GEZONDHEIDSBEVORDERING
Integrale toets 3
Student: -
Studentnr.: -
Studiegroepscode: -
Cursus: GVE-2.IT3-20
Docent CGO: -
Docent OO-C: -
Inleverdatum: 31-10-2021
Versie: eerste poging
Aantal woorden:
- Opdracht 1: 1458 woorden
- Opdracht 2: 2475 woorden (incl. tabellen)
- Opdracht 3: 1446 woorden
- Opdracht 4: 1062 woorden (incl. tabel)
- Opdracht 5: 500 woorden
1
,Inhoudsopgave
Opdracht 1 .................................................................................................................................. 3
1.1 Gezondheidsgedrag en gezondheidsprobleem ............................................................... 3
1.2 Dataverzameling: opzet interview en topiclijst ................................................................. 3
1.3 Data-analyse: codering .................................................................................................... 4
1.4 Resultaten......................................................................................................................... 4
Opdracht 2 .................................................................................................................................. 6
2.1 Gezondheidsprobleem ..................................................................................................... 6
2.2 Gedragsanalyse ............................................................................................................... 8
2.3 Resultatentabel............................................................................................................... 10
2.4 Gedragsdoelen ............................................................................................................... 12
2.5 Shared-Decision Making (SDM)..................................................................................... 12
Opdracht 3 ................................................................................................................................ 14
3.1 Interventie 1 – Het opstellen van een actieplan ............................................................. 14
3.2 Interventie 2 – Het opbouwen van een sociaal netwerk ................................................ 15
3.3 Interventie 3 – Het monitoren van gedrag ..................................................................... 16
Opdracht 4 ................................................................................................................................ 17
Opdracht 5 ................................................................................................................................ 21
5.1 Gezondheidsbevorderaar ............................................................................................... 21
5.2 Ethische afweging .......................................................................................................... 21
Literatuurlijst ............................................................................................................................. 22
Bijlages ..................................................................................................................................... 26
Bijlage I – Interview guide inclusief topic lijst ....................................................................... 26
Bijlage II – Uitgeschreven interview ..................................................................................... 28
Bijlage III – Analyse van het interview.................................................................................. 34
2
,Opdracht 1
1.1 Gezondheidsgedrag en gezondheidsprobleem
De respondent – een 25-jarige, hoogopgeleide vrouw – is kort geleden met een kantoorbaan
gestart, waarbij ze gemiddeld acht uur zittend aan haar bureau doorbrengt. Ook buiten haar
werk beweegt zij weinig, waardoor zij niet aan de beweegrichtlijnen voldoet die zijn opgesteld
door de Gezondheidsraad (Gezondheidsraad, 2017; RIVM, 2021). Momenteel heeft de
respondent een gezonde BMI van 22,2 en heeft zij nog geen last van gezondheidsproblemen
als gevolg van onvoldoende beweging. Wel is bekend dat het niet opvolgen van de
beweegrichtlijnen, ofwel te weinig bewegen, een verhoogde kans op overgewicht geeft (Backx,
2020).
Overgewicht ontstaat doordat iemand minder energie verbrandt dan hij binnen krijgt (Beers et
al., 2005). In het geval van de respondent is het risico op overgewicht groot op de lange termijn,
omdat zij evenveel eet als voorheen maar minder is gaan bewegen. Overgewicht is een
serieus gezondheidsprobleem, omdat het hebben van overgewicht een groter risico geeft op
hart- en vaatziekten, diabetes mellitus, sommige vormen van kanker (Chu et al., 2018), spier-
en skeletaandoeningen (Beers et al., 2005), nierfalen (Kovesdy, Furth & Zoccali, 2017) en
psychische problemen (Wu & Berry, 2018).
1.2 Dataverzameling: opzet interview en topiclijst
Om het bewegingsgedrag van de respondent in kaart te brengen is een interview met haar
afgenomen. Het doel van het interview was om erachter te komen door welke factoren het
bewegingsgedrag en de -intentie van de respondent beïnvloed worden. Een
gedragsverklaringmodel dat dit kan achterhalen is het Theory of Planned Behavior (TPB)
model (Sassen, 2018). Een overzicht van het TPB model is hieronder te vinden in figuur 1. In
het model staat de route van intentie naar gedrag centraal, waarbij het gedrag van een persoon
afhankelijk is van de intentie die de persoon heeft. Als iemand niet de juiste intentie heeft dan
volgt ook geen gewenst gedrag of gedragsverandering. Volgens het model kan de intentie
positief verandert worden door drie gedragsdeterminanten aan te pakken. Ten eerste de
attitude, ofwel de voor- en nadelen die de persoon ziet in het veranderen van zijn huidige
gedrag. Ten tweede de sociale invloed van een persoon op zijn gedrag, bestaande uit sociale
last en sociale steun.. Ten derde het vergroten van de eigen-effectiviteit, ofwel het vertrouwen
dat de persoon heeft in zichzelf en het behalen van zijn gedragsdoel. Ondanks dat iemand de
juiste intentie heeft, kan het zijn dat het iemand niet lukt om het gewenste gedrag uit te voeren.
