Testvision samenvatting cursus 6
De huid en huidveroudering ............................................................................................................................. 2
1. HUIDOPBOUW .................................................................................................................................................. 2
2. HUIDVEROUDERING ........................................................................................................................................... 4
Huidkanker .......................................................................................................................................................... 6
1. UV STRALING (TUTORIAL 2 EN 5) .......................................................................................................................... 6
2. ZONPREVENTIE (TUTORIAL 2 EN 5)........................................................................................................................ 7
3. HUIDKANKER EN EPIDEMIOLOGIE (TUTORIAL 1) ...................................................................................................... 8
4. RISICO’S HERKENNEN (TUTORIAL 3).................................................................................................................... 11
5. PRE SCREENING (TUTORIAL 4) ........................................................................................................................... 11
Huidaandoeningen .......................................................................................................................................... 12
1. NAEVI OVERZICHT ........................................................................................................................................... 12
2. BENIGNE LAESIES ............................................................................................................................................. 18
3. PREMALIGNE HUIDAANDOENINGEN .................................................................................................................... 26
4. MALIGNE TUMOREN ........................................................................................................................................ 30
5. PARA NEOPLASTISCHE HUIDVERSCHIJNSELEN ....................................................................................................... 35
6. HUIDAFWIJKING DOOR RADIOTHERAPIE.............................................................................................................. 38
7. AUTO-IMMUUN ZIEKTE ...................................................................................................................................... 39
8. HISTIOCYTAIRE AANDOENINGEN........................................................................................................................ 43
9. MASTOCYTOSEN ............................................................................................................................................. 45
HUIDAFWIJKINGEN DOOR MASTOCYTOSE ............................................................................................................... 45
10. FOTODERMATOSEN ....................................................................................................................................... 46
11. PORFYRIEËN ................................................................................................................................................. 47
Dermatoscopie ................................................................................................................................................. 48
DERMATOSCOPIE PER HUIDINDICATIE ..................................................................................................................... 53
Behandelmogelijkheden ................................................................................................................................. 56
1. ELEKTRO COAGULATIE ..................................................................................................................................... 56
2. CRYOTHERAPIE ............................................................................................................................................... 58
3. MICRONEEDLING ............................................................................................................................................ 60
4. COSMECEUTICALS .......................................................................................................................................... 64
5. VOEDING ...................................................................................................................................................... 71
Farmacotherapie .............................................................................................................................................. 72
Psychologie ....................................................................................................................................................... 74
1. PSYCHOSOMATIEK .......................................................................................................................................... 74
2. PSYCHODERMATOLOGIE .................................................................................................................................. 75
Gastcolleges ..................................................................................................................................................... 76
1. FAGRON (INDIFFERENTE MIDDELEN) ................................................................................................................... 76
2. WETGEVING ................................................................................................................................................... 77
3. NEDERLANDSE COSMETICA VERENIGING (NCV) .................................................................................................. 78
4. ZELFSTUDIE JEUK............................................................................................................................................... 81
5. GASTCOLLEGE OMGAAN MET JEUK ................................................................................................................... 82
,De huid en huidveroudering
1. Huidopbouw
Epidermis bestaat uit:
→ Keratinocyten (95%)
o Keratinocyten zijn onderling verbonden
door desmosomen, produceren vetten,
keratine en NMF, binnen 4 weken vervangt
de gehele opperhuid zich.
o Functie: alles buiten houden (barrière
intern/extern)
→ Melanocyten (10-25%)
o In stratum basale, tussen keratinocyten, produceren melanine (korrels) en geven dit af
aan keratinocyten via dendrieten, melanine korrels in keratinocyten geven bescherming\
aan celkern tegen UV-licht
o Twee soorten:
− Eumelanine (bruin/zwarte pigment)
− Feomelanine (rode pigment).
→ Merkelcellen (tastcellen)
→ Langerhanscellen (5%) (afweercellen)
Dermis bestaat uit:
→ Fibroblasten
o Aanwezig in papillaire dermis, zorgt
voor snelle synthese van eiwitten
(aanmaak en afbraak), vormt
extracellulaire matrix → stevigheid en
hydratatie in dermis
→ Collageen
o 25 soorten collageen (type 1, 3 en 7
in de huid), cross-linked (collageen
moleculen hechten aan elkaar),
stevigheid en elasticiteit van de huid
→ GAG’s (glycosaminoglycan)
o Waterbinding in de huid → hydratatie van dermis (hyaluronzuur is de belangrijkste
GAG) Te vinden in papillaire dermis, reticulaire dermis én ook epidermis
→ Elastine
o 5% volume van de huid, elasticiteit van de huid, draagt bij aan verankering van
epidermis en dermis
→ Lipiden
o Ciramiden (40-50%), cholesterol (25%), vrije vetzuren (15%), lipiden (5%). zorgt dat
corneocyten op hun plek blijven
,NMF en aquaporine
Natural moisturising factors (NMF) zijn hydraterende
stoffen en bevinden in de corneocyten. Worden
gevormd uit filaggrine (ureum, melkzuur, aminozuren,
urocaanzuur, pyrrolidoncarbonzuur (PCA)).
