Onderwerp PDF bestanden, dieetbehandelingsrichtlijnen en toets omschrijving
Introductie doornemen bij het leren, week 1-6.
DTD DTD screening
Kwaliteit Wet big privacy AVG
HKR Vervolgstappen screening en diagnose
Diverticulose Doelen formuleren
Obstipatie Rapportage schrijven naar arts
Diarree
IBS Je kunt door de oorzaken, symptomen, vormen, pathofysiologie,
FODMAP gevolgen, onderzoek en behandeling bij een cliënt uiteen te zetten een
Intervisie HKR passende evidence based dieetbehandeling opstellen en vervolgen
IBD (Crohn/ colitis) (anamnese, voedingsanamnese, diëtistische diagnose, doelen stellen,
Stoma’s en uitvoeringsafspraken maken, evalueren, eventueel gebruik maken van
darmresecties hulpmiddelen, afronden en rapporteren) bij diarree, obstipatie, IBS, IBD
en divertikels
Week 1
De diëtist is de specialist op het gebied van voeding en gedrag, bij ziekte en gezondheid. Alleen
zorgprofessionals met een diploma 'diëtist' van één van de vijf erkende mogen deze titel gebruiken
en kunnen zich registreren in het Kwaliteitsregister Paramedici. De DTD screening is belangrijk om
vast te stellen of de cliënt voor nu op het juiste adres is. De diëtist zegt niet wat je moet doen maar
begeleid de cliënt in het gehele proces.
DTD maakt het ook mogelijk om zonder verwijzing naar de diëtist te gaan dus de drempel wordt
verlaagd.
Door DTD verlicht je het werk bij artsen.
Rode vlag zijn indicaties die buiten je behandelingsbevoegdheid liggen. Of als er onderliggende
dingen zijn die je niet vertrouwt.
iets alarmerends waardoor jij (nog) niet gaat behandelen is een rode vlag
Als iemand anders nodig is om te helpen / behandelen, dan is het een rode vlag.
Screening duurt ongeveer 15 minuten.
Logging: Wanneer heeft wie wat gedaan in het dossier?
,Voorbereidingsopdracht 1
Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) of Irritable Bowel Syndrome (IBS) is een verstoring van de
functie van het maag-darmkanaal, met name van de dikke darm. Het is een veel voorkomende
chronische darmaandoening. Deze kenmerkt zich door buikpijn, buikkrampen, problemen met de
ontlasting, een opgezette buik of winderigheid door gasvorming. Mensen met PDS ervaren vaak
diarree of juist verstopping. Een poeppatroon waarbij diarree en verstopping elkaar afwisselen komt
ook voor. Pijn in de buik staat op de voorgrond bij PDS. (In dikke darm.)
Diarree is een waterdunne ontlasting. Mensen die last hebben van diarree hebben ook vaak
meerdere keren per dag last van waterdunne ontlasting. Als de ontlasting alleen wat minder vast is
dan normaal is dat niet direct diarree. Diarree wordt soms ook wel buikloop genoemd. (Kan ontstaan
in de dunne darm, maar vooral in de dikke darm ivm met vochtopname.)
Divertikels zijn kleine uitstulpingen van de darmwand in de buikholte. Ze ontstaan waarschijnlijk op
zwakke plekken in de darmwand die bij een verhoogde druk naar buiten gaan stulpen. Het is te
vergelijken met de binnenband van een fiets die op een zwakke plek naar buiten drukt.
Divertikels zijn, zolang ze niet ontstoken raken, volkomen onschuldig. Ze ontstaan meestal in het
laatste bochtige deel van de dikke darm. Soms ontstaan divertikels in het begin en middengedeelte
van de dikke darm. Divertikels komen vooral voor bij mensen die ouder zijn dan 50 jaar. Ze worden
vaak per toeval ontdekt omdat de meeste mensen met divertikels er nooit last van hebben.
Divertikels zijn op zichzelf onschuldig en goedaardig. Soms gaat een divertikel echter ontsteken. Dit
gebeurt bij eén van de vijf mensen met divertikels. Als divertikels gaan ontsteken wordt dat
diverticulitis genoemd. (Buitenkant van de dikke darm.)
Zie dieetbehandelingsrichtlijnen van alle 3 de ziektebeelden!
