Hoofdstuk 5 – Verzekeren, studeren, sparen en lenen
5.1 Soorten verzekeringen
Bij een verzekering verplicht de verzekeraar zich om tegen ontvangst van een premie de verzekerde schadeloos te
stellen wegens een verlies, schade of gemis van verwacht voordeel door een onzeker voorval. Risico’s kunnen
hierdoor worden verminderd of worden weggenomen.
Bij een schadeverzekering is de uitkering van de verzekeringsmaatschappij afhankelijk van de geleden schade. De
uitkering is nooit meer dan het schadebedrag.
Sommenverzekeringen zijn verzekeringen waarbij de uitkering door de verzekeraar afhankelijk is vanaf het moment
dat verband houdt met het leven of sterven van een bepaalde persoon. Dit kan bijvoorbeeld een lijfrenteverzekering
zijn. Hierbij wordt er vanaf een bepaald moment geld uitgekeerd tot het overlijden van de persoon of tot een
bepaalde einddatum.
Een verzekeringsovereenkomst leggen we vast in een polis. Hierin staan alle afspraken over onder andere de
premies en de verzekerde som (= maximale bedrag dat een verzekeraar uitkeert).
5.2 Schadeverzekeringen en -regelingen
Een brandverzekering is een verzekering tegen de schade ontstaan door brand. De verzekeraar eist hierbij vaak
middelen van de verzekerde om schade door brand te voorkomen of te beperken. Vaak valt ook schade door
inbraak, storm, water en diefstal hieronder. In de polis wordt meestal een indexclausule opgenomen. Dat betekent
dat de verzekerde som en de premie meegroeien met de algemene prijsstijgingen in de loop van de jaren.
Een transportverzekering is voor de schade ontstaan tijdens het transport van goederen. Hierbij zijn de goederen
verzekerd, maar ook het transportmiddel, de laad- en loskosten en de imaginaire winst (= de te verwachten winst op
goederen gaat verloren als de goederen door schade waardeloos worden).
Een bedrijfsschadeverzekering verzekert je tegen de schade ontstaan door tijdelijke stilstand van een bedrijf door
brand, stormschade enz. De uitkering wordt bepaald door het bedrag van de kosten die bij stilstand van het bedrijf
gewoon doorgaan (huur, loon, etc.). Ook kan je een uitkering krijgen voor de imaginaire winst, maar dat leidt wel tot
hogere premies.
Kredietverzekering: Wanneer een onderneming producten op rekening verkoopt, loopt het risico dat ze een deel
van de uitstaande vordering niet ontvangt. Dit kan een verkoper sluiten voor alle verkopen of voor sommige
klanten/groepen. De verzekering keert hierbij nooit alles uit. De kredietlimiet is een maximum kredietbedrag
waarvoor de kredietverzekeraar garant staat.
Exportkredietverzekering is een verzekering tegen de schade door het niet kunnen innen van uitstaande
vorderingen bij afnemers in het buitenland. Het dekt de commerciële risico: het normale risico dat de afnemer zijn
schuld niet kan of wil betalen. Ook wordt het politieke risico gedekt: het risico voor een onderneming/exporteur dat
de onderneming/importeur niet betaalt door de schuld van de overheid in het importland.
Herverzekeren is het opnieuw geheel of gedeeltelijk verzekeren van een door een verzekeraar afgesloten
verzekering. Dit gebeurt veel bij deze verzekering omdat de export erg belangrijk is voor de Nederlandse Staat, maar
het komt ook bij andere verzekeringen voor.
De productaansprakelijkheidsverzekering is voor de schade die kan ontstaan door het gebruik van een bepaald
product door een afnemer.
Wettelijke aansprakelijkheidsverzekering: Verzekering tegen de schade die een persoon kan toebrengen aan een
andere persoon of een zaak van een andere persoon. Dus als er iets van een ander kapot is door jou.
Rechtsbijstandverzekering: Verzekering waarbij de verzekeraar een persoon of een onderneming bijstaat bij
juridische geschillen.
Nodige gegevens schade-uitkering: Schadebedrag (waarde van de goederen die verloren zijn gegaan), gezonde
waarde (waarde van alle verzekerde goederen op het moment juist voordat de schade ontstaat) en verzekerde som.
verzekerde som
Verzekeringsbreuk:
gezonde waarde
verzekerde som
Schade-uitkering: x schadebedrag
gezonde waarde
,Onderverzekerd > schade niet volledig uitgekeerd
Over verzekerd > verzekerde som is hoger dan de gezonde waarde
Onderverzekeringsbreuk > als de gezonde waarde kleiner is dan 1. Hierbij keert de verzekeraar bij een premier-
risqueverzekering, ondanks onderverzekering, de geleden schade geheel uit, met als maximum de verzekerde som.
5.3 Sommenverzekeringen
Levensverzekering is een verzekering waarbij de uitkering afhankelijk is van het in leven zijn van een bepaalde
persoon op een bepaald moment. Hierbij kunnen 4 partijen betrokken zijn:
- de verzekeraar > de verzekeringsmaatschappij
- de verzekeringnemer > degene die de verzekering afsluit en meestal ook de premie betaalt
- de verzekerde > de persoon om wiens leven of dood het gaat
- de begunstigde > de ontvanger van de verzekeringsuitkering
Het uitkeringsmoment kan gekoppeld zijn aan het overlijden van een persoon of aan het nog in leven zijn van een
persoon. Hierbij vindt de uitkering plaats op het behalen van een vastgelegde leeftijd. Is die persoon daarvoor
overleden, wordt er niets uitgekeerd.
