Samenvatting
Samenvatting Hoe voorkom je ADHD
Samenvatting van 10 pagina's voor het vak Psychopathologie kind en jeugdige aan de RuG
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 10 pagina's
Voorbeeld 3 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoe voorkom je ADHD? Door de diagnose niet te stellenBatstra
H2 Wat is ADHD niet?
ADHD staat voor Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder
(aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit). Een aantal misvattingen over
ADHD worden als volgt beschreven:
Wordt je met ADHD geboren?
Nee, ADHD is niets anders dan de criteria die de samenstellers van de DSM voor
deze stoornis opgesteld hebben (baby kan onmogelijk voldoen aan de
gedragscriteria). Je kunt wel geboren worden met een aanleg voor dit type
gedragingen en deze aanleg kan uitmonden in de gedragingen en
functioneringsproblemen die in DSM-IV omschreven staan onder het kopje ADHD.
Uit gezins-, tweeling- en adoptiestudies zou blijken dat ADHD voor 75% erfelijk
bepaald is. Ook hier zijn weer een aantal kanttekeningen:
> Gezinsstudies; vrijwel onmogelijk om het effect van erfelijke factoren te
onderscheiden van het effect van omgevingsfactoren
> Tweelingonderzoeken; men neemt aan dat de mate van genetische
overeenkomst de enige bepalende factor van mogelijk verschil tussen eeneiige
en twee-eiige tweelingen zou zijn en dat deze twee ‘soorten’ onder dezelfde
omstandigheden leven (eeneiige tweelingen hebben een hechtere relatie en
worden meer gelijk behandeld)
> Adoptiestudies; geen onderscheid tussen erfelijke factoren en
omgevingsinvloeden, zij en hun biologische en adoptieouders kunnen niet
zonder meer vergeleken worden met andere kinderen met een diagnose ADHD
en hun ouders (redenen van adoptie, stress etc.)
Is ADHD het gevolg van een tekort aan een stofje in de hersenen?
“Als iemand die van nature zwijgzaam is een spraakwaterval wordt na een aantal biertjes, betekent dat dan dat
zijn zwijgzaamheid werd veroorzaakt door een alcoholtekort?”
Persoonskenmerken als zwijgzaamheid en afleidbaarheid zijn geen stoornis
omdat er toevallig een pil bestaat die de kenmerken verandert. Als een kind
beter op gaat letten na het slikken van Ritalin, bewijst dat absoluut niet dat het
kind ADHD heeft.
ADHD is geen neurobiologische stoornis
ADHD zou het gevolg zijn van hersenen die er afwijkend uitzien en afwijkend
functioneren; bij een kleine groep kinderen met ADHD is dat ook zo, maar bij de
grote meerderheid niet. We kunnen groepsverschillen niet zonder meer vertalen
naar het individu (kinderen met ADHD- geen kleiner brein en kinderen met
kleiner brein – geen ADHD).
ADHD is niet chronisch
Er zijn ook onderzoekers die naast hun werk als wetenschapper en behandelaar
ook opdrachten krijgen van farmaceuten; ze krijgen geld van bedrijven die
medicatie ontwikkelen en gebaat zijn bij het beeld van ADHD als een chronische
handicap waarvoor langdurig medicatie gebruikt moet worden. Uit onderzoek
blijkt echter dat een groot deel van de jongvolwassenen die als kind voldeden
aan de criteria voor ADHD, op latere leeftijd dit niet meer doen. Tevens zitten in
veel van deze onderzoeken kinderen met ernstige kenmerken van ADHD,
waardoor we dus kunnen veronderstellen dat het aantal wat in de praktijk na
zoveel jaar nog kenmerken van ADHD heeft veel hoger ligt.
ADHD is niet de oorzaak van hyperactiviteit, impulsiviteit en
concentratieproblemen
‘Uw zoon heeft ADHD, daarom is hij zo druk’
,ADHD is niets anders dan een benaming voor het gezamenlijk voorkomen van het
genoemde gedrag (“ik ben een schreeuwlelijk, daarom schreeuw is zo”); het is
een benaming, geen verklaring.