,Voorbereidingsopdracht 2
Dag 1 totaal: 20,9 gram vezels
Dag 2 totaal: 20,8 gram vezels
Vezelrijke producten:
- Volkoren boterham
- Aardappels
- Havermout = oplosbaar
- Kiwi
- Sinaasappel
- Kruidkoek
ADH vezels 30-40 gram per dag
Tips:
- Productkeuze: volkoren producten
- 2 stuks fruit per dag
- 250 gram groenten per dag
FODMaP:
- Let op welke soorten van groente en fruit je wel mag consumeren
- Let op welke koolhydraten je wel en niet mag aan de hand van een voorbeeldlijst
Vezels zijn koolhydraten die niet in de dunne darm worden verteerd. Sommige worden pas
afgebroken in de dikke darm (oplosbare vezels) en andere verlaten het lichaam onveranderd
(onoplosbare vezels).
Fermenteerbare vezels zijn vezels die door bacteriën worden afgebroken in de dikke darm. Ze
leveren een beetje energie, maar houden vooral de massa in de darm soepel en zorgen voor een
goede doorstroom, wat de stoelgang bevordert. Niet-fermenteerbare vezels worden niet
afgebroken. Ze verlaten het lichaam ongewijzigd.
Fermenteerbare vezels worden ook wel prebiotica genoemd.
Voor de vorming van ontlasting heb je niet-fermenteerbare vezels nodig (diarree).
Bij divertikels fermenteerbare vezels nodig om de ontlasting soepel te houden, dan neemt de druk op
de darmen af.
, Voorbereidingsopdracht 3
Stap 6: Stel de aanleiding voor het consult vast.
Stap 7: Vraag de klachten/symptomen na.
Stap 8: Analyseer en interpreteer de gegevens uit het screeningsproces en formuleer de uitkomst.
Stap 9: Informeer en adviseer de cliënt.
Casus diarree:
6. Hulpvraag: een advies om van de diarreeklachten af te komen door evt. aanpassingen in de
voeding.
7. Meneer heeft al langere tijd (ruim drie maanden) last van waterige ontlasting en moet vaak 4-5
keer per dag naar het toilet voor de ontlasting. De ontlasting ruikt erg sterk en door het vele vegen
met toiletpapier heeft hij veel irritatie en pijn aan zijn anus. Hij heeft wel eens ontlasting in het bijzijn
van anderen heeft verloren. Dit maakt hem onzeker en daardoor gaat hij niet zo vaak meer de deur
uit. In het verleden heeft meneer Norit gebruikt, nu een smelttablet Imodium.
8. Niet doorgaan met diëtistisch onderzoek.
9. Niet pluis: bloed laten prikken voor ontstekingswaarden. Door de lange duur en
gezondheidsrisico’s is het niet veilig om te behandelen.
Co-morbiditeit: verminderde weerstand.
Bloed prikken op:
Natrium, kalium, fosfaat, magnesium, calcium en albumine voor elektrolyten
Ureum en kreatinine voor vochtbalans
CRP en leukocyten voor ontsteking
IJzer, Hb, vitamine B12, foliumzuur, ijzerverzadiging voor evt. tekorten
Casus divertikelziekte:
6. Hulpvraag: een advies om meer groenten te eten waardoor hij kan afvallen en hopelijk ook betere
ontlasting krijgt, met minder klachten en zonder pijn in de linker onderbuik.
7. Meneer heeft al langere tijd (ruim een half jaar) last van pijn in de linker onderbuik. Huisarts
vermoedde diverticulitis, daarvoor Naproxen voorgeschreven. Last van obstipatie, 2 keer per week
naar het toilet. Gevoel dat hij het niet in één keer kwijt kan. Meneer is gestopt met roken en is
daarna aangekomen, BMI boven 25. Meneer wil gezonder eten en afvallen.
8. Doorgaan met diëtistisch onderzoek door naar de voeding te kijken.
9. Niet pluis: er is geen onderzoek verricht bij meneer en er is een diagnose gesteld en medicatie
voorgeschreven die niet hielpen. Voor een vaste diagnose zal er een onderzoek moeten plaatsvinden
bij de MDL-arts om dit goed vast te stellen. Mocht het resultaat negatief zijn op diverticulitis, zou het
eventueel PDS kunnen zijn. Dan starten met het FODMAP-dieet om te kijken waar de problemen
liggen in de voeding. Eventuele doorverwijzing naar gespecialiseerde diëtist.
