Deze samenvatting neemt je mee in hoe een ecg in elkaar zit. Dit is gebaseerd op de verplichte literatuur uit het blok Hart van de BMH jaar, maar kan ook voor studenten van andere opleiding gebruikt worden. Naast hoe een normaal ecg in elkaar zit en eruit zit, worden ook de volgende onderdelen beha...
,Anatomie & fysiologie: H12.2 Geleiding van het hart (blz. 490-494)
Twee typen hartspiercellen spelen een rol bij een normale hartslag:
Contractiele cellen: voor de krachtige contractie.
Gespecialiseerde, niet-contractiele cellen: voor regulatie activiteit van de contractiele cellen.
Contractiele cellen
Dit zijn 99% van alle cellen in het hart. Net als bij skeletspieren, leidt een actiepotentiaal tot het
vrijkomen van Ca2+ tussen de myofibrillen. Door de binding van calcium aan troponine op de dunne
filamenten begint een contractie. Hartspiercellen verschillen van skeletspiercellen mbt de duur van
de actiepotentialen, de herkomst van de Ca 2+ en de duur van de ontstane contractie.
Een actiepotentiaal in een spiercel van een ventrikel begint wanneer de plasmamembraan tot de
drempelwaarde wordt gebracht door een prikkel (wat meestal een excitatie van een aangrenzende
spiercel is). Het actiepotentiaal verloopt volgens drie stappen:
1. Snelle depolarisatie: Door de drempelwaarde
worden de natriumkanalen geopend (cel in)
waardoor het sarcolemma (celmembraan) snel
depolariseerd. Bij +30 mV op het
transmembraanpotentiaal sluiten ze weer. Een
korte tussenstop is de partiële repolarisatie door
het openen van kaliumkanalen en de uitstroom
daarvan.
2. Het plateau: verdere uitstroom kaliumionen, maar
ondertussen instroom van calciumionen in het
sarcoplasma, die het K+ verlies compenseren. De
Ca2+ van buiten de cel vertragen de repolarisatie
door de positieve lading (transmembraan-
potentiaal van 0 mV) en initiëren de contractie. De verhoogde Ca 2+ binnen de
cel activeert afgifte van de calciumreserves uit het sarcoplasmatisch reticulum
waardoor de contractie doorgaat.
3. Repolarisatie: de calciumkanalen gaan zich sluiten, maar kalium stroomt verder
de cel uit. Dat zorgt voor een repolarisatie en het rustpotentiaal wordt
hersteld.
In hartspiercellen duurt de actiepotentiaal langer (25-30x) doordat calciumionen de
cel tijdens de gehele plateaufase blijven binnendringen waardoor de
spiercontractie tot het einde van het plateau duurt. In alle spieren eindigt de
contractie als het eerder vrijgegeven Ca 2+ in het SR wordt gereabsorbeerd. De
refractaire periode duurt bij het hart relatief lang, waardoor een normale
hartspiercel niet vaker dan 200x per seconde kan samentrekken. Bij skeletspieren is
de refractaire periode al over wanneer nog niet eens de piek van de contractie is
bereikt, waardoor contracties kunnen opbouwen totdat de spanning een
langdurige piek bereik (tetanus). Deze sommatie kan niet bij het hart, ongeacht
frequentie en intensiteit. Een hart in tetanus zou geen bloed kunnen rondpompen.
Geleidingssysteem
Het hartspierweefsel trekt autonoom samen; zonder hulp van het ZS of hormonen. Het netwerk
van geleiding bestaat uit twee soorten cellen:
Nodale cellen: bepalen de snelheid van de hartcontracties. Ze bevinden zich alleen in de
sino-atriale (SA) knoop en atrioventriculair (AV) knoop. De plasmamembranen van deze
2
, cellen depolariseren spontaan en op regelmatige tijdstippen om actiepotentialen te
genereren.
Geleidende cellen: geleiden de prikkel naar het volledige myocardium. Van de ventrikels
bevinden deze cellen zich in de AV-bundel, bundeltakken en Purkinjevezels.
Niet alle nodale cellen depolariseren in hetzelfde tempo. De
normale contractiesnelheid wordt vastgesteld door
gangmaker-/pacemakercellen (70-80/min). Dit zijn nodale cellen
waarin de drempelwaarde het eerst wordt bereikt. Deze cellen
bevinden zich in de SA-knoop; een weefselmassa in de dorsale
wand van het RA, bij de uitmonding van de v. cava superior. De
cellen uit de SA-knoop zijn elektrisch verbonden met die van de
grotere AV-knoop. De cellen uit de AV-knoop kunnen ook
spontaan depolariseren, maar genereren maar 40-60
actiepotentialen/min. In normale omstandigheden krijgen AV
cellen al een actiepotentiaal vanuit de SA-knoop voordat ze er
zelf een genereren. Wanneer dit niet gebeurt, neemt de AV-
knoop de gangmakerfunctie over, wat de hartfrequentie 40-
60x/min maakt. Tussen de SA- en AV-knoop contraheren beide
atria. Doordat het hartskelet een elektrische isolatie vormt, gaat
de prikkel niet verder. Deze isolatie is er alleen niet bij de bundel
van His.
De AV-knoop bevindt zich in de bodem van het RA, nabij de
uitmonding van de coronaire sinus. Hier vind een vertraging
plaats van de prikkel, wat belangrijk is om het bloed de tijd te
geven te verplaatsen. Vanuit daar worden de actiepotentialen
naar de bundel van His geleid (AV-bundel). Deze bundel loopt
door langs het interventriculaire septum en verdeelt zich daarna
in een linker- en rechterbundeltak. Links splitst zich ook nog in
een anterior en posterior fascikel. Purkinjevezels leiden de
impulsen naar de contractiele cellen van het myocardium van de
ventrikels.
In sommige gevallen kan een afwijkende geleidende cel of
spiercel in het ventrikel zo snel actiepotentialen genereren, dat
ze de invloed van de SA- of AV-knoop uitschakelen. De bron van
zo’n afwijkend signaal, is de ectopische gangmaker. In deze
situatie wordt het hele geleidingssysteem soms ontweken, wat
af te lezen is op een ecg. Een ectopische prikkel interfereert met
de normale depolarisatiegolf waardoor een ander ritme
ontstaat.
Elektrocardiogram
Via een ecg is de effectiviteit van specifieke nodale, geleidende en contractiele onderdelen te
controleren. Het uiterlijk van de ecg is afhankelijk van de plaatsing van de meetelektroden.
Belangrijkste onderdelen:
P-golf: gepaard met depolarisatie atria. Ong. 100 msec na het begin van de P-golf begint de
contractie van de atria.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Niendepien. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
