Een samenvatting van alle verplichte literatuur passend bij het blok werkomgeving van de BMH op de HU. Met deze samenvatting heb ik zelf een 7,5 gehaald op de theorietoets. De samenvatting is wat uitgebreider dan gemiddeld, waardoor alle belangrijke informatie niet alleen is benoemd, maar ook uitge...
,VTM1: Handhygiëne.............................................................................................................................50
Verpleegkundige V dl.1: H7.9-7.11 Infectiepreventie (blz. 264-290)................................................50
Verpleegkundige V dl.2: H17.9 Infectiepreventie (blz. 81-86)..........................................................51
HC11: ABCDE op de OK.........................................................................................................................51
LB anesthesie: H40 Anesthesie bij bijzondere patiënten (blz. 521-533)...........................................51
BB anesthesiologische zorg: H14.1.2 + 14.2 Taken medewerker (blz. 251-252)...............................52
BB anesthesiologische zorg: H15.1-15.3 Monitoring (blz. 271-273).................................................52
WC6: Recht en plicht samenwerken.....................................................................................................52
Gezondheidsrecht: H4 Beroepsgeheim (blz. 61-83).........................................................................52
LPA 8.1: H2.10 Weigering behandeling.............................................................................................55
VTM3+4: Patiënt opvangen op OK + veiligheid.....................................................................................55
LB anesthesiologie: H5.10 Verslagleggingssystemen (blz. 78-79).....................................................55
BB anesthesiologische zorg: H4 Lichaamshouding tijdens anesthesie (blz. 57-80)...........................55
2
,HC2: Samenwerken CRM
Medisch teamwork: H1 + H3 Factoren CRM (blz. 3-10 + 21-31)
Ergonomie (de wetenschap van menselijke factoren) wordt vooral gekoppeld aan de arbeidssituatie,
zoals een goed ingerichte werkplek. In relatie tot patiëntveiligheid wordt het gebruikt om aan te
geven dat de cognitieve mogelijkheden van mensen grenzen kennen die tot onveiligheid kunnen
leiden, maar ook om de interactie tussen mens en technologie aan te geven.
Een mentaal model is belangrijk bij het uitvoeren van een taak. Het is een weergave in je hoofd van
iets wat eerder heeft plaatsgevonden en hoe je daar toen mee om bent gegaan. Ze dienen om een
situatie snel te begrijpen. Meestal is deze onvolledig, waardoor het een naïef model heet. Echter,
hoe vaker de taak wordt uitgevoerd, hoe completer het model wordt. Een zeer gedetailleerd mentaal
model kan helaas ook voor tunnelvisie leiden. Het geeft vooringenomenheid en te snelle conclusies.
Het ontbreken van een klein stukje informatie of een andere toon in het gesprek, kan al een ander
mentaal model activeren.
Mentale modellen zijn de basis voor situatiebewustzijn. Dit wordt onderverdeeld in drie niveaus:
1. Perceptie van de huidige situatie (zo’n volledig mogelijk beeld creëren)
2. Interpretatie van je waarneming (oa patronen onderkennen en begrijpen consequenties)
3. Anticipatie op de toekomst (wat gebeurt er als?)
Het situatiebewustzijn wordt beïnvloed door factoren zoals:
Te veel of te weinig stress
Verschuiving van doelstellingen
Activering van onjuiste of onvolledige mentale modellen
Omgevingsfactoren
Interactie met andere personen
Persoonlijke factoren
Een aantal belangrijke cognitieve factoren die invloed hebben op de manier waarop de mens in zijn
omgeving functioneert:
Geheugen: er zitten beperkingen aan de hoeveelheid informatie die we kunnen onthouden.
Informatie met betekenis, sterk emotionele lading of veelvuldige herhalen, zullen worden
verwerkt in het langetermijngeheugen. Soms kan deze informatie “wegzakken” in het
geheugen. ‘Cues’ zoals het zien van iemands gezicht, kunnen deze informatie weer ophalen.
Aandacht: we richten onze aandacht op de informatie die relevant is voor de taak waar we
mee bezig zijn. Omgevingsgeluiden wegfilteren is topdown sturen van de aandacht. Bij een
bottom-up proces, vraagt iets nieuws de aandacht wat niet is te negeren. Topdown en
bottom-up vinden beide regelmatig en afwisselend plaats. Ons mentaal model bepaald
hoeveel aandacht er nodig is voor de taak, al kan te weinig ook fouten geven.
