WERKGROEP WEEK 1 NAAMRECHT, WOONPLAATS EN BURGERLIJKE STAND
VRAAG 1
a. Vrouw Anja en man Berend zijn met elkaar gehuwd en uit hun huwelijk wordt zoon
Cornelis uit Anja geboren. Wat is de geslachtsnaam van Cornelis?
Afstammingsrecht-> art. 1:197 e.v. BW. Art. 1:198-> wijzen waarop je moeder kunt worden,
lid 1 sub a is geboorte. Ook kan je moeder worden als meemoeder (echtgenote of
geregistreerde partner) van de moeder, letter b. Letter c= erkennen. Art. 1:199 BW zelfde
voor het vaderschap.
Naamrecht-> art. 1:4 (voornamen), art. 1:5 (geslachtsnaam). Art. 1:5 lid 4-> door geboorte in
familierechtelijke betrekking geraakt, ouders kunnen kiezen tussen geslachtsnamen van
ouders. Art. 1:5 lid 5-> brengen ouders geen keuze uit, dan krijgt het kind de geslachtsnaam,
van de vader. Lid 8-> keuze kan je alleen maken bij eerste kind (eenheid van
geslachtsnamen).
Anja is de geboortemoeder. Ze mogen kiezen, maak je hier geen gebruik van, dan wordt het
de geslachtsnaam van de vader (art. 5 lid 5 BW).
b. De heren Ad en Bob zijn met elkaar gehuwd en tijdens hun huwelijk wordt Christina
uit de door Ad en Bob gekozen draagmoeder Dora geboren. Dora is indertijd
kunstmatig geïnsemineerd met sperma van Ad. Wat is de geslachtsnaam van
Christina?
Art. 1:198 lid 1 sub a BW wordt Dora geboortemoeder. Bob kan Christina erkennen-> art.
1:5 lid 2 BW, kind houdt geslachtsnaam moeder tenzij vader en moeder samen kiezen het
kind de geslachtsnaam van vader Ad te geven. Alleen als het hun eerste kind zou zijn (lid 8).
Ad en Bob kunnen ook samen verzoek tot adoptie indienen (art. 1:5 lid 3 BW), dan houdt het
kind de geslachtsnaam van Dora tenzij dat ze kiezen voor de geslachtsnaam van Ad en
Bob.
c. De dames Aaf en Bea zijn met elkaar gehuwd en binnen hun huwelijk wordt Caro uit
Aaf geboren. Neem aan dat Bea door het huwelijk moeder als bedoeld in art. 1:198
lid 1 aanhef en onder b BW wordt. Wat is de geslachtsnaam van Caro?
Bea is (mee)moeder geworden via art. 1:198 lid 1 sub b BW. Art. 1:5 lid 4 BW-> keuze voor
geslachtsnaam. Geen keuze-> art. 1:5 lid 5 jo. lid 13 BW= daar waar vader staat moet je ook
lezen, de vrouw uit wie het kind niet is geboren (Bea in casu). Bea wordt in casu als vader
gezien door de wetgever. Kind krijgt daarmee de geslachtsnaam van Bea.
d. Verandert het antwoord op vraag c als Bea geen juridisch moeder als bedoeld in art.
1:198 lid 1 aanhef en onder b BW is van Caro?
Kind heeft dan maar een juridische ouder, Aaf-> art. 1:5 lid 1 BW= alleen familierechtelijke
betrekking tot moeder dan geslachtsnaam van deze moeder. In casu gaat dit niet op, er is
wel een huwelijk namelijk. Hiervoor art. 1:235 sa BW-> gezamenlijk gezag over kind. Hierom
komen we in art. 1:5 lid 4-> keuzerecht ook als er een art. 1:235sa BW situatie speelt.
Kunnen in eerste instantie dus kiezen tussen de geslachtsnamen, geen keuze dan art. 1:5 b
BW, valt dan terug op geslachtsnaam geboortemoeder, in casu Aaf.
, e. Veranderen de antwoorden op de vragen c, d en e als geen sprake is van een
huwelijk, maar van een geregistreerd partnerschap?
Nee, het feit dat er alleen een geregistreerd partnerschap is en geen huwelijk verandert de
uitkomst van de vragen niet.
VRAAG 2
De ongehuwde Karel Jansen is een beetje een snob. Hij vindt ‘Jansen’ wat gewoontjes en
voert al sinds jaar en dag de door hem verzonnen (fictieve) geslachtsnaam ‘Van
Jansenburg tot Gaanderen’.
a. Is, in het algemeen, het voeren door Karel van een fictieve geslachtsnaam
geoorloofd?
