HC grondslagen van klinische psychologie
Hoorcollege 1
Geschiedenis:
- Niet alle jaartallen kennen
- Eerste klinische psycholoog: Lightner Whitmer
o Kliniek in Philadelphia
o Eerste psychologische tijdschrift: the psychological clinic
- 1905: intelligentietest door Alfred Binet
o Toepassing kennis
- Taak psychologen oorlog: wie het beste in dienst en op welke plek en wie het meeste
hulp nodig bij thuiskomst
- Diagnostiek: psychologen en behandeling door psychiaters
- WOI: shell shock
o PTSS
- 1940: sectie clinical psychologie in APA
- WOII: wel behandeling shell shock
o Te weinig psychiaters voor behandeling dus mochten psychologen helpen
- Na WOII: investering in klinische psychologie graduate programs
- 1947: boulder model >>> combineren onderzoek en praktijk
- Jaren ’60: psychotherapie grotere rol KP
- 1973: vail model >>> vooral vanuit de praktijk werken
o Opleiding tot klinisch psycholoog
o Onderdeel: onderzoek voor je opleiding
- In Nederland:
o Piet Calon eerste klinische psycholoog
o 1966: start registratie klinisch psychologen
o 1992: wet beroepen individuele gezondheidszorg
KP:
- Kijken naar het mechanismen van de stoornis
- Dus ook kunnen verklaren niet alleen behandelen
- Weten hoe het in elkaar zit als je iemand wil behandelen
- Data verzamelen
o Waarnemingen doen
o Kijken of ze binnen of buiten je theorie vallen
- Herkennen misvattingen
Deel 2 – abnormaliteit
- Mentale en gedragsstoornissen hebben gemeen: abnormaliteit
- Betekenissen van normaal
o Sociaal dysfunctioneel
o Irrationeel
o Onvoorspelbaar: bijvoorbeeld borderline
o Opvallend/onconventioneel
o Ongemakkelijk gevoel buitenstaander
, o Immoreel
o Persoonlijk lijden
Mental disorders: harmful dysfunctions
Dysfuncties:
- Cognitief: waarneming, aandacht, bewustzijn, geheugen
- Affectief: emotie en stemming, regulatie affect
- Conatief: motorisch gedrag
Misverstand:
- Psychiatrische stoornis vaak gezien als onderliggende dysfunctie
- Psychiatrische symptomen is harm
- Dysfunctie/stoornis zou de oorzaak zijn van de symptomen
>>>> onzin
Symptoom >>> symptoom relaties:
Angst >>> vermijding
Vermijding >>> angst
Ene symptoom andere symptoom aantikken (domino)
Harm = symptomen/klachten
Dysfuncties zijn niet onderliggende stoornissen
Dysfuncties gevolg van causale relaties in netwerk
Abnormaliteit gedrag is slechte karakterisering van onderwerp KP
- 6 betekenissen van abnormaal is allerlei gedrag
o Wel abnormaal/geen gedragsstoornis
o Niet abnormaal/wel gedragstoornis
- Beter: harmfull dysfunction: stoornis + lijden
Hoorcollege 2 – nut en noodzaak van theorie
Je hebt theorie nodig om te observeren
Meta-theorie
- Gaat niet over feiten maar over de theorie zelf
- Mogelijkheden en grenzen van wetenschap
- Herkennen pseudo-wetenschap
- Relatie levensbeschouwing en wetenschap
Theorie en verklaring
- Theorie: algemene wetmatigheden en hypothesen over waarnemingen
- Verklaring: logisch onderbrengen van speciale waarneming bij algemene
wetmatigheid.
o Metaal zet uit bij verhitting
o Koper is metaal
o Koper zet uit bij verhitting
Wetenschappelijke verklaring:
- Begrip
- Voorspelling
- Techniek/ingrijpen
, Redeneren misgaan = drogredeneringen
Algemene wetmatigheden:
- Hoe komen we aan kennis over algemene wetmatigheden
o Aangeboren
o Kant: ordenen van waarneming in ruimte/tijd is aangeboren
o Goose/hawk shadow: over kuikentjes heen, als het lijkt op een gans doen ze
niks maar als het lijkt op een havik dan duiken ze weg.
▪ Aangeboren kennis
- Aangeleerd:
o Leren dingen doordat we dingen meemaken
o Generalisatie van aparte waarneming tot algemene wet
Het inductieschandaal:
- Als je allemaal witte zwanen ziet betekent niet dat er alleen maar witte zwanen zijn
- Probleem: verificaties leiden niet tot kennis van waarheid
- Poppers oplossing:
o Falsificatie leidt tot kennis van onwaarheid
o Kennis groeit door eliminatie van vergissingen
o Cruciaal kenmerk wetenschappelijke theorieën: weerlegbaarheid
- Theorie bewijzen is onmogelijk, theorie ontkrachten is wel mogelijk
- Verificatie: leidt niet tot zekerheid, falsificatie wel
- Nooit ultieme waarheid, maar wel theorie blijven aanpassen en hopen dat we de
waarheid steeds meer benaderen.
- Wetenschappelijke kennis is nooit definitief en altijd voorlopig
➢ Doel wetenschap = niet alleen beschrijven, maar vooral verklaren
➢ Nodig voor verklaring: algemene wetten
➢ Structuur verklaring: als regel is A=B; waarneming: C=A; conclusie C=B
➢ Inductieschandaal
o Oplossing Popper >>> denk aan minderwaardigheidscomplex Adler
Praktijk en logica van KP onderzoek:
- Ook in KP wordt onderzoek gedaan naar algemene wetmatigheden in gedrag van
mensen
- 4 gebruikte strategieën in KP
o Klinische ervaring
▪ Behandel veel patiënten en generaliseren het tot een algemene wet
▪ Probleem: extreem onbetrouwbaar
• Feedback is te traag over bijv. lange termijnverloop
• Uitspraken in KP vaak waarschijnlijkheidsrelatie: als A dan is
kans verhoogd op B.
• Confirmation bias
o Correlationeel/cross-sectioneel onderzoek
▪ Hangen A en B samen
▪ Voorbeeld:
• Relatie problemen dragen bij aan agorafobie
▪ Stel dat idd correlatie A-B gevonden wordt
• 2 problemen
o Je weet de causale richting niet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rooseikelenboom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.