Waarneming: aandacht speelt hier wel een rol bij, maar het is een factor die ons voorziet van
informatie die we nodig hebben om een taak uit te voeren. We zien de omgeving in een
context, zodat we de juiste informatie tot ons nemen. Het brein pas onze waarneming aan
zodat we de omgeving kunnen begrijpen door aan te vullen of weg te laten. Dit heeft als
nadeel dat het brein dingen al denkt te weten en niet goed focust (bijv. medicijnen lezen).
Er zijn natuurlijk ook organisatorische factoren die van belang zijn:
Werkplek: een goede werkplek geeft betere prestaties. Fouten zijn bijv. verkeerde
temperatuur, te kleine werkplek, verkeerde inrichting. Ook is omgevingsgeluid een probleem
omdat het de aandacht wegtrekt bij de eigenlijke taak.
2
, Kennis(overdracht): omdat de medische wereld steeds verandert, is het de taak van de
werkgever om werknemers bij te scholen. Indien dit te weinig wordt gedaan, wordt
apparatuur verkeerd gebruikt of oude protocollen gevolgd, wat leidt tot fouten.
Cultuur: de normen en waarden op een afdeling bepalen de cultuur op de werkvloer. De
meest veilige en gewenste cultuur is open en eerlijk, omdat medewerkers open durven te
zijn over fouten. Incidenten komen niet per se minder voor, maar er wordt beter van geleerd
(dus op den duur worden er wel minder fouten gemaakt dan een niet open cultuur). Bij een
ontkennende cultuur zijn er vaak ook sancties voor de medewerkers.
Werkdruk: enige werkdruk levert goede prestaties omdat het voor uitdaging zorgt. Een te
hoge werkdruk heeft een tegengesteld effect doordat snelheid omhoog gaat en aandacht
omlaag. Hiermee daalt ook het situatiebewustzijn.
Behalve persoonlijke en organisatorische factoren, is er ook nog sociaal. Wanneer een collega een
overdracht langdradig maakt, denk je het al snel beter te weten en wordt er niet meer goed
geluisterd waardoor relevante informatie gemist kan worden. Ook de toon en gebaren kunnen dit
effect hebben. Bij samenwerking is het essentieel dat iedereen hetzelfde situatiebewustzijn heeft.
CRM heeft alleen een kans van slagen als de organisatiecultuur CRM ondersteunt. Dat een cultuur
zich niet aan CRM houdt, wil niet zeggen dat ze geen waarde hechten aan veiligheid, maar meer dat
ze daar andere waarden aan hechten (bijv. expertise). Echter zou CRM met expertise nog veiliger zijn
natuurlijk. Fouten worden het meest voorkomen wanneer de groep zich verantwoordelijk voelt voor
het voorkomen van fouten, ipv alleen een individu. In de luchtvaart zijn dit high reliability
organizations (HRO’s).
Fouten worden vaak op één lijn gesteld met de gevolgen van fouten. Zo wordt er gesproken over
‘grote fouten’, maar deze bestaan niet. Dezelfde fout (zoals verkeerde kant op draaien) kan in de ene
situatie niet eens als echte fout worden opgemerkt (verwarming) terwijl het in een andere situatie
fataal kan zijn (zuurstoffles).
CRM ondersteunt zowel incidentpreventie als -management. De time-out procedure op de OK is een
voorbeeld van het voortijdig ondervangen van fouten. Verwisselingen van patiënt of links-rechts
worden jaarlijks nog steeds ondervangen (zo’n 5x per jaar).
‘Honest mistakes’ zijn fouten die worden
gemaakt ondanks goede bedoelingen. Bijv. het
klaarleggen van medicatie maar ondertussen
gestoord worden en het niet verder afmaken.
Protocolovertredingen zoals het bewust
overslaan van de time-out procedure vallen
hier niet onder.
In een organisatie zijn er verschillende
verdedigingslagen die incidenten
onwaarschijnlijk maken. In elke laag zitten
echter nog steeds valkuilen (gaten in kaas).
Wanneer er daadwerkelijk incidenten of ongevallen optreden, blijken deze zelden tot nooit door één
enkele fout te zijn veroorzaakt. Bovendien is de fout vaak al eerder bij verschillende medewerkers
opgetreden. In het geval van herhaaldelijk optreden van dezelfde fouten op verschillende plekken,
worden het organisatiefouten. Wanneer bijna-incidenten niet voldoende serieus genomen worden,
kun je erop wachten tot het daadwerkelijk fout gaat. Veiligheid is het gezamenlijk zorgen dat de kans
op ernstige negatieve uitkomsten minimaal is (risico’s beheersen).
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Niendepien. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