Aquaporines: kanaaltjes in de celmembraan, zorgen
voor uitwisselen stoffen binnen en buiten
celmembraan. O.a. doorlaatbaar voor glycerol →
hydraterend effect op de huid.
Barrière functie bestaat uit
→ pH waarde (tussen 4 – 5,5 pH) houdt schadelijke invloeden van buitenaf tegen (o.a. bacteriën).
→ Sebum – bescherm functie door ontwikkeling vettig laagje (werkt waterafstotend) en bevat
antimicrobiële onderdelen
→ Microbioom – bestaat uit (lichaamseigen) bacteriën, schimmels en virussen
→ Langerhanscellen – tegenhouden schadelijke bacteriën (indien deze indringen)
Diverse methoden om de huid binnen te dringen
1. Mechanische methode (prikken in de huid, o.a.
microneedling, fractionele laser of peeling)
2. Intracellulair (door cellen heen, lastige methode door
‘brick and mortar’ structuur)
3. Intercellulair (opname stoffen vindt plaats via lipiden
tussen corneocyten) → meestal
4. Transfolliculair (route via huidadnexen, o.a. haartjes of
via zweet-/talgklieren)
Huideigenschappen
− Huiddikte
− Huiddroogte
− Water content
− pH waarde
− Hoeveelheid sebum
− Verstoorde barrière (eczeem, etc.)
, 2. Huidveroudering
20 jaar → verminderde afschilferen
30 jaar → minder collageen en elastine
40 jaar → dunnere huid, barrièrefunctie verminderd door minder lipiden
50 jaar → dunnere lipiden laag waardoor dehydratie, gevoeligheid met rimpels
Soorten veroudering
- Endogeen / intrinsiek → veroudering van binnenuit (nat. veroudering, aanleg, verkorte. telomeren)
- Exogeen / extrinsiek → veroudering van buitenaf (leefstijl, beschadiging UV stralen)
Endogene veroudering (vanaf 30e)
→ Veroudering epidermis
− Huidkwaliteit is dunner, droger, bleker en kwetsbaar. Turnover tijd neemt af.
− Cellen veranderen in vorm en grootte → retelijsten worden vlakker
− Afname aantal Langerhanscellen, zweetklieren, talgklieren en -productie
− Afname aantal melanocyten, activiteit per melanocyt neemt toe (ontstaan lentigo solaris)
− Afname NMF door verhoging TEWL → gevolg: droge huid
→ Veroudering dermis
− atrofie, verdunnen en verslappen huid, plooiing
− Cross-linking = stuggere elastine en collageen vezels plakken aan elkaar → structuur huid
− minder vocht vasthouden (ontstaan rimpels, wallen)
− cellen minder actief
− bloedvaten afname, brozer, kwaliteit doorbloeding zakt
− Extracellulair matrix(ECM)verslechtert : vezels (collageen, elastine, reticuline), amorfe tussenstof
(hyaluronzuur, proteoglycanen, glycoproteinen)
− Bij veroudering: vermindering ECM activiteit → Matrix Metallo Proteinase (MMP) → minder
collageen en elastine → rimpels & dunne huid
Exogene veroudering
→ Vrije radicalen (ofwel: oxidantia)
− Te vinden in o.a. straling, voeding, luchtvervuiling, roken,
chemicaliën, etc.
− Mechanisme: cel is voor energievoorziening afhankelijk
van O2, blootstelling aan O2 kan ook schadelijk zijn (o.a.
luchtvervuiling) → ontstaan oxidantia → cel schade →
daling productie collageen en hyaluronzuur → DNA
schade zorgt voor celdood of tumor (ongecontroleerde
groei)
− Verdediging? Verhogen antioxidanten (zie cosmeceuticals en voeding)
(o.a. vitamine E, C, B-Caroteen of selenium)
Vrije radicalen kunnen we niet voorkomen, maar oxidatieve stress kunnen we beïnvloeden door antioxidanten!
Vrije radicalen zorgen voor minder TGF → stuurt collageen niet meer aan → dunne/slappe huid
Vrije radicalen → maken NFKB (ontstekingsstoffen zoals cytokine, die weer meer AP 1 aanmaken en dus nog
meer afbraak van collageen).
Vrije radicalen waarin leukocyt elastase wordt aangemaakt creëert solaire elastose (afwijking elastine vorming)
