SAMENVATTING IRAN’ ENCOUNTERS WITH THE
WEST: THE REVOLUTION AND ITS AFTERMATH
HOORCOLLEGE 1:
MAKING SENSE OF THE ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN
‘MAKING SENSE OF THE ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN’
• Hoe kunnen we de Islamitische Republiek verklaren of begrijpen? Het antwoord hierop is
dat dit niet eenvoudig is.
• Na de enorme protesten in Iran verliet de Shah (koning van Iran) het land in januari 1979.
Ayatollah Khomeini kwam zelf terug in Iran in februari 1979 en in april 1979, nadat
Khomeini een referendum had gehouden, werd het land uit geroepen tot de Islamitische
Republiek Iran.
• Gekeken naar de revolutie van 1979 dan valt op dat de revolutie zelf niet in zijn geheel
gebaseerd was op religie.
o Economische malaise in de werkende en middenklasse, de ontgoocheling door de
corruptie en onderdrukking van het regime (dat velen hebben gesteund) en de
afkeer tegen de ongelijke verhouding met de Verenigde Staten waren belangrijke
factoren in de oorzaken voor de revolutie. De revolutie kreeg veel kracht door haar
sjiitische vorm, dat ervoor zorgde dat er een gemeenschappelijk doel ontstond voor
verschillende elementen (hoewel deze zelfs helemaal niet religieus van aard waren
en eerder een marxistische of maoïstische grondslag hadden).
o Daarnaast had ayatollah Khomeini ook een zekere vorm van charisma.
• Als we kijken naar andere revoluties in de geschiedenis, zoals de bolsjewieken revolutie
in 1917, dan is de Iraanse revolutie een people’s revolution, maar de islamisten hebben de
revolutie echter in bepaalde mate gekaapt.
ISLAMITISCHE REPUBLIEK IRAN – DE VIJF REPUBLIEKEN
,• Een andere manier om de Islamitische Republiek beter te begrijpen is systematisch
doornemen van het beleid van de verschillende republieken, de vijf republieken:
o 1979 – 1989.
o 1989 – 1997.
o 1997 – 2005.
o 2005 – 2013.
o 2013 – heden.
• Alle Iraanse presidenten hebben, na de dood van Ayatollah Khomeini in 1989, twee
termijnen gezeten (dit betekent dat ze allemaal zijn herkozen na hun eerste termijn van
vier jaar). Een derde termijn voor een president is verboden volgens de Iraanse grondwet.
DE EERSTE REPUBLIEK (1979 – 1989)
• Tijdens de eerste Iraanse republiek (1979 – 1989) van Ayatollah Khomeini (1902 – 1989)
zijn er twee soorten beleid het zeker waard om te benoemen.
• De eerste is de institutionalisering van de revolutie vanuit huis. In dit beleid staat een
concept centraal: ‘Velayat-e-Faghih’ (de voogdij van de Islamitische Jurist). Dit is een
theorie in de sjiitische islam, waarin het de Faghih (jurist) de bewaarneming geeft over
mensen. De Ulama (religieuze autoriteiten binnen de sjiitische islam) zijn het niet eens
over hoe omvattend dit voogdijschap moet zijn. Er zijn twee kampen: (1) het eerste kamp
geeft de voorkeur aan het limiteren van het voogdijschap van de jurist (voogdijschap moet
gelimiteerd worden tot religieuze zaken) en (2) het tweede kamp geeft de voorkeur aan
een absoluut voogdijschap (met inbegrip van zowel alle religieuze als niet-religieuze
zaken). Dit idee van absoluut voogdijschap werd bepleit, verdedigd en gepromoot door
Ayatollah Ruhollah Khomeini zelf en werd gevormd na de revolutie als de basis van de
grondwet van de Islamitische Republiek Iran. Dit betekent dat deze jurist niet alleen de
hoogste autoriteit is op religieus gebied in de sjiitische wereld, maar ook de hoogste leider
van de overheid. Khomeini presenteerde het concept als noodzakelijk om de islam te
beschermen en bewaren tijdens de occultatie van de twaalfde sjiitische imam: Hujjat-
Allah al-Mahdi (deze Messias figuur en afstammeling van profeet Mohammed werd
geboren en trad in occultatie en men gelooft dat hij ooit terugkeert om samen met Jezus
Christus gerechtigheid en vrede te brengen). Volgens Khomeini was het daarom
, noodzakelijk dat de samenleving werd bestuurd door degenen die het meeste weten van
Islamitisch Recht (sharia). Dit betekent praktisch in artikel 110 in de Iraanse constitutie
dat:
§ “Jurist benoemt de juristen in de voogdijraad”
§ “Hij benoemt de hoogste rechterlijke instantie van het land...”