‘Uw zoon is druk en ongeconcentreerd en dat noemen we ADHD’
ADHD is geen hersenafwijking die bepaald gedrag verklaart, ADHD is dat gedrag.
Psychische stoornissen beschrijven een probleem en hebben meestal geen
aantoonbare lichamelijke oorzaak (misschien op groepsniveau, maar niet op
individueel niveau).
ADHD is geen slecht herkende en onbehandelde stoornis
Volgens een onderzoek is er een verschil tussen het aantal kinderen dat volgens
grote bevolkingsonderzoeken aan ADHD-criteria voldoen (200.000) en het veel
kleiner aantal kinderen (75.000) dat ADHD-medicatie voorgeschreven krijgt. Het
kan echter zo zijn dat een leek de aanwezigheid van ADHD-gedragingen telt,
terwijl deze niet ervaren worden als disfunctioneel; de diagnose mag alleen
gesteld worden als er sprake is van ernstige functioneringsproblemen.
ADHD is geen ziekte
ADHD is geen ziekte zoals suikerziekte, die met een objectieve test is aan te
tonen. Het is geen lichamelijke afwijking, maar een naam voor een aantal
gedragingen die vaak voorkomen. Het is daarom dus verwarrend om van
symptomen te spreken, aangezien die een onderliggende ziekte of oorzaak
suggereren. Het diagnosticeren van ADHD is een subjectief proces, gekleurd door
degene die hem stelt, de omgeving en de cultuur waarin het gedrag zich
voordoet
H3 Wat is ADHD wel?
ADHD staat gelijk aan de criteria die ervoor gelden. Aandachtsproblemen,
hyperactiviteit en impulsiviteit komen relatief vaak samen voor. Sinds de vierde
versie van de DSM onderscheidt men drie subtypes van ADHD: het overwegend
onoplettend type (ADD), het overwegend hyperactief-impulsieve type en het
gecombineerde type.
Onoplettendheid (zes van de negen verschijnselen zou op ADD wijzen)
- Maakt vaak slordige fouten in schoolwerk of bij andere activiteiten.
- Heeft vaak moeite de aandacht bij taken of spelletjes te houden.
- Lijkt vaak niet te luisteren als hij direct aangesproken wordt.
- Volgt aanwijzingen vaak niet op en slaagt er vaak niet in om karweitjes of
schoolwerk af te maken.
- Heeft vaak moeite met het organiseren van taken en activiteiten.
- Vermijdt vaak taken die concentratie of geestelijke inspanning vereisen.
- Raakt vaak dingen kwijt die nodig zijn voor taken of bezigheden.
- Wordt vaak gemakkelijk afgeleid.
- Is vaak vergeetachtig bij dagelijkse bezigheden.
Als een kind voldoet aan zes van de volgende negen verschijnselen van
hyperactiviteit/impulsiviteit, zou er sprake kunnen zijn van ADHD van het
overwegend hyperactief-impulsieve type:
- Beweegt vaak onrustig met handen of voeten, of draait in zijn stoel.
- Staat vaak op in de klas of in andere situaties waar verwacht wordt dat men op
zijn plaats blijft zitten.
- Rent vaak rond of klimt overal op in situaties waarin dit ongepast is.
- Kan moeilijk rustig spelen of zich bezighouden met ontspannende activiteiten.
- Is vaak ‘in de weer’.
- Praat vaak aan één stuk door.
- Gooit het antwoord er vaak al uit voordat de vragen afgemaakt zijn.
- Heeft vaak moeite op zijn beurt te wachten.
- Verstoort vaak bezigheden van anderen of dringt zich op.
