Dit zijn mijn uitgebreide aantekeningen van de hoorcolleges voor het vak Grondslagen van het Recht (binnen de minor Jeugdcriminaliteit en Jeugdbescherming).
Het is een lang document, maar dit komt ook doordat er veel wetsartikelen, samenvattende tabellen, etc. in staan.
Ik had een 7,6 voor ...
Hoorcolleges
Grondslagen van het Recht
Inhoud
0.
- Introductie.
1 t/m 5 (deeltoets A én B).
- De beginselen en uitgangspunten van het Nederlandse rechtssysteem.
- De organisatie van de Staat.
- Rechterlijke organisatie en besluitvorming
- Het internationale recht.
- Een inleiding in het privaatrecht.
- Een inleiding in het strafrecht.
- Deze onderdelen worden afgesloten met Deeltoets A, waaraan het 6e
onderdeel is gewijd.
7 & (deeltoets B).
- Kinder- en mensenrechten.
- Een introductie van de jeugdbescherming en het jeugdstrafrecht.
- Dit wordt tezamen met onderdelen 1 t/m 5 getoetst in de achtste cursusweek
(kalenderweek 44) met Deeltoets B. Het 8e onderdeel is aan deze toets gewijd.
9.
- Evaluatie van deze cursus.
, 2
HC 1 - Recht: aard, functies en bronnen
Joost Huijer (Molengraaff Instituut voor Privaatrecht).
De aard, functies en de bronnen van het recht worden behandeld in het eerste hoorcollege
van de cursus.
- Inleidende begrippen uit het recht.
- Welke functies heeft ons rechtsstelsel?
o En de regels die daarbinnen gelden.
- Hoe kunnen we die regels en functies typeren?
- Wat zijn de belangrijkste bronnen die een jurist raadpleegt?
Literatuur
Hoofdlijnen H. 1 + 2 + 3
Inhoud college
Inhoud:
- Opzet en planning cursus.
- Inhoud van de cursus.
- Aard, functies en bronnen van het recht.
Opzet en planning
Opzet:
- 8 hoorcolleges.
- 2 deeltoetsen:
o 21 oktober deeltoets A (college 1 t/m 6).
o 1 november deeltoets B (gehele stof).
- Aanvullende literatuur en opdrachten op LLL.
Inhoud
Hoofdlijnen Nederlands recht:
- Grondslagen en staatsinrichting.
- Internationale context.
- Strafrecht.
- Privaatrecht.
- Kinder- en mensenrechten.
Juridische vaardigheden:
- Wetsartikelen opzoeken.
- Jurisprudentie lezen.
Functies van het recht
Functies van het recht:
, 3
- Het scheppen van sociale orde (rechtszekerheid1).
o Burgers moeten (tot op zekere hoogte) kunnen weten wat er van hen gevraagd
wordt in een bepaalde situatie, en wat er gebeurt op het moment dat zij zich
ergens niet aan houden.
o Dit bepaalt hoe we ons gedragen ten opzichte van elkaar.
o Hangt samen met het rechtszekerheidsbeginsel.
- Het bevorderen van vreedzame conflictbeslechting (denk aan het strafrecht).
o Met name te herkennen in de context van het strafrecht.
o Er is een objectieve derde partij (de rechter) die in het geval van conflict een
beslissing neemt.
- Het mogelijk maken van individuele ontplooiing van burgers.
o De rechten en vrijheden die ons zijn toegekend (bijv. grondrechten) die ervoor
zorgen dat burgers in staat zijn om vrijheidsrechten uit te oefenen; en dus in staat
zijn om zich te ontwikkelen.
- Rechtvaardige verdeling van diensten en goederen.
o Als we het over grondrechten/mensenrechten hebben, wordt vaak onderscheid
gemaakt tussen vrijheidsrechten en sociale rechten.
Vrijheidsrechten:
Rechten die ervoor zorgen dat burgers hun vrijheidsrechten kunnen
uitoefenen.
Bijv. kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, recht op privacy,
godsdienstvrijheid, etc.
Sociale rechten:
Richten zich meer op de overheid.
Vragen iets van de overheid (positieve verplichting), om ervoor te zorgen
dat de situatie van burgers aan een bepaald minimum voldoet.
Rechten die ervoor zorgen dat bepaalde diensten en goederen voor
iedereen toegankelijk zijn.
Bijv. recht op sociale zekerheid, recht op goede gezondheidszorg, recht
op scholing, etc.
- Het kanaliseren2 van sociale verandering.
o Er is een wisselwerking tussen de manier waarop ons recht functioneert en
bepaalde ontwikkeling in de samenleving.
Het recht bepaalt voor een deel hoe wij ons gedragen en hoe een land zich
ontwikkelt.
Tegelijk hebben ontwikkelingen in de samenleving invloed op het recht (pas
na verloop van tijd)3.
1
Waarborg dat de rechtspraak volgens bepaalde normen geschiedt.
2
In vaste/zekere banen leiden
3
In Nederland duren wetgevingsprocessen vrij lang (jarenlang). Een voordeel hiervan is dat alles weloverwegen
en zo zorgvuldig mogelijk gebeurt (goed voor de kwaliteit van wetgeving). Een nadeel hiervan is dat er in die
tijd veel kan veranderen in maatschappelijk opzicht. Hierdoor kunnen delen van wetgeving snel achterlopen op
de realiteit.
Bijv.: Je kan wettelijk gezien maar maximaal ouders hebben.
, 4
Trias politica
Trias politica (Montesquieu).
Trias politica:
De drie staatsmachten.
Er zijn drie verschillende machten, met ieder hun eigen taken en bevoegdheden.
De machten houden elkaar in evenwicht (checks and balances).
- Wetgevende macht.
- Bestuur (uitvoerende macht).
- Rechtsprekende macht.
Gaat het hierbij om machtenscheiding of machtenspreiding?
In het oude, door Montesquieu geformuleerde, idee ging het om machtenscheiding.
Een strikte scheiding tussen de machten kan misbruik van bevoegdheid voorkomen.
Tegenwoordig is er meer sprake van machtenspreiding.
Op veel terreinen is er sprake van een mix, waarin bepaalde bevoegdheden (gedeeltelijk)
door verschillende machten worden uitgevoerd.
Voorbeeld: De wetgevende macht probeert soms invloed uit te oefenen op de
rechtsprekende macht (met name in het kader van processen).
Bijvoorbeeld de strafrechtzaak tegen Geert Wilders. Hij werd veroordeeld voor
groepsbelediging en verdacht (vrijgesproken) van het aanzetten tot haat.
Er werd duidelijk druk uitgeoefend op de rechtspraak.
“Miljoenen mensen terecht geen vertrouwen meer in rechtspraak als ik word veroordeeld.”
- Geert Wilders
Politici laten zich uit over bepaalde rechterlijke uitspraken (die door rechters zijn gedaan).
Dan kan er sprake zijn van oneigenlijke4 druk op de rechtspