Dit document bevat alle aantekeningen van het vak Psychologie van het 1e jaar van de opleiding Gezondheidswetenschappen aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.
-Depressie vaak gelinkt aan eenzaamheid
-Dementie is de doodsoorzaak nummer 1 -> 1 op 3 vrouwen krijgt dementie, bij mannen is
dit 1 op 7.
Wat is psychologie;
- De wetenschappelijke studie van de geest en het gedrag van de mens
- Doel; Algemene uitspraken formuleren over psychische processen
- Belangrijk: objectief en controleerbaar bewijs
Manier testen van ideeën of theorieën
- Verschil tussen beschrijvend onderzoek (observeert de status quo: bekijkt natuurlijk
gedrag) en experimenteel onderzoek (beïnvloedt een factor; kan oorzaak en gevolg
onderscheiden).
- Self-report; vragenlijsten, interviews, introspectie
- Observationele methodes; natuurlijke observaties, psychologische testen
Belangrijke perspectieven waarop gedrag verklaard wordt
- Evolutionair; Verklaart gedrag vanuit fysieke en psychologische kenmerken die over
de eeuwen zijn aangepast om de kansen op overleven en voortplanting te vergroten.
* Natuurlijke selectie; proces waarin belangrijke eigenschappen die helpen bij
overleving worden doorgegeven aan nageslacht. (Darwin, 1809-1882)
Overproductie -> variatie -> erfelijkheid -> selectie aan de hand van omgevingsfit
(kenmerken die handig zijn voor overleven, worden eerder overgedragen).
*Verklaart waarom bepaalde gedragingen/gedachtes/gevoelens zijn ingebouwd in de
mens
- Socio-cultureel; Het theoretische perspectief dat zoekt naar oorzaken van sociaal
gedrag in de invloed van grotere sociale groepen.
*Sociale normen: Regels voor correct gedrag
*Cultuur: De gewoontes, overtuigingen en taal die gedeeld worden door mensen in
bepaalde locatie/tijd.
*Verklaart verschillen tussen culturen
- Sociaal leren; Gedrag van mens wordt verklaard door ervaringen in de jeugd. Individu
gaat zich gelijkwaardig aan andere gedragen (observationeel leren)
*Bewust; beloning en straf
*Onbewust; Klassiek conditioneren -> angst als je iemand tegenkomt die je heeft
geslagen
*Imitatie
* Klassieke conditionering; leerproces dat nieuwe reflexen vormt -> Ivan Pavlov
, Tijdens de conditionering:
Neutrale stimulus wordt gekoppeld aan ongeconditioneerde stimulus ->
ongeconditioneerde respons.
Na de conditionering;
Geconditioneerde stimulus -> geconditioneerde respons.
Voorbeelden
Evaluatief conditioneren; verandering in de mate dat men een stimulus leuk vindt als
gevolg van koppeling met positieve/negatieve stimulus (liking)
Geconditioneerde honger; appetizer effect
Geconditioneerde seksuele arousal.
*Operante conditionering; Vorm van leren waarbij gedrag wordt aangeleerd op basis
van de gevolgen die het gedrag heeft -> zorgt voor leren over zaken en gevolgen.
Bekrachtiging en straf: positief en negatief.
Skinner: bekrachtiger is een verandering in de stimulus als gevolg van een operante
reactie en verhoogt de frequentie van die bepaalde reactie.
-Operante conditionering zonder bewustzijn. De meeste van onze acties zijn
operante responses die gebeuren vanwege bekrachtigingen in het verleden (bewust
of onbewust).
- Sociaal cognitief; Het theoretische perspectief dat zich richt op mentale processen,
aandacht, interpreteren en het onthouden van sociale ervaringen
Elke categorie slaat een brug naar een bepaalde tak van de psychologie
- Sensatie= bepaalde stimulus die receptor gaan activeren
- Perceptie= Organisatie van sensorische informatie tot een betekenisvolle ervaring
- Fysiek stimulus, komt binnen -> fysiologische respons -> Zet materie om naar
chemische en elektrische activiteit -> Sensorische ervaring;
subjectieve/psychologische waar wording
Het sensorisch systeem
- Sensorische receptoren; Gespecialiseerde structuren die reageren op fysieke stimuli
door elektrische veranderingen te produceren (transductie) die neurale impulsen kan
initiëren in sensorische neuronen.
- Sensorische neuronen; Gespecialiseerde neuronen die informatie overbrengen van
sensorische receptoren naar het centrale zenuwstelsel
- Liggen in alle specifieke gelokaliseerde sensorische organen
Sensorisch coderen
- Proces waarbij informatie over Stimulus kwaliteit en kwantiteit behouden wordt in
het patroon van actiepotentialen
- Codering van S-kwantiteit; sterke stimuli produceren grotere receptorpotentialen,
deze zorgen op hun beurt voor vluggere actiepotentialen in de sensorische neuronen.
- Codering van S-kwaliteit; activatie van verschillende receptoren
Sensorische adaptatie;
Verandering in gevoeligheid indien sensorische receptoren en neuronen
- Sterk gestimuleerd
- Of niet gestimuleerd voor langere periode
- Receptoren en neuronen worden in begin geactiveerd -> lange tijd niet opnieuw
gestimuleerd; je raakt eraan gewend.
, Psychofysica
= Studie naar relaties tussen fysieke kenmerken van stimuli en sensorische ervaringen
Absolute drempel als maat van sensitiviteit;
- Absolute drempel= Nog juist waarneembare stimulus
- Verschil drempel
* Just-noticeable difference
*= Minimum verschil in intensiteit tussen 2 stimuli die nodig is om het verschil te
detecteren
Wet van weber;
Het juist waarneembare verschil (jnd) voor stimulus grootte is een constante proportie van
de intensiteit van de oorspronkelijke stimulus
Jnd= kM
M= grootte/intensiteit van de stimulus
k= Constante proportie
K= Jnd/M
Signaal detectie theorie;
- Signaal aanbieden (aan of afwezig)
- Respons (wel of niet)
Reukzin & smaakzin;
- Chemische zintuigen, want stimuli dat binnenkomt zijn chemische moleculen
Reukzin;
- Muizen hebben meer genen om geuren te detecteren -> muizen beter in staat om
geuren te onderscheiden
- Geurmoleculen komen binnen in neusholte -> geurmoleculen lossen op in slijmvlies
van epitheel -> binden aan receptoren op gevoelige uiteinden van de neuronen ->
actiepotentialen initiëren -> axonen worden doorgestuurd om synapsen te vormen
op reukneuronen van 2e orde van synapsen
- In glomerulus; ongeveer 400 verschillende types sensorische neuronen in reukzenuw
- Receptieve eindpunten van elk type meest responsief voor specifieke
geurmoleculen -> geuronderscheiding
- Verbonden op een geordende manier in bulbus olfactorius.
- Olfactorische brein structuren achter de bulbus olfactoirus
- Glomeruli in de bulbus olfactorius verzenden output naar verschillende delen van het
brein; Limbisch systeem en hypothalamus
- Limbisch systeem bestaat uit amygdala (voor emoties) en hippocampus (voor opslaan
van herinneringen). -> reukzin gelinkt aan limbisch systeem -> bepaalde geuren
kunnen herinneringen oproepen.
- Mond-neus verbinding; geuren die via de mond de neus binnenkomen dragen bij aan
het aroma -> dragen bij aan aroma als we voedsel aan het eten zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NynkeStudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