Staat nergens dat je je eigen naam moet voeren, je mag wel die fictieve naam voeren. Maar
art. 1:8 maakt dat het soms onrechtmatig is een andere naam te voeren, als je de schijn
wekt een ander te zijn dan mag het bvb niet.
b. Verandert het antwoord op vraag a als ‘Van Jansenburg tot Gaanderen’ een
daadwerkelijk bestaande geslachtsnaam is?
Nee, dan ben je nog steeds bevoegd, tenzij het onrechtmatig wordt op grond van art. 1:8.
c. Verandert het antwoord op vraag a als ‘Van Jansenburg tot Gaanderen’ een
daadwerkelijk bestaande geslachtsnaam is én Karel door een zekere Frederik-
Gustaav van Jansenburg tot Gaanderen te verstaan is gegeven het voeren van de
geslachtsnaam ‘Van Jansenburg tot Gaanderen’ in de toekomst na te laten?
Nee, enkel someren is niet voldoende, want er moet volgens art. 1:8 ook sprake zijn van
schijn dat je tot het gezin of geslacht van dat persoon behoort (kan dan onrechtmatig worden
als je geen toestemming hebt), of dat aan de orde is blijkt niet uit de casus. Hierom mag hij
alsnog deze naam voeren.
VRAAG 3
Marie en Dirk zijn net de trotse ouders geworden van een zoon. Bij de geboorteaangifte
door Dirk ontstaan enige strubbelingen met de ambtenaar van de burgerlijke stand ter
zake van de voornamen van de nieuwe boreling.
a. De ambtenaar weigert opneming in de geboorteakte van de door Marie en Dirk
gewenste 25 voornamen. Hoe oordeelt u hierover?
Voornamen-> art. 1:4 BW. Vinden we 25 voornamen ongepast? Richtlijn is na 20
voornamen ongepast.
b. De ambtenaar van de burgerlijke stand weigert opneming in de geboorteakte van
‘Adriaanszoon’ als voornaam. Hoe oordeelt u hierover?
In sommige delen van ons land is Adriaanszoon een geslachtsnaam dus mag niet worden
gebruikt als voornaam, tenzij het een gebruikelijk voornaam is wat in casu het geval is (art.
1:4 BW).
, c. De ambtenaar van de burgerlijke stand weigert opneming in de geboorteakte van de
‘F’ als tweede voornaam bij de door Marie en Dirk gekozen combinatie ‘Jan F Victor’
als de drie voornamen. Hoe oordeelt u hierover?
Mag van gerechtshof.
d. Uiteindelijk is Dirk het gesoebat met de ambtenaar van de burgerlijke stand moe en
hij verlaat zonder een voornaam te hebben opgegeven het gemeentehuis. Is dit
mogelijk en wat zijn, in geval van een bevestigend antwoord, de gevolgen van de
handelwijze van Dirk?
Als Dirk geen voornamen opgeeft of ze allemaal zijn afgekeurd dan bepaald de ambtenaar
van de burgerlijke stand op grond van art. 1:4 lid 2 BW de voornamen van het kind.
VRAAG 4
Karel en Leonie zijn met elkaar gehuwd. Leonie is de zus van Nadia, die op haar beurt weer
is gehuwd met Otto. De ouders van Leonie en Nadia hebben Nadia indertijd geadopteerd.
a. Zijn de zussen Leonie en Nadia bloed verwanten van elkaar?
Art. 1:3 BW:
1. Bloedverwantschap, door geboorte, erkenning, gerechtelijke vaststelling of adoptie.
2. Aanverwantschap, huwelijk.
Dus ja. Tweede graad verticaal.
b. Is Nadia een bloedverwant van zwager Karel?
Dit zijn aanverwanten. Tweede graad horizontaal.
c. Is Nadia een aanverwant van haar echtgenoot Otto?
Tussen echtgenoten wordt je geen aanverwant, je bent ook geen bloedverwant. Je wordt
alleen elkaars echtgenoot door het huwelijk.
d. Zijn Karel en Otto bloedverwanten van elkaar?
Nee, want zij komen uit een compleet ander gezin, ze zijn geen bloedverwanten.
e. Zijn Karel en Otto aan verwanten van elkaar?
Nee. Dit ontstaat niet doordat ze beiden een gehuwd zijn met een vrouw uit dezelfde familie.
VRAAG 5
Uit de relatie van Alie en Bob is dochter Caro geboren. Ten tijde van de geboorte van
Caro waren Alie en Bob niet met elkaar gehuwd en ook niet als partner geregistreerd.
a. Krijgt dochter Caro bij geboorte de geslachtsnaam van Alie of die van Bob?
