Hier is een uitgebreide samenvatting van het leerboek uit 4 havo Biologie voor jou. Deze samenvatting is gemaakt op een manier waar je samen met het boek kan leren. Deze samenvatting heeft precies dezelfde kopjes en alle info van het boek staat in deze samenvatting wat duidelijker opgeschreven. Ver...
Biologie: Hoofdstuk 3 + 4
Hoofdstuk 3: Voortplanting
3.1 - Jongens en Meisjes
Puberteit
De periode van lichamelijke verandering;
Loopt van 10 tot 17 Jaar;
Adolescentie
De periode van geestelijke veranderingen;
Het bereiken van volwassenheid;
Loopt tot ongeveer 25 jaar;
Hormonen zijn chemische stoffen die door hormoonklieren aan het bloed worden
afgegeven.
Het bloed vervoert de hormonen door het hele lichaam;
Cellen die gevoelig zijn voor een bepaald hormoon reageren op de
veranderingen van concentratie van dit hormoon;
Door hormonen krijgen cellen informatie van andere cellen;
Als cellen informatie uitwisselen, noem je dit cel communicatie.
Hormonen die een rol spelen bij de voortplanting worden geslachtshormonen
genoemd.
Geslachtskenmerken
De ontwikkeling van de geslachtorganen begint als een embryo een aantal
weken oud is.
De hoeveelheid testosteron die aanwezig is speelt een belangrijke rol bij het
bepalen van het geslacht. Bij een hoge concentratie testosteron ontwikkelen zich
mannelijke geslachtskenmerken, bij een lage concentratie vrouwelijke.
De geslachtskenmerken die een kind bij de geboorte heeft, heten primaire
geslachtskenmerken.
In de puberteit nemen de concentraties van de geslachtshormonen toe. Hierdoor
treden er lichamelijke veranderingen op en gaan jongens en meisjes meer van
elkaar verschillen. De geslachtshormonen hebben ook invloed op de ontwikkeling
van de hersenen en het gedrag.
Mannelijke veranderingen kunnen zijn, lagere stem, gezichtsbeharing en de
groei van de penis;
Vrouwelijke veranderingen kunnen zijn, de rondere vormen en de borsten die
zich vormen.
Deze kenmerken noem je de secundaire geslachtskenmerken.
In de puberteit ontstaan er ook seksuele gevoelens.
, Voorbeeld met vissen:
1. Aan het begin van de paartijd verandert het mannetje van kleur en maakt dan
een nest op de bodem;
2. De omgeving van zijn nest verdedigt hij tegen andere mannetjes, het gebied
dat hij verdedigt is het territorium.
3. Bij vrouwtjes zwelt de buik op door de eitjes en als het dan dichtbij het nest
komt en zin heeft neemt ze een baltshouding aan terwijl het mannetje een
zogenaamde zigzagdansje doet.
Seksueel gedrag omvat alles wat te maken heeft met seksualiteit.
Bij dieren is balts een vorm van seksueel gedrag, het vergroot de kans op
paarvorming en de kans op voortplanting;
Seksuele selectie
Een soort overleeft doordat individuen in leven blijven en zich reproduceren. Genen
voor eigenschappen die de kans op voorplanting vergroten, komen daardoor vaker
in de nakomelingen voor dan eigenschappen die geen invloed of een negatieve
invloed hebben op de voortplanting.
Er vindt een selectie plaats van eigenschappen die de kans om in leven te
blijven vergroten waardoor bepaalde eigenschappen wel worden
doorgegeven en andere niet;
Organismen geven hun genen door aan hun nakomelingen;
Door geslachtelijke voortplanting mengen genen van twee individuen.
Wanneer selectie plaatsvindt op basis van eigenschappen die de kans op
voortplanting vergroten, spreek je van een seksuele selectie.
3.2 - geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting
Mutaties
Veranderingen in het DNA die bijvoorbeeld tijdens de replica ontstaan, heten
mutaties.
Bacteriën reproduceren zich door celdeling.
Het nadeel van seks
Prokaryoten en de meeste protisten planten zich voort door zich in tweeën te
delen. Voor deze voortplanting is er maar één organisme nodig. Dit wordt
ongeslachtelijke voortplanting genoemd;
In tegenstelling tot ongeslachtelijke voortplanting zijn voor geslachtelijke
voortplanting twee individuen nodig;
Om een populatie even groot te houden, moet een individu bij geslachtelijke
voortplanting twee nakomelingen krijgen, want alleen de vrouw kan
nakomelingen krijgen;
Bij ongeslachtelijke voortplanting krijgt ieder individu nakomelingen;
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ajalcaraz05. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
