Dit is een samenvatting van het vak biologie voor havo 5 leerlingen. Dit is thema 6 samengevat met de volgende paragrafen:
§1 Bescherming
§2 Afweer
§3 Immuniteit
§4 Transparantie en bloedtransfusie
De samenvatting is gemaakt uit het boe biologie voor jou deel B, samen met aantekeningen uit...
Biologie samenvatting thema 6 afweer
§1 Bescherming
Ziekteverwekkers (pathogenen) als virussen en bacteriën zijn erg klein. Schimmels en deren zijn weer
groter. De inhoud van het maag-darmkanaal hoort bij het uitwendige milieu, het inwendige milieu kan
namelijk alleen betreden worden nadat er een celmembraan is gepasseerd.
Infectie: het binnentrekken van ziekteverwekkers in je lichaam. Deze geven giftige stoffen af. Zo
infecteren schimmels via de huid of luchtwegen en de andere ziekteverwekkers moeten het lichaam
binnendringen. Virussen bestaande uit een DNA/RNA streng omringd door een eiwitmantel infecteren
cellen van je lichaam. Doordat dit DNA de gastcel binnendringt, vermenigvuldigt het zich in deze
cellen die daardoor doodgaan.
Lichaamsvreemd: stoffen of cellen die niet in je lichaam thuishoren. Het afweersysteem beschermt
het lichaam hiertegen.
Lichaamseigen: stoffen of cellen die wel in je lichaam thuishoren. Normaalgesproken worden deze
stoffen niet door het afweersysteem aangevallen.
De huid en slijmvlies vormen de eerste verdedigingslinie als bescherming tegen gevaren van buitenaf.
De huid is moeilijk om binnen te dringen, via openingen (ogen, neus, mond) houdt vermoeilijkt
slijmvlies de toetreding van ziekteverwekkers. Traanvocht en speeksel spoelen ze weg en slijmvlies
vangt het op.
Mechanische afweer: afweer met behulp van fysieke aanpassingen.
Chemische afweer: het gebruik van stoffen om indringers buiten te houden (zoutzuur in maagsap en
zweet en olie tegen de groei van bacteriën op de huid).
Op de huid en in de darm zijn er ook goede bacteriën, die ook bescherming vormen voor het lichaam.
Ook is er zo minder plaats voor slechte bacteriën (mechanische afweer)
De huid beschermt het lichaam tegen: het binnendringen van ziekteverwekkers, beschadiging,
waterverlies door verdamping en DNA-beschadiging door straling. De pigmentvormende cellen zitten
in de kiemlaag (melanocyten) wat melanine vormt. Dit wordt via de uitlopers afgegeven aan de
opperhuidcellen. De vorming van melanine wordt gestimuleerd door zonlicht en beschermt zo de
delende kiemlaagcellen tegen ultraviolette straling.
Planten hebben 3 manieren van afweren:
1. Mechanische afweer door uiterlijke aanpassingen (haren, stekels, doornen).
2. Chemische afweer door stoffen aan te maken die niet smakelijk of dodelijk zijn (cafeïne).
3. Indirecte afweer door een lokstof te maken die de natuurlijke vijand van zijn belager aantrekt.
§2 Afweer
Het afweersysteem wordt geactiveerd op het moment dat er schadelijke stoffen het interne milieu
binnendringt. Hieruit onderscheiden we twee typen:
- Aangeboren afweer (aspecifiek): komt voor bij alle dieren en planten en dient als een snelle
eerste afweer tegen een infectie. Dit is de basis van de verworven afweer.
- Verworven afweer (specifiek): is gericht tegen één specifieke ziekteverwekker wat zich het
hele leven lang ontwikkeld. Dit komt alleen bij gewervelde dieren voor.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElenavanVliet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.
