Samenvatting
Samenvatting H19: sport, Nectar 6 vwo biologie flex Leerboek, ISBN: 9789001736026 Biologie
H19 sport samenvatting
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
H19: SportParagraaf 1: Bouw van pezen en spieren
Pezen bestaan uit bindweefsel, een weefsel dat andere weefsels aan elkaar koppelt
en organen op hun plaats houdt. Die functie heeft het bindweefsel door de
tussencelstof, een gel achtig materiaal rond de cellen met eiwitten. Er zijn veel typen
bindweefsel.
Door skeletspieren samen te trekken bewegen botten rond hun draaipunten in de
gewrichten. Pezen en banden komen pas in beeld bij blessures, pezen verbinden de
skeletspieren met de bonden en banden verbinden botten.
Collageen is een eiwit gemaakt door de peescellen. Dankzij de
kabelstructuur kan een pees de kracht van de spier goed
doorgeven aan het bot.
Van klein naar groot: collageen -> collageen fibril ->
collageenvezel -> collageenbundel. Zie bron 1.
Waar het celmembraan van de bindweefselcel het
celmembraan van zijn buurcel raakt, ontstaat door de
connexon-eiwit een kleine opening in beide membranen, een gap junction
(eiwitkanaal, hierdoor bewegen ionen en kleine moleculen). Zie bron 2.
Beenspieren zijn skeletspieren opgebouwd uit bundels
centimeters lange spiervezels, die vezels ontstaan uit een
samensmelting van honderden spiercellen. De spiervezels
bevatten bundels langgerekte eiwitfilamenten, de myofibrillen.
Hierdoor kunnen spieren samentrekken. Er zijn dunne en dikke
myofibrillen, de dunne zijn opgebouwd uit twee in elkaar
gedraaide ketens van het eiwit actine en de dikke bestaan uit
een groot aantal ketens van het eiwit myosine. Deze filamenten
zijn geordend gerangschikt waardoor een patroon van lichte en
donkere banden geeft. Daarom heet het dwarsgestreept
spierweefsel.
Opdracht om te rennen: hersenen -> impulsen via ruggenmerg richting beenspieren
-> axonen van motorneuronen vertakken en eindigen in een aantal
neuromusculaire synapsen -> acetylcholine vrij -> spiervezels geactiveerd ->
myosine en actine schuiven in elkaar -> sarcomeren
verkorten.
In je beenspieren gaat het om honderden spiervezels tegelijk,
in andere delen van het lichaam zoals je oogspieren
reageren maar een paar spiervezels op de impulsen van een
motorneuron, Je noemt een groep spiervezels die op de
impulsen van één axon reageert een motorische eenheid. Zie
bron 3.
, Paragraaf 2: Bewegingen in spiervezels
rond elke bundel myofibrillen van een spiervezel bevindt zich het sarcoplasmatisch
reticulum (SR), een netwerk van membranen. in de spiervezel bevat het SR veel
Ca2+-ionen. strak tegen het SR aan liggen dunne T-buisjes, ze beginnen bij het
membraan rond de spiervezel (sarcolemma) en dringen diep in de spiervezel door.
T-buisjes zijn gevuld met vloeistof en bevatten veel ionkanalen.
impuls in de spier -> Ca2+-poorten open -> Ca2+ stroomt in spiervezel -> myosine
moleculen schuiven tussen de actine moleculen -> lengte sarcomeren verkort.
in rust kunnen myosine- en actinefilamenten van een spiervezel niet aan elkaar
koppelen doordat hun bindingsplaatsen geblokkeerd zijn, de blokkade komt tot
stand door tropomyosine. onder invloed van Ca2+ verschuift het tropomyosine
waardoor de bindingsplaatsen vrij en myosine aan actine kan koppelen. myosine is
een motoreiwit (gebruikt ATP om organellen of celonderdelen te laten bewegen).
een myosinekop kan ATP omzetten in ADP en
P, op het moment dat myosine koppelt aan
actine laat ADP los van de kop en veert de
kop terug in zijn oude stand, het sarcomeer
verkort daardoor. zolang Ca2+ in het
grondplasma aanwezig is blijven de
myosinefilamenten gekoppeld aan de
actinefilamenten en blijft de spier
gespannen, onvoldoende ATP = kramp. zie bron 4.
als er geen Ca2+-ionen meer zijn kan myosine niet aan actine
moleculen koppelen waardoor de spier verslapt, daarvoor is
de hulp van de antagonist nodig (buig- en strekspieren bijv.)
ook gladde spieren werken in koppels. zie bron 5.
voorbeeld: de wand van de slokdarm bevat kring- en
lengtespieren. trekken in een deel van de slokdarm de
lengtespieren samen, dan verwijdt de darm op die plaats. kringspieren achter de
voedselbrok trekken samen, de darm vernauwt ter plekke en de voedselbrok schuift
verder. de lengtespieren ontspannen en verlengen door de samentrekking van de
naastgelegen kringspieren en de langskomende voedselbrok. de kringspieren voor
de schuivende voedselbrok ontspannen en rekken uit doordat een volgende groep
lengtespieren samentrekt.
skeletspieren bevatten twee typen spiervezels, snelle en langzame. in snelle
spiervezels splitst het ATP-ase op de myosinekoppen het ATP sneller dan bij de
langzame spiervezels. mensen met veel snelle spiervezels hebben een natuurlijke
aanleg voor een korte, krachtige, snelle inspanning.
Langzame spiervezels zijn geschikt voor langdurige acties. langzame spiervezels zijn
rood oor een grote hoeveelheid myoglobine en een grote hoeveelheid haarvaten.
deze vezels zijn minder snel vermoeid dan snelle spiervezels omdat het aantal
mitochondriën in de vezels het aantal bloedvaten rondom de spiervezels verder
groot wat dan weer de aanvoer van glucose, zuurstof, afvoer van afvalstoffen en
de productie van ATP vergroot.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper qazwsxedc123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,59. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen