LP2 KT2-C-“Zintuigen I & II”
• weet je wat een sensor is
Onderdelen van het sensorisch systeem;
1. Sensoren / zintuigen; de prikkelontvangers
2. Perifere sensorische zenuwcellen; met afferente axonen die prikkels naar CZS toe geleiden.
3. Sensorische opstijgende banen in CZS
4. Verwerking sensorische informatie in hersenen (o.a. specifieke hersenschorsgebieden)
Sensor (receptor, “ontvanger”) = Cel of zenuwceluiteinde gevoelig voor specifieke
prikkels (specifieke veranderingen in directe omgeving van de sensor)
Opwekking zenuwprikkels vanuit sensor; sensor vertaalt de prikkels in een impuls;
Het afferente neuron ontvangt de impuls en geleid deze naar het
CZS.
• weet je hoe sensoren ingedeeld kunnen worden
Grondtypen van sensoren;
Gespecialiseerde sensorcel; maakt contact met perifeer sensorische zenuwcel
o Bijvoorbeeld; kegeltjes/staafjes in netvlies, reukcel, smaakcel
Zintuigcel; met eigen axon
o Bijvoorbeeld; haarcel in evenwichtsorgaan
Naakt, vrij zenuwvezeluiteinde van perifeer sensorisch neuron
o Bijvoorbeeld; pijnzenuwvezel
Zenuwvezeluiteinde omgeven gespecialiseerde structuur
o Bijvoorbeeld; kapseltje van lamellen bij het lichaampje van Pacini in de huid voor
registratie van drukveranderingen
Sensoren; indeling naar werkgebied
Exterosensoren; m.b.t. buitenwereld, animale ZS.
o Liggen aan of nabij het lichaamsoppervlak
Reuk-, smaak-, (huid)gevoels,- gezichts-, gehoorzintuigen.
Propriosensoren; m.b.t. houding en beweging, animale ZS.
o Spier-, pees-, gewrichtskapselsenoriek; evenwichtszin
Interosensoren; m.b.t. interne lichamelijke toestand, bijv bloeddruk, autonome ZS.
o Meestal in de wanden van holle ruimten/organen
Bijvoorbeeld bloedvaten, spijsverteringskanaal, urineblaas
o Sensoren in hypothalamus
Bijvoorbeeld registratie osmotische waarde van bloed, kerntempratuur
, Sensoren; indeling van soort prikkel
Chemosensoren; chemische prikkels
o Bijvoorbeeld; reuk-/smaakstoffen, bloedgassen, pH, osmotische waarde.
Mechanosensoren; mechanische prikkels
o Bijvoorbeeld; aanraking, druk, trilling, rek, beweging door vloeistofstroming of
houdingsverandering
Thermosensoren; tempratuur
o Bijvoorbeeld; koude-/warmtesensoren in huid, tempratuursensor in hypothalamus
Fotosensoren; voor licht
o Bijvoorbeeld; staafjes/kegeltjes in netvlies
Nocisensoren; voor schade of dreigende schade
• ken je de gemeenschappelijke kenmerken van sensoren
Algemene kenmerken van sensoren;
Vertaling van informatie over prikkels in opwekking van zenuwimpulsen (verandering in
frequentie)
Prikkeldrempel; minimale benodigde prikkelsterkte
Specifieke gevoeligheid voor bepaalde prikkelsoort;
o Lage prikkeldrempel voor de adequate prikkel
Specifieke zintuigelijke gewaarwording horend bij specifiek sensorisch systeem.
o Bijvoorbeeld; lichtverschijnsel door klap op oog
Specifiek bereik van sensor voor prikkel
o Bijvoorbeeld; 3 typen kegeltjes met verschillende gevoeligheden binnen het
elektromagnetisch frequentiespectrum van licht.
Adaptie; aanpassing van de sensorreactie aan de prikkel
o Bij langduriger gelijkblijvende prikkelsterkte verandering in frequentie van de
opgewekte impulsen;
Negatief; steeds lager, er treedt gewenning op.
Positief; steeds hoger, bijvoorbeeld; na enige tijd steeds meer kunnen zien
na overgang van licht naar donker.
Discriminatievermogen om verschillende prikkels te kunnen onderscheiden.
o Bijvoorbeeld; aanrakingen op verschillende huidplaatsen, verschillende
geluidssterktes/-hoogtes.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KimberlyvdB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
