IONR Week 1
Introductie op het ondernemingsrecht I
Ondernemingsrecht= alle in Nederland voorkomende bedrijven en organisaties, al dan niet
winst gericht > Die bedrijven zijn in verschillende rechtsvormen gegoten.
Economische begrip onderneming, artikel 1 WOR:
- Zelfstandig optredend organisatorisch verband
- Krachtens arbeidsovereenkomst of publiekrechtelijke aanstelling arbeid
Onderneming, artikel 2 Handelsregisterbesluit:
- Zelfstandig optredende organisatorische eenheid
- Door inbreng van arbeid of middelen
- Diensten of goederen leveren of werken tot stand brengen
- Oogmerk materieel voordeel
- Lid 2 = geen onderneming bij onvoldoende omvang van activiteiten of omzet
Verschil definitie WOR > Handelsregisterbesluit
1. WOR = gericht op rechtsvormen die winstgericht zijn, maar ook die niet winstgericht
zijn (bijv. Stichting)
2. Handelsregisterbesluit = commerciële winstgericht bedrijven, oftewel onderneming
drijven (BV?)
Onderscheid (niet-)rechtspersoon belangrijk?:
Eigen drager van rechten en plichten
Voor wat betreft het vermogensrecht gelijkgesteld met natuurlijke personen, artikel
2:5 BW
De rechtspersonen (bezitten rechtspersoonlijkheid o.g.v. artikel 2:1 BW) (geregeld in boek 2)
Besloten Vennootschap > bouwbedrijf…
Naamloze Vennootschap > Philips, hele grote bedrijven
Stichting > maatschappelijk doelstelling, stichting Aap (geen winst)
Vereniging > voetbalvereniging, maatschappelijk doel-/ gezelligheid (niet winstgericht)
Coöperatie = vereniging die wel winstgericht is, supermarkt Coop
Onderlinge Waarborg Maatschappij (OWM) = vereniging die wel winstgericht
is, UNIVÉ (vaak betreft het verzekeringen)
De niet-rechtspersonen (bezitten géén rechtspersoonlijkheid, zijn geen zelfstandig drager
van rechten en plichten):
o Functionarissen binnen deze rechtsvormen zijn wel rechtssubjecten (eigen drager
van rechten en plichten) en zullen in beginsel gezamenlijk rechten en plichten binnen
de onderneming dragen
o Onder te verdelen in personenvennootschappen en de eenmanszaak
o Personenvennootschappen:
Maatschap (boek 7-/7A)
Vof, Vennootschap onder firma (wetboek van Koophandel)
CV, Commanditaire Vennootschap (wetboek van Koophandel + extra)
o Eenmanszaak:
1. Niet wettelijk geregeld
2. Geen formele oprichtingsvereisten
3. Inschrijven in Kamer van Koophandel
Bijv. Bram Pietersen handelend onder de naam Pietersen Kluswerk
,Europese Rechtsvormen (supranationale rechtsvormen)
EESV, Europees Economisch Samenwerkingsverband
SE, Societas Europaea
SCE, Societas Cooperativa Europaea
,Week 2
Introductie op het ondernemingsrecht II
Raakvlakken personenrecht > ondernemingsrecht
Stichting kan voogd worden van een kind, artikel 1:302 BW (vluchteling gevonden op
Schiphol)
Onbekwaamheid van een persoon kan een rol spelen binnen het ondernemingsrecht,
Handelingsonbekwaamheid
Minderjarigen, artikel 1:234 BW
Onder curatele gestelde, artikel 1:381 BW
Artikel 1:378 BW = curator aangesteld die handelingen verricht voor de
onder curatele gestelde
Binnen een onderneming worden natuurlijke personen onder curatele
gesteld, niet de onderneming
Maar, eenmanszaak = ophouden te bestaan bij onder curatelestelling van
eigenaar, curator neemt zaak over maar zal het ophouden te bestaan. Bij
een BV wordt een bestuurder onder curatele gesteld, dan blijft de
onderneming in stand.
Handelingsonbevoegdheid, bewind: speelt een belangrijke rol bij
personenvennootschappen en de eenmanszaak.
Raakvlakken met faillissementsrecht
Faillissement onderneming zónder rechtspersoonlijkheid
(personenvennootschappen-/ eenmanszaak…) = iedere vennoot en eigenaar zullen
failliet worden verklaard, maar dit geldt niet bij een Vennootschap onder firma (Vof)
> bij een faillissement van een Vof betekent dit niet automatisch faillissement
van de vennoten
Faillissement mét rechtspersoonlijkheid (Bv/Nv…) = zelfstandig failliet, los van de
functionarissen-/ bestuur. Tenzij er sprake is geweest van een onbehoorlijk bestuur
o.g.v. Artikel 2:248 lid 1 BW.
Vertegenwoordiging, de 2 soorten:
De middellijke vertegenwoordiging = de vertegenwoordiger (tussenpersoon) verricht
de rechtshandeling namens de vertegenwoordigde (principaal) op verzoek en voor
rekening van de principaal.