§ “Hij heeft het opperbevel over de strijdkrachten door het uitoefenen van
een aantal functies”.
§ “Hij ondertekent het certificaat van benoeming van de voorzitter”.
§ “In het nationaal belang kan hij de president ontslaan...”
§ “Op aanbeveling van de hooggerechtshoven verleent hij amnestie...”
• Volgens de constitutie van de Islamitische Republiek Iran tijdens
van de occultatie van de twaalfde imam in sjiitische islam wordt de
voogdij van de ummah overgedragen aan de jurist. In een ander
artikel staat zelfs dat de machten van de overheid in Iran gevestigd
zijn in wetgevende macht, rechtsprekende macht en uitvoerende
macht (de trias politica dus). Deze functioneren onder het
leiderschap van de voogd van de ummah.
• Het tweede beleid is de export van de revolutie naar het buitenland.
POLITIEKE STRUCTUUR
• Dit is een versimpelde versie van de politieke structuur van Iran. Hierin zitten ook enige
conflicterende elementen.
o Aan de ene kant zien we de republikeinse, of democratische, elementen (Iran is
een republiek met een president en parlement dat direct is verkozen door de
mensen (iedereen boven de 18 jaar). Het electoraat kiest de assembly of experts
(dit zijn de Ulama ofwel de 88 geestelijken). Deze 88 geestelijken wijzen of
keuren de opperste leider aan/goed voor het leven, dus je kunt zeggen dat de
mensen indirect de opperste leider verkiezen. Maar, de opperste leider verkiest de
guardian council (voogdijschapsraad) en deze raad bestaat uit 12 leden (6
geestelijken en 6 niet-geestelijken) en heeft grote invloed en macht in Iran. Deze
guardian council is verantwoordelijk voor de interpretatie van de grondwet van
Iran, houdt toezicht tijdens verkiezingen, keuren de kandidaten voor de assembly
of experts, presidentskandidaten, parlementariërs en zelfs de leden van de
, stadsraad goed. Deze guardian council speelt dus een grote rol in de interpretatie
van islamitische waarden in de Iraanse wet. Dit doet de raad op de volgende
manieren:
§ Het overziet en kijkt naar potentiële kandidaten en besluit wie zich wel en
niet kandidaat kan stellen to run for office.
§ Het diskwalificeert veelal hervormingsgezinde kandidaten.
§ Het brengt een veto uit op wetten die door de raad niet als niet islamitisch
genoeg worden beschouwd.
o Je kunt zien dat de opperste leider de guardian council, de expediency council (het
overheidslichaam dat medieert tussen de overheid en de guardian council wanneer
er een geschil is), het hoofd van de rechterlijke macht, de generalen van de armed
forces (politie, leger en de revolutionaire garde) aanstelt.
o Betekent dit dat er dus geen agency is van de gekozen overheidsorganen? Het
antwoord hierop is: nee.
JAREN VAN RADICALISERING
• Wanneer het aankomt op buitenlandse relaties dan is het geoorloofd om te stellen dat de
jaren van de eerste
republiek ook jaren van
radicalisering te noemen,
zowel in politieke discours
als politieke praktijk.
o Allereerst de
hostage crisis. Dit
was een
diplomatieke
impasse tussen Iran en de Verenigde Staten. Hierin werden 52 burgers en
diplomaten gegijzeld voor 444 dagen (4 nov. 1979 – 20 jan. 1981), nadat een
groep van een groep van radicale Iraanse studenten, ook volgers van de imams
lijn, de ambassade van de VS overnamen. Deze crisis zorgde voor een slecht beeld
van het nieuwe regime in Iran en in de internationale betrekkingen. Het was een
beeld dat overkwam als een regime dat lak had aan diplomatieke overeenkomsten.
Aan de ene kant, beargumenteerden de studenten dat ze documenten hadden
