Biologie planten en gedrag
Created @Jun 7, 2021 7:42 PM
Jaar 5 VWO
Property
Vak Biologie
Planten
1 Bouw, groei en ontwikkeling
Bouw
organen van planten bestaan uit drie soorten weefsels: dekweefsel, vaatweefsel en vulweefsel.
Dekweefsel (epidermis): buitenzijde van wortel, stengel en blad. Het beschermt tegen waterverlies en
infecties.
Vaatweefsel: Bestaat voornamelijk uit transportvaten (hout- en bastvaten). In houtachtige stengels →
houtvaten in jaarringen met bastvaten er omheen. In kruidachtige stengels → vaten in vaatbundels. In
bladeren→ vaten in nerven.
Vulweefsel (grondweefsel): tussen dekweefsel en vaatweefsel → fotosynthese, opslag en stevigheid.
Groei en ontwikkeling
Planten groeien hele leven bij gunstige omstandigheden: mineralen, O2, CO2, licht en temperatuur.
Ontwikkeling: cellen specialiseren, organen veranderen, nieuwe organen ontstaan.
Meristenen: (deelweefsel) Zitten in toppen van stengels en wortels (groeipunten). Hier vinden delingen
plaats omdat stamcellen. → hele leven groeien. Als cel deelt → twee dochtercellen; 1 blijft in
(zie binas tabel 91B)
meristeemcel, ander ondergaat celstrekking waarbij water wordt opgenomen → celdifferentiatie (van
vorm veranderen) en celspecialisatie (functie krijgen).
Lengte- en diktegroei
Houtachtige planten: lengte- en diktegroei. Lengtegroei in de jongste delen en diktegroei in ringvorming meristeem (cambium) waarin cellen
zich delen en 1 dochtercel in het cambium blijft en de ander erbuiten komt te liggen. → naar binnen toe houtcellen, maar buiten toe bastcellen.
Op elkaar liggende houtcellen die dikke secundaire celwanden tegen de verticale primaire celwand afzetten van cellulose en houtstof →
houtvaten. Dwarswanden tussen lagen houtcellen verdwijnen door enzymen. Bij bastvaten verdwijnen alleen de celkernen en komen er
openingen in, waardoor deze korter leven omdat dode bastvaten worden dichtgedrukt.
Er ontstaan meer hout- dan bastcellen en een boom groeit alleen in het voorjaar waardoor jaarringen ontstaan. Licht = voorjaarshout (wijde
vaten); donker = zomerhout (nauwe vaten). De donkere grens is de jaargrens.
Plastiden
Plastiden: celorganellen die een functie hebben bij fotosynthese, het lokken van insecten en het opslaan van reservestoffen en die worden gevormd uit proplasten uit het meristeem. Ze kunnen in e
Donker → erioplasten: bladgroenkorrels die nog niet aan licht zijn blootgesteld.
Licht → chloroplasten: zorgen voor groene kleur en zijn belangrijk voor fotosynthese.
→ chromoplasten: kleurstofkorrels die zijn ontstaan uit chloroplasten.
→ leukoplasten: kleurloos en slaan zetmeel, olie en eiwitten op.
2 Transport in planten
Opname van water en mineralen
Hout- en bastvaten liggen in de centrale cilinder (CC) wiens buitenste laag de endodermis heet. →
selectieve opname mineralen.
Houtvaten: vervoeren vooral water en zouten van wortels naar bladeren = anorganische sapstroom.
Bastvaten: vervoeren water en assimilatieproducten van bladeren naar rest plant = organische sapstroom.
Via worteluiteinden neemt een plant water en mineralen op: cellen epidermis → wortelharen. →
vergroten oppervlak. Water met mineralen wordt via wortelharen opgenomen en diffundeert via schors
naar endodermis (via celwanden die permeabel zijn voor water en mineralen). In celwanden van
endodermiscellen: bandje van Caspary (= impermeabel en zoals cement van muur om celwand heen.)
Passeren alleen via andere kant schors.
Celmembraan endodermiscellen transporteert ACTIEF mineralen van wortelschors naar CC→ osmotische
waarde in CC hoger dan in schors → door osmose diffundeert water naar CC. De bandjes van Caspary
zorgen dat het water met mineralen niet uit de CC kan waardoor het in de houtvaten stijgt: worteldruk.
Dit stijgt echter maar een paar meter waardoor in de zomer bij hoge bomen meer gebruik wordt gemaakt
van verdamping. Wanneer bomen echter weinig bladeren hebben, is worteldruk erg belangrijk. (zie binas tabel 91B)
Regeling van de verdamping Waterpotentiaa
's Nachts zijn huidmondjes gesloten en bij droge omstandigheden ook. Ze regelen de Water in cel met lag
verdamping en openen en sluiten via sluitcellen. Als de turgor afneemt veranderen de waarde. Verplaatsin
sluitcellen van vorm dat de mondjes sluiten. Bij meer turgor gaan ze weer open. De turgor hangt uit cel met hoge dru
af van de osmotische waarde van het vacuolevocht, licht en CO2. verklaard met water
MPa. Oplossen van
Stijgende sapstroom in houtvaten druk → waterpotent
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittmj7. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.