! Niet de bevoegdheid om de principaal direct te binden
Onmiddellijke vertegenwoordiging (gebruikt bij rechtspersonen) = rechtshandeling
wordt rechtstreeks op naam van de principaal verricht, onmiddellijk op zijn naam en
voor zijn rekening.
! Wel de bevoegdheid om principaal direct te binden
De basis van de vertegenwoordiging, de algemene vertegenwoordiging ligt in artikel 3:60 BW
= Volmacht.
Handelsregister > Kamer van Koophandel
Handelsregisterwet 2007, artikel 2 = Deze wet is opgericht “ter bevordering van de
rechtszekerheid in het economisch verkeer”.
Artikel 5 Handelsregisterwet = verplicht ondernemingen zich in te schrijven in het
Handelsregister. (Sub A t/m C)
Artikel 6 Handelsregisterwet = verplicht rechtspersonen zich in te schrijven in het
Handelsregister. (Lid 1 en 2)
Artikel 9 t/m 14 Handelsregisterwet staan alle verplichtingen over hoe en wat er
ingeschreven moet worden (gegevens over onderneming, eigenaar onderneming,
vestiging en over de rechtspersoon…)
, Artikel 18 ! = de opgave tot inschrijving in het Handelsregister wordt verplicht aan de
eigenaar van een onderneming (bij inschrijving ondernemingen) óf de bestuurders
van een rechtspersoon (bij inschrijving rechtspersonen)
Gevolgen van niet-inschrijving in het Handelsregister (afhankelijk van de rechtsvorm)
o Inschrijven in het Handelsregister is geen oprichtingsvereiste, maar een plicht. De
onderneming komt ook tot stand wanneer er geen inschrijving is geweest.
Bijvoorbeeld = kind wordt geboren, ouders schrijven kind niet in bij de gemeente, kind
blijft wel bestaan ook al is het niet ingeschreven. Hetzelfde geldt voor een
onderneming.
o Artikel 47 Handelsregisterwet = wanneer een onderneming zich niet inschrijft zal dit
leiden tot het verbod van handelen in strijd met de wet en als een economisch delict
(strafbaar), artikel 1 sub 4 Wet op de Economische Delicten.
o !! Artikel 25 lid 1 Handelsregisterwet = “geen beroep tegenover onkundige derden op
feiten die ingeschreven hadden moeten worden.” !! Arrest café t’Brouwertje !!
Als jij, als BV, in de statuten vastlegt dat Jansen bevoegd is te vertegenwoordigen en
Pietersen is niet bevoegd de BV te vertegenwoordigen. De BV wordt niet
ingeschreven in het Handelsregister. Pietersen, de onbevoegde, gaat
vertegenwoordigen in naam van de BV. hij gaat een rechtshandeling met een derde.
Maar door de niet-inschrijving van Pietersen in het Handelsregister, komt er wel een
overeenkomst tot stand tussen Pietersen en de derde.
o !! Artikel 25 lid 3 Handelsregisterwet = “bescherming voor onkundige derde geldt ook
bij foutieve informatie.”
Handelsnaamwet
Opnemen van de volledige handelsnaam in de statuten is verplicht bij
rechtspersonen
Opnemen van de volledige handelsnaam moet duidelijk blijken uit uitingen
(kapitaalvennootschappen) (reclame, briefpapier, op een gevel)
Personenvennootschappen (m.u.v. stille maatschap) en de eenmanszaak zijn
verplicht een Handelsnaam op te nemen
Handelsnaamwet verboden
o Artikel 3 Handelsnaamwet = voeren van een naam die in strijd met de waarheid
aanduidt dat de onderneming geheel of gedeeltelijk aan een ander toebehoort.
Bijvoorbeeld > Mark Rutte BV. Wil ik oprichten, dat mag niet want ik heet geen Mark
Rutte en Rutte heeft niets met mijn BV te maken.
o Artikel 4 Handelsnaamwet = voeren van een naam die onware rechtsvorm aanduidt.
Bijvoorbeeld > tafels verkopen d.m.v. een Vof, maar ik noem mijn onderneming tafels
BV.
o Artikel 5 Handelsnaamwet = voeren van een naam van een ander.
Bijvoorbeeld > Ik mag een bedrijf geen Nuon noemen als ik met die onderneming
energieverbruik wil ondernemen, want die naam bestaat al.
Tenzij, de aard van de activiteit (bijv. Bakker met de naam Nuon zou wel mogen)
en de vestigingsplaats van een onderneming (bijv. Bakkerij Janssen zijn er heel
veel van, maar ze mogen wel in verschillende plaatsen zijn gevestigd maar niet
twee bakkerijen Janssen in Rotterdam)
o Artikel 5A Handelsnaamwet = voeren van een naam die het merk bevat van een
ander
Bijvoorbeeld > iPod (onderdeel van Mac), Nescafé…
o Artikel 5B Handelsnaamwet = voeren van een misleidende naam