Bij levensverzekeringen heb je ook een koopsom. Dat zijn de kosten van de afgesloten verzekering die niet worden
betaald via periodieke premies maar door middel van een bedrag ineens.
Lijfrenteverzekering: De uitkering van de levensverzekering vindt niet plaats in één bedrag, maar in periodieke
bedragen tot aan het moment van overlijden van de begunstigde of tot een bepaalde datum.
Pensioenverzekering Verzekering die vaak als aanvulling op de AOW wordt afgesloten en die leidt tot een periodieke
uitkering vanaf het moment dat begunstigde een bepaalde leeftijd bereikt. Het beschikbare-uitkeringssysteem is een
loondiensttijdssysteem waarbij de uitkering afhankelijk is van de afgedragen premies gedurende de periode dat de
begunstigde aangesloten is geweest bij een bepaald pensioenfonds. Het kan gebaseerd zijn op het gemiddelde loon
of het eindloon tijdens het dienstverband.
Compagnonsverzekering is een verzekering die wordt afgesloten door de vennoten in een vennootschap onder
firma of maten in een maatschap. De verzekering wordt gesloten om in geval van overlijden van een compagnon met
het door de verzekeraar uitgekeerde bedrag de erfgenamen van de overleden vennoot of maat te kunnen uitkopen.
5.4 Kiezen voor een opleiding
Als je een opleiding volgt, investeer je in jezelf, human capital. Dit kost veel tijd, geld en energie, maar de kans is
groot dat je op langer termijn meer gaat verdienen. Hoe meer je studeert, hoe meer kans je hebt op een beter
betaalde baan. Als je een opleiding afrond, heb je een verzekering voor jezelf dat je je werk goed kunt uitvoeren.
Na je studie ben je nog niet klaar, want leren is een levenslang proces. Je moet je vak bijhouden en nieuwe
methoden en technieken leren (= permanente educatie).
Het volgen van een studie is niet alleen goed voor jou, maar ook voor de maatschappij en de economische
ontwikkeling in een land. Je kan efficiënter werken, waardoor de winst toeneemt. En ook zorgt een hoger inkomen
ervoor dat je meer geld moet betalen aan de belastingdienst.
5.5 Sparen en lenen
Sparen is het niet uitgeven van geld. Als je geld op je spaarrekening zet, krijg je rente over het gespaarde bedrag. De
rente (of interest) is een beloning voor het beschikbaar stellen van vermogen. De hoogte van het rentepercentage is
afhankelijk van de looptijd, hoogte van het spaarbedrag en de ontwikkeling op financiële markten.
Risico’s sparen:
- het rentepercentage is lager dan je inflatiepercentage > koopkracht neemt af, dus je geld wordt minder waard
- bank kan failliet gaan (spaargeld kwijt) > als bank aangesloten is bij de DGS, dan krijg je tot €100.000 vergoed van
de DNB.
Ook kan je geld lenen. Dan krijg je geld van de bank, dat je later weer terug moet betalen incl. rente en aflossing.
Bank verplicht via Wkc om interestpercentage en kostenpercentage (percentage interest + percentage kosten) te
vermelden. Het jaarlijks kostenpercentage is het effectieve rentepercentage waarbij er altijd rekening wordt
gehouden dat dat niet alle consumenten hun schuld terug betalen en dat de bank kosten moet maken om aflossing
en rente alsnog te incasseren.
De Wkc bepaalt het maximum interestpercentage voor consumptieve kredieten onder de €40.000. Deze interest is
max. de wettelijke rente + 12 procentpunten. Dit effectieve rentepercentage per jaar x het leningbedrag zijn de
jaarlijkse financieringskosten van de lening.
, Als je geld leent, geeft de bank dit door aan het BKR. Die kunnen zo al je gegevens zien en weet de bank of het wel
handig is om jou een lening te geven.
Consumptief krediet is bestemd voor particulieren voor consumptieve doeleinden. Het zijn leningen zonder
onderpand. De bank krijgt dus geen zekerheden.
- Doorlopend krediet: Een krediet waarbij de consument een maximumkrediet mag opnemen en dit in een bepaalde
periode moet terugbetalen. De lening hoeft niet in één keer te worden opgenomen en afgeloste bedragen mogen
opnieuw worden opgenomen.
- Persoonlijke lening: De consument leent een bedrag voor een bepaald doel en neemt het hele bedrag ineens op.
Aflossingen mogen niet opnieuw worden opgenomen.
- Koop en verkoop op afbetaling: De koopprijs van een roerende zaak wordt in meerdere termijnen betaald. De
koper wordt bij levering eigenaar van het goed. Voorbeelden van dit soort goederen zijn duurzame
consumptiegoederen (auto’s, tv’s). Hier bedoelen we mee dat je er lang mee kan doen. Deze artikelen worden op
krediet verkocht zodat de consument op het moment van aanschaf, niet over voldoende eigen middelen beschikt
zodat hij het kan kopen zonder eerst te sparen.
- Huurkoop: De koopprijs van een roerende zaak wordt in meerdere termijnen betaald. De koper wordt pas na het
betalen van de laatste termijn eigenaar.
