Psychologie hoorcollege 14
Neuropsychologie
Hoofdstuk 3 (Biological Aspects of Psycholgy) GEEN tentamenstof, maar wel fijn om
de stof in het college te begrijpen.
- Stof in college over hersenen wel weten
- Stof in boek over hersenen niet
Neuropsychologie: is de psychologie die zich bezighoudt met de functies van de
hersenen en de relatie daarvan met gedrag.
De hersenen
Hele korte introductie:
Ongeveer 100.000.000.000 neuronen.
Neuronen kunnen met elkaar communiceren door dendrieten. Cellen sturen
informatie over het axon naar andere neuronen, die ontvangen die informatie met
hun dendrieten.
- Neuronen zitten niet aan elkaar vast, maar komen heel dicht bij elkaar in de
buurt. De ruimte tussen twee neuronen noemen we de synaps. Er zitten zo’n
1000 triljoen synaptische connecties.
Het brein bestaat uit 2 helften, die worden hemisferen genoemd. De helften zijn met
elkaar verbonden, er zit een hele grote zenuwbaan tussen, die ervoor zorgt dat de
twee helften met elkaar kunnen communiceren en functioneren als 1 geheel.
Verschillende gebieden in de cortex:
- Frontaal kwab
- Pariëtaal kwab
- Temporaal kwab
- Occipitaal kwab
Voor veel hogere orde cognitieve functies is een netwerk waarin verschillende
gebieden samenwerken nodig.
Motorcortex
Sensory cortex
Wel weten
Visual cortex
Auditory cortex
Hersenontwikkeling
De hersenen ontwikkelen langzaam, nog tot ver in de adolescentie is er ontwikkeling
& levenslang zijn er veranderingen.
Verbindingen die vaak worden gebuikt, worden efficiënter. Je kunt er sneller
overheen, het signaal gaat sneller van de ene cel naar de andere cel. Als je ouder
wordt, wordt het nog efficiënter.
, In een volwassen brein is de pad van A naar B veel efficiënter/sneller geworden,
maar er zijn veel minder mogelijkheden. Een jong brein kan nog alle kanten op, maar
dat maakt het ook minder efficiënt en minder snel.
Als je ouder bent zijn er in de hersenen nog wel veranderingen, maar veel kleiner en
subtieler.
- Netwerken in de hersenen veranderen met ontwikkeling.
- Niet alle gebieden ontwikkelen even snel.
- Structuur en functie verschillen.
Frontaal kwab belangrijk voor werkgeheugen, aandacht, controleren gedachten en
gedrag. Onvolwassen bij kinderen, en zelfs bij jongvolwassenen nog niet helemaal
klaar.
Neuropsychologie, twee aannamen:
1. Complexe cognitieve taken (bijv. geheugen of het nemen van beslissingen)
omvatten verschillende subtaken (bijv. aandacht, verwerken informatie,
motivatie, taal) die je los van elkaar kunt toetsen en bestuderen.
2. Verschillende psychologische processen worden aangestuurd door
verschillende hersengebieden of netwerken van gebieden.
- Op welke manier vormt het brein de basis voor bepaald gedrag?
- Informatie over waar in het brein een probleem zit, en die informatie had je
niet kunnen krijgen als je medisch onderzoek had gedaan. Kleine problemen
in het brein kunnen zorgen voor grote gedragsproblemen.
Verschillende subspecialismen
1. Experimentele neuropsychologie: fundamenteel onderzoek naar hoe de
hersenen complex gedrag en gedachten mogelijk maken. Doel: meer kennis
over hoe de hersenen werken.
2. Klinische neuropsychologie: onderzoek naar problemen die mensen
ervaren op basis van bestaande kennis over hersenfunctie. Doel: patiënten
helpen.
Korte geschiedenis
Lang geleden was het idee dat de hersenen een orgaan was zoals alle andere
organen en als een eenheid functioneerde.
Franz Gall (1758-1828) – studeerde anatomie
19e eeuw: verschillende gebieden in de hersenen hebben
verschillende functies die samenhangen met gedrag.
- Hij ging ervanuit dat als je een deel van de hersenen meer
ontwikkelde, dat die dan ook groter werd, en dat dat invloed
had op de vorm van de schedel. Theorie: je kunt aan de
vorm van de schedel voelen hoe iemands cognitieve
vermogens en persoonlijkheid zijn.
- Gevolg van deze theorie: frenologie: wiskundeknobbel of talenknobbel
Ontwikkeling door oefening
Een implicatie van Gall’s manier van denken was dat opvoeding en onderwijs
belangrijker werd gevonden. Door opvoeding kon je de hersenen immers vormen.