Een uitgebreide samenvatting over alle theorie van de verlichting, alle hoofdstukken van 'Een reis door het Apenland' en ten slotte de relatie/ overeenkomst tussen deze 2.
Theorie van de ‘verlichting’
De verlichting speelt plaats in de 18e eeuw. Kenmerkend is dat voorafgaand aan deze verlichting de
middeleeuwen (duisternis) en de renaissance hebben plaatsgevonden.
Verlichting is een vorm van vrijheid:
- Vrijheid denken
- Vrijheid geloof
- Vrijheid economie
Historische achtergrond
Wat ging er aan de voorlichting vooraf?
- Absolutisme in Europa in 17e eeuw
- Frankrijk: 1685 herroeping Edict van Nantes
- Engeland: 1683 Glorious Revolution, Willem lll en koning van Engeland.
- Nederland: tegenstanders van absolutisme konden ideeën hier publiceren.
Absolutisme = 1 heerser
Engeland en Nederland (tegen absolutisme) → Frankrijk (voor absolutisme)
Verlichting
Verlichting gaat over de periode na het duistere middeleeuwen wat dus verlicht wordt.
Het is het tijdperk van het rationalisme (gebruik van eigen verstand)
Ze zijn voor kennis/vrijheid en tegen absolutisme
2 belangrijke namen:
- Spinoza
- Descartes
Spinoza:
Bekend door de ethica. Hij wilde de rede volgen en kunnen nadenken. Hij had kritiek op de Joodse
kerk nadat hij verbannen was omdat zijn gedacht niet geaccepteerd wordt. Hij is gestorven op 44
jarige leeftijd.
Descartes:
Hij vindt dat kennis begint door het twijfelen aan alle huidige kennis en kritisch nadenken. Hij is
bekend door de zin “Cogito ergo sum” wat betekent “ik denk dus ik ben/besta”.
Beide vinden het denken dus heel belangrijk, voor Spinoza gaat dit vooral over de kerk en voor
Descartes over het mogen hebben van twijfel
Inhoud verlichting
Men gelooft nog steeds maar gaat meer het verstand gebruiken. Je moet/ mag zelf onderzoeken in
plaats van de kerk altijd maar geloven. In het begin gaat dit wel vooral over de bovenlaag (elite) van
de bevolking.
Door: Ilse Keuning blz 1
, Wetenschap en onderwijs
Empirisme → Je gaat zelf onderzoeken en kijken hoe de wereld in elkaar steekt.
In de middeleeuwen geloofde men dat de mens in wezen slecht is. In de verlichting gaat men geloven
dat de mens in wezen goed is, maar slecht kan worden door slechte dingen te doen. Daarom is het
belangrijk dat er goede opvoeding en onderwijs komt.
Opvoeding
Voor 1750 werden kinderen behandeld als volwassenen, ze mochten dus geen kinderen zijn.
- Werkend vanaf 6 (kinderarbeid)
- geen school
Rijke kinderen mochten wel naar school, maar onderwijs was niet heel goed. Er waren grote
verschillen tussen scholen.
Jean-Jacques wil dat kinderen kinderen moeten zijn en zelf mogen onderzoeken wie ze zijn, in de vrije
natuur. Hij schrijft een boek waarin hij alle fasen van leeftijden van kinderen benoemd. Dit boek is
1ste vorm van pedagogiek.
Religie
Deïsme → Iedereen mag geloven wat hij/zij wil, niet 1 god die vereerd wordt.
Kerkelijke moet gescheiden worden van wereldlijke. Overheid mag geen geloof opleggen, men wil
gelijkheid van godsdienst (Zoals Spinoza al eerder zei).
Politiek
Begin van democratie
Trias politica → Volk kiest de vertegenwoordigers die land vertegenwoordigen namens volk.
Wat koning beslist kan alleen als het volk daar achter staat, koning bestaat bij gratie van volk.
Daarnaast zijn protesten en petities toegestaan.
Nederland pruikentijd
De pruikentijd is de verfransing van regentenfamilies
In Nederland zijn 3 verschillende partijen
1. Regentenfamilies (baantjes worden aan familie doorgegeven
- Baas van de steden
- Werken mee met de stadhouder
2. Orangisten
- Voor de stadhouder
- Tegen de regenten
3. Patriotten (liberalen)
- Tegen stadhouder
- Tegen regenten
- zij willen dat volk bepaalt wat er gebeurt.
Pruikentijd = Mode Fransen (“ik ben beter dan rest”)
Ze zijn niet in staat 1 land te maken, de regenten zijn te druk met zichzelf bezig.
-
Door: Ilse Keuning blz 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilsekeuning. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