Dit wordt door het model verklaard doordat de persoon dan niet de juiste vaardigheden heeft
om het gedrag tot stand te brengen of doordat er in de omgeving barrières zijn die het behalen
van het gedrag tegenwerken.
Figuur 1 – Het Theory of Planned Behavior model. Bron: Sassen (2018).
3
, Om het interview structuur te geven zijn de gedragsdeterminanten van het TPB model in de
topic lijst verwerkt (zie bijlage I). Er is gekozen voor het houden van een semi-gestructureerd
interview, om er enerzijds zeker van te zijn dat alle determinanten uitgevraagd werden, maar
anderzijds om de onderzoeker de ruimte te kunnen geven om dieper door te vragen en een
holistisch begrip te krijgen van het gedrag van de respondent (Eriksson & Kovalainen, 2015).
Voordat het interview plaats vond is de respondent op de hoogte gebracht van het doel van
het interview en heeft de respondent toestemming gegeven voor de opname van het gesprek.
Ook zijn bij het interview ethische en juridische aspecten gewaarborgd en zijn de AVG regels
betreft de dataverzameling gecommuniceerd naar de respondent en nageleefd (zie bijlage I).
Het interview is afgenomen met een bekende van de onderzoeker en zij werd daarom
aangesproken in de jij-vorm. Het gesprek vond plaats bij de respondent thuis en duurde
ongeveer 25 minuten. Na het interview is de gesproken tekst getranscribeerd (zie bijlage II) en
gecontroleerd en goedgekeurd door de respondent.
1.3 Data-analyse: codering
Voor het coderen van de data is gekozen voor een thematische codering, omdat deze manier
van coderen het beste past bij deductief redeneren met het TPB model (Verhoeven, 2020).
De determinanten uit het TPB model – en dus ook de topiclijst – vormen de thema’s bij de
analyse van het interview (zie bijlage III). Vervolgens is gekeken welke fragmenten uit het
interview bij welk thema pasten. Deze fragmenten zijn in een tabel bij het bijpassende thema
gezet. Later zijn de fragmenten binnen elk thema onderverdeeld in codes om vergelijkbare
fragmenten overzichtelijk te ordenen en daarmee sub-thema’s te vormen.
1.4 Resultaten
In deze paragraaf worden de resultaten per gedragsdeterminanten toegelicht, om zo meer
inzicht te geven in het bewegingsgedrag van de respondent.
Gedrag en intentie
De respondent gaf aan minder te zijn gaan bewegen, doordat zij van baan is veranderd. Waar
zij eerst de hele dag fysiek bezig was en met de fiets naar haar werk ging, werkt ze nu acht
uur aan haar bureau en gaat ze met de auto naar haar werk. De respondent gaf aan haar
bewegingsgedrag te willen veranderen:
“Ik zou meer gedurende de dag willen bewegen. Soms zit ik gewoon acht uur achter elkaar
dat ik niet beweeg. […] Dus daar zou ik wel iets in willen verbeteren.“
Barrières
Tijdens het interview werd duidelijk dat de respondent enkele barrières ervaarde om haar
bewegingsgedrag te kunnen veranderen. Zo was voor haar ‘tijd’ een belangrijke factor, waarbij
ze aangaf tijdens haar werk geen ruimte in haar planning te ervaren voor meer beweging:
“[…] dat mijn hele dag vol zit gepland eigenlijk. Met vergaderingen die allemaal zittend zijn.
[…] niet echt de tijd om bijvoorbeeld tussen de middag […] een rondje te gaan lopen, want je
eet aan je bureau en je gaat gewoon verder zeg maar.”
Een andere factor op haar werk bleek de werkplek zelf te zijn. De respondent benadrukte
specifiek dat er voor haar momenteel geen mogelijkheid is om staand te kunnen werken en
dat dit haar belemmert in het aanpassen van haar bewegingsgedrag. Een factor die het huidige
bewegingsgedrag in haar werk- en privé omgeving ook in stand hield was een gebrek aan
sociale motivatie, omdat iedereen in haar omgeving ook weinig beweegt. Verder stond gemak
voorop bij de respondent als barrière om haar gedrag te veranderen. Zo vertelde de
respondent dat door Covid-19 de vergaderingen online plaatsvinden en er geen fysieke
4