogeniteit, men kan kiezen voor een
homogene groep rond een bepaald ziektebeeld of een heterogene groep rond bepaalde thema’s.
b. Organisatie van de groepssessies: open of gesloten, kort of lang, open groep waarbij mensen
kunnen aansluiten of een gesloten groep met vaste leden. Een kortdurende groepstherapie kan goed
zijn voor mensen met weinig psychische comorbiditeit die duidelijke doelen hebben. Een
langdurige groep kan steun en behandeling bieden bij meerdere bijkomende psychische problemen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ninamans1994. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
