Lecture 1
Program
1. Applied ethics.
• Why do we need ethics in care and education?
2. Meta-ethics.
• What is the nature of moral statements?
• How do we gain moral knowledge?
o Relativise
o Subjectivism
3. Normative ethics.
• What is the right thing to do?
Er zijn drie manieren op ethics/ethiek te doen. We gaan deze drie levels ontdekken.
Three perspectives in Ethics/ moral philosophy
• Meta-ethics
o Subjectivism
o Cultural relativism
• Applied ethics
o Codes of Conduct
• Normative ethics
o Ethical egoism
o Utilitarianism
o Deontology
o Virtue ethics
Het belangrijkste van morele filosofie is dat het je kan helpen nadenken over de aard van je relaties
met andere mensen en dingen van waarde (denk aan dierenwereld of milieu). Hoe verhoudt ons
gedrag, redeneren, emoties, etc. zich tot anderen? De grens met etiquette is hierin heel vaag. Echter
blijft ethiek een raadsel, wat veel vragen oproept. Die vragen zijn te verdelen in drie categorieën. Bij
meta-ethics hang je boven de gehele morele filosofie (wie zegt dat ik dat moet doen?). Bij
normatieve ethiek proberen we een algemene benadering te vormen die een groot bereik heeft
(welke morele regels, principes of doctrines moeten we aanvaarden?). Toegepaste ethiek begint juist
met een specifiek probleem en kijkt dan naar de waarden, principes en andere normatieve
standaarden om het op te lossen (is bijv. terrorisme of abortus soms toelaatbaar?). Het is dan
gebruikelijk om het probleem vanuit verschillende gezichtspunten te bekijken.
Hele korte schematische weergave (stof uit college 1 en 2)
, Universalisme: morele kennis is er en voor iedereen hetzelfde. Er is één waarheid, de rest is onjuist
Objectivisme: morele waarden weerspiegelen feiten over de wereld en zijn niet afhankelijk
Cultureel/moreel relativisme: iedereen cultuur heeft weer andere voorkeuren, niks is superieur
Liberalisme: gelijk aan cultureel relativisme, maar het liberalisme erkent dat we alle opvattingen
zouden moeten tolereren (en heeft dus een universele waarde)
Pseudo-relativisme: hetzelfde als cultureel relativisme, maar er is ten minste 1 universele waarde,
en dat is dat elke cultuur het recht heeft op morele zelfbeschikking.
Modest relativisme: onderscheid 2 niveaus van moraliteit. Een niveau waar er een eenheid van
waarden moet zijn (universeel) en een niveau waarop iedere cultuur dit anders invult/uit
Nihilisme: moraliteit is compleet verzonnen en niks is goed/fout. We hoeven er niks mee te doen.
Subjectivisme: moraliteit is afhankelijk per persoon.
Emotivisme/expressivisme: een moreel oordeel gaat alleen over het tonen van gevoelens. Er
worden emoties geuit, geen feiten.
Foutentheorie: objectieve waarden zijn te vreemd om te bestaan.
Evolutionaire ontkennende argumenten: net zoals mensen, zijn ook morele regels geëvolueerd.
Egoisme: het juiste om te doen is iets voor jezelf, niet voor een ander
• Psychologisch egoisme: beschrijving over dat mensen het niet kunnen helpen eigen belang na
te streven
• Ethisch egoisme: zegt wat je moet doen. Het is moreel gezien juist je eigen belang te volgen.
Utilitarianisme: het juiste om te doen is het grootste geluk creëren.
• Act: klassiek
• Rule: geluk wordt gemaximaliseerd als we enkele regels hebben waar iedereen zich aan houd
Deontology: het juiste om te doen is om te handelen vanuit je plicht en goede wil
Virtue ethics: het juiste om te doen is wat een deugdzaam persoon zou doen.
Ethics and morality in het algemeen
Woorden kunnen als synoniemen worden gebruikt. Moral philosophy, as its name suggests, is the
practice of reflecting philosophically on morality.
,Part 1. Applied ethics
Why do we need ethics in care and education? Het eerste deel gaat over toegepast ethiek. Het zijn
vragen over specifieke problemen en issues die in het echte leven voorkomen. Daar hoort een
simpele vraag bij: waarom hebben we dit vak nodig? Kijk maar eens naar nieuwsitems. Dat staat
bomvol morele kwesties over zorg en onderwijs. Er zijn verschillende belangen, zoals veiligheid
tegenover recht op onderwijs of autonomie om zelf te kiezen of je een vaccin wilt en veiligheid voor
andere studenten. Je moet je bewust worden van ethische theorieën en een professionele houding
hier tegenover ontwikkelen. Je moet namelijk als professional een keuze maken. Hier heb je iedere
dag mee te maken. In applied ethics, it is common to look at a problem from various points of view
to see which arguments are the strongest and most compelling. Mensen richten zich tot filosofie
omdat ze geconfronteerd worden met ernstige problemen waarvan ze denken op die manier de
oplossing of verlichting te vinden.
Why ethics?
• How do you deal with a pupil diagnosed with impulse control issues who benefits from being
in a classroom, but frequently disrupts the learning process of peers?
• How do you deal with parents protesting against ‘Coming Out Day’ celebrations in school?
• How should we regard expensive institutes offering shadow education in schools?
De voorbeelden zijn op 3 levels. Het eerste voorbeeld is een klasroom dilemma. Het is komt op in een
klasroom, bij een specifieke cliënt, etc. Het is een smalle kwestie. Het tweede voorbeeld is iets hoger,
op een organisatie level. Het gaat om de organisatie binnen bijvoorbeeld het instituut waar je werkt.
Het derde dilemma gaat nog hoger. Het gaat over onderwijsbeleid, wat over het hele land kan
gelden.
• These issues are everyday dilemmas for people working in children’s care and education
• They are ethical challenges: they have to do with notions of equality, care, inclusion, respect,
etc.
• These dilemmas can be solved by asking instrumental questions. Met instrumenteel wordt
bedoeld: wat is de beste manier om ergens mee om te gaan? Wat zijn bijvoorbeeld
effectieve strategieën om in te zetten? De fundamentele kwestie daarachter wordt
hieronder toegelicht.
o However: in this course we provide an ethical perspective. Wat zijn de morele
kwesties daarachter? Wat zijn de concepten van waardes daarachter? Andere type
van perspectief.
Codes of conduct: gedragscodes
Als toekomstige professionals heb je codes of conduct. Dit is een soort lijst over hoe je moet
reageren in bepaalde situaties met bepaalde richtlijnen. Er is geen code of conduct voor leraren, in
andere landen gebeurt dit wel. Waarom zou je dan ethiek nodig hebben? Als je gewoon de lijst kan
volgen? NVO: Nederlandse vereniging van pedagogen en onderwijskundigen
From the Code of Conduct:
1. The professional educator strives to create a learning environment that nurtures to
fulfillment the potential of all students.
2. The professional educator deals considerately and justly with each student, and seeks to
resolve problems, including discipline, according to law and school policy.
3. The professional educator complies with written local school policies and applicable laws and
regulations that are not in conflict with this code of ethics.
Gedragscodes kunnen nooit een specifiek probleem oplossen. Hierboven 3 richtlijnen (van een hele
lijst) van de codes of conduct voor leraren in Amerika. Hieronder een klein gedachte-experiment (een
manier voor morele filosofen om tot een kern van een moreel probleem te komen of om te denken
aan gevolgen van theorieën: manieren om te denken aan moraliteit op een diep level).
, Case study 1: the cheating student
• Import scholarship for one of your students coming up (student heeft heel hard gewerkt, kan
het zelf anders niet betalen)
• Precondition: average 7 (student moet een 7 gemiddeld halen)
• Problem: cheating on one test: school policy result 1,0 (je betrapt de student op spieken
tijdens 1 van de testen)
Wat doe je dan? Dit is een moeilijk dilemma. Als je als leraar beslist dat je de casus ziet als spieken en
je geeft een 1, dan weet je dat hij de scholarship niet krijgt. Ze kansen zijn verpest. Of doe je iets
anders? Als je naar nummer 1 van de code of conduct kijkt, ga je de discussie met jezelf aan dat het
maar 1 keertje was. Het is dan jouw werk om alle potentie uit de student te halen. Je gaat die ene
keer niet dat laten verpesten. Maar als je naar het derde punt kijkt, zie je dat je beleid moet volgen.
Onderdeel 3 zegt dus eigenlijk dat de test beoordeeld moet worden met een 1. Je ziet dus dat part 1
en part 3 elkaar tegenspreken. Een code of conduct kan dus niet altijd helpen, omdat het niet over
specifieke casussen gaat. Algemeen is het handig, maar het is niet specifiek.
Daarom:
• Moral judgements must be backed by good reasons. Je kunt niet gewoon zeggen: omdat het
in de code of conduct staat. Je moet een goede onderbouwing hebben en goed over iets na
hebben gedacht. Je moet afwegen. Dit is heel belangrijk in ethiek.
• A moral argument sound argument, without logical fallacies. In het boek gaat hier een heel
hoofdstuk over, omdat dit belangrijk is. Zie kopje: aanvullingen boek.
• Beware of reasoning that misuses analogies, turns to ‘slippery slopes’, etc. Pas op voor
redeneringen die misbruik maken van analogieën, naar ‘gladde hellingen’ gaan, enz.
Sommige mensen hebben hele duidelijke eigen overtuigingen. Daar moet je mee oppassen.
De kwaliteit van je redenering is belangrijk.
• Important strategy in moral thinking: thought experiments (support of a theory, provide
counterexamples, develop moral argument).
Concluderend:
• Begins with a specific problem; then looks at values, principles or other normative standards
involved. Je hebt bijvoorbeeld als leerkracht een specifiek probleem. Daarna ga je kijken
welke belangen er zijn, welke principes erbij komen kijken, etc.
• Professional ethics: a community of professionals is always are moral community as well.
Professionals share values, implicit or explicitly listed in codes of conducts or protocols. Using
these will inform their decision-making process. Of je nou als pedagoog of leerkracht werkt,
elke professional heeft morale kwesties. Richtlijnen kunnen je helpen, maar is niet het
eindproduct. Het kan je helpen afwegingen te maken, maar je moet van je eigen uitgaan.
Part 2. Meta-ethics
What is the nature of moral statements? How do we gain moral knowledge? Om dit te begrijpen,
moet je je realiseren dat meta, boven betekent. Je hebt dus ethiek, en bij meta-ethics hang je daar
als een soort helikopter boven. Wat doen we als we aan ethiek denken? Wat is moraal denken? We
gaan met een helikopter boven ethics hangen. Het zijn hogere orde vragen over aard en bestaan van
waarde, over autoriteit van morele regels en over de aard van iets of oorsprong.
From the Code of Conduct:
1. The professional educator strives to create a learning environment that nurtures to
fulfillment the potential of all students.
2. The professional educator deals considerately and justly with each student, and seeks to
resolve problems, including discipline, according to law and school policy.