, Zes verschijnselen van onoplettendheid en zes verschijnselen van hyperactiviteit
zouden wijzen op ADHD van het gecombineerde type. Dit is echter nog niet
toereikend voor een diagnose. Er moet namelijk ook sprake zijn van duidelijke
problemen en beperkingen in het sociale en schoolse functioneren (aan dit feit
gaan veel mensen voorbij). Daarnaast moeten de verschijnselen:
- Voor het zevende levensjaar al aanwezig zijn geweest
- Minstens zes maanden lang zes of meer gedragingen aanwezig zijn
- Gedragingen moeten zich thuis en op school voordoen
- De mate waarin het gedrag zich voordoet mag niet passen bij de leeftijd en het
ontwikkelingsniveau van het kind (moeilijk te onderscheiden)
Bij bijna ieder criterium staat het woordje ‘vaak’; professionals, ouders en
leerkrachten hebben alleemaal hun eigen definitie van ‘vaak’ en een diagnose is
dus erg afhankelijk van subjectieve meningen. Dit kan het verschil tussen
bevindingen van ouders en leerkrachten verklaren. Verder kunnen sommige
mensen bepaald gedrag eerder opmerken dus ook meer rapporteren en tevens
kan men op verschillende momenten anders naar het gedrag van het kind kijken
(Baader-Meinhof-fenomeen). Een ander zwak punt van de criteria is dat een
aantal overlapt.
ADHD mag alleen gesteld worden als er ook sprake is van problemen in het
sociale of schoolse functioneren. Het is echter vrijwel onmogelijk om te bepalen
of problemen in het functioneren oorzaak dan wel gevolg zijn van ADHD-gedrag:
men gaat er vaak van uit dat een gebrek aan aandacht en een teveel aan energie
en impulsiviteit de oorzaak zijn van leerproblemen. Uit een onderzoek blijkt dat
bij een behandeling met medicatie, de kerngedragingen verminderden of
verdwenen maar dat het sociale en schoolse functioneren niet verbeterden. Als
die kerngedragingen oorzaken zouden zijn geweest van de problemen, dan zou
het succesvol behandelen van ADHD-gedrag moeten leiden tot vermindering van
deze problemen. We kunnen dus niet zomaar aannemen dat ADHD-gedragingen
de oorzaak zijn van functioneringsproblemen.
ADHD bestaat vooral uit non-specifiek gedrag; gedrag wat veel voorkomt en
vooral bij individuen met andere stoornissen. ADHD gaat dan ook bij tweederde
van de kinderen gepaard met andere psychiatrische stoornissen (comorbiditeit).
Is het niet waarschijnlijk dat andersoortige problemen of omstandigheden
rusteloosheid en aandachtsproblemen veroorzaken (niet andersom, anders zou
onderdrukking van ADHD met medicatie deze stoornissen en problemen ook op
moeten lossen). ADHD is geen helder afgebakend hokje waar kinderen duidelijk
wel of niet in passen (ADHD en depressie hebben beide als criteria
concentratieproblemen, prikkelbaarheid en lichamelijke bewegingsonrust).
Omdat ADHD een beschrijvende en geen verklarende diagnose is, is het label ook
van toepassing op gedrag dat een normale reactie is op een abnormale situatie
(er wordt geen rekening gehouden met de context). Je kunt je ook afvragen op
het gedrag wat we ADHD noemen een probleem van het kind is om van mensen
in de omgeving die er niet goed tegen kunnen? De aanleg van kinderen is één
factor, maar factoren in de omgeving mogen niet onderschat worden (kinderen in
o.a. eenoudergezinnen lopen meer risico op een ADHD diagnose). Wat ook niet
onderschat moet worden is het budget van de ouders; met een krappe
portemonnee is het heel moeilijk om dit gedrag te kanaliseren.
H4 De geschiedenis van ADHD
Veel onderzoekers halen aan dat ADHD al lang zou bestaan. Het feit dat dit zo
zou zijn bewijst natuurlijk nog niet de juistheid ervan. Bovendien bestaat de term
ADHD pas sinds 1980. Voorlopers van het gedragscluster waar men
waarschijnlijk naar verwijst zijn:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xlisasterk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen