Samenvatting
Samenvatting Biologie VWO 6: Hoofdstuk 14 Zenuwstelsel, inclusief begrippenlijst (nectar 3e editie)
Een complete samenvatting van hoofdstuk 14 Zenuwstelsel van biologie vwo 6 (inclusief begrippenlijst)!
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 14, Zenuwstelsel14.1 Centraal zenuwstelsel
Indeling zenuwstelsel
Zenuwstelsel heeft twee delen: centraal en perifeer. Het centraal zenuwstelsel bestaat uit
neuronen (zenuwcellen) van de grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en
ruggenmerg. Het perifeer zenuwstelsel bestaat uit de zenuwen buiten het centrale
zenuwstelsel
Centraal zenuwstelsel
Bij de hersenen en ruggenmerg is er een wit en een grijs deel. Het grijze deel is van
cellichamen van miljarden neuronen. Het witte deel komt van uitlopers van neuronen met
een extra isolerende myeline omhulsel. In de hersenen ligt de grijze stof aan de buitenzijde
en de witte stof aan de binnenzijde.
Hersenen bestaan uit: grote hersenen, hersenbalk, hersenstam en de kleine hersenen.
Het verlengde merg verbindt de hersenen met het ruggenmerg. De hersenen, ruggenmerg
en hun bloedvaten zijn extra beschermd door drie vliezen: Zachte hersenvlies,
spinnenwebvlies en harde hersenvlies. Cellen van de haarvaten vormen samen met
astrocyten de bloed-hersenbarrière. Deze barrière beschermt de hersenen tegen
ongewenste stoffen, maar ook tegen nuttige stoffen als medicijnen.
Grote hersenen
Prikkel → zintuig → perifeer zenuwstelsel → ruggenmerg → verlengde merg →
hersenstam → grote hersenen
Grote aantallen neuronen uit allerlei delen van de hersenen geven informatie aan elkaar
door, dit gebeurt in het grijze deel (de hersenschors).
Hersenschors
Primair motorische schors = kleine gebieden met neuronen die allemaal een eigen groep
spieren aansturen
Secundaire motorische schors = bevat geheugen-informatie over hoe de spieren hun
bewegingen gecoördineerd kunnen uitvoeren (zoals: piano spelen en fietsen)
Het primair- en secundaire motorische schors zijn verbonden met elkaar. De motorische
schors van de rechter hersenhelft bestuurt de linkerzijde van het lichaam. Lichaamsdelen die
nauwkeurige bewegingen moeten maken, zoals je mond met praten, nemen een groot
oppervlakte van het primaire motorische schors.
Binnenkomende informatie gaat naar de sensorische centra. Als je luistert iemand, speelt
het primaire gehoorcentrum een rol. Hier komen impulsen vanuit het oor binnen en vindt
bewustwording plaats. Koppelen van muziek aan geheugen-informatie is in het secundaire
, gehoorcentrum, dat maakt interpretatie van geluid mogelijk. Bij sensorische centra geldt:
hoe omvangrijker en complexer de informatiestroom, des te groter de centra.
Hersenstam
De hersenstam bevat vitale centra voor het regelen van: bloedcirculatie,
lichaamstemperatuur en ademhaling. De hersenstam bestaat uit: de pons, de
middenhersenen en het verlengde merg. De pons verbindt grote en kleine hersenen en is
een tussenstation tussen je evenwichtszintuig en de kleine hersenen. In de middenhersenen
ligt het beloningscentrum.
Kleine hersenen
De kleine hersenen spelen een rol in het coördineren van bewegingen, en werkt nauw
samen met de grote hersenen, de hersenstam, en het ruggenmerg.
Hypothalamus
De hypothalamus is betrokken bij de homeostase, en stuurt de hypofyse aan. Ook wordt je
biologische klok geregeld door de hypothalamus.
Thalamus
De thalamus selecteert welke impulsen van zintuigen naar welk deel van de hersenschors
gaat. Ook kan de thalamus impulsen remmen. Bij ADHD is het voorste deel van de
hersenschors te weinig actief.
Ruggenmerg
Uit het ruggenmerg ontspringen 31 paar ruggenmergzenuwen die verbinding maken met de
organen in je romp en ledematen. Het deel dat informatie afvoert, verlaat het ruggenmerg
aan de buikzijde. Aan aanvoerende deel komt via de rugzijde binnen. Vlak voor het
ruggenmerg het de aanvoerende zijde een verdikking: het spinale ganglion. Buiten het
ruggenmerg liggen nog twee grote zenuwbanen: de grensstreng en de zwervende zenuw
(BINAS 88L). Zij stimuleren of remmen de werking van organen.
Reflexen
Een reflex is een reactie op een prikkel zonder of voordat er bewustwording optreedt.
Reflexen beschermen (als iets heet is trek je je hand snel weg), helpt je evenwicht te
bewaren (traplopen) en ontlasten de hersenen (bijsturen op een fiets).
Aangeleerde reflexen = reflexen die je hebt geleerd door herhaling (bijsturen op een fiets)
Aangeboren reflexen = reflexen die vanaf de geboorte aanwezig zijn (hoestreflex)
Reflexboog = de weg die een reflex aflegt (zintuigcellen → sensorische neuronen
→ schakelcellen → motorische neuronen → spier- of kliercellen).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper britt6. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79373 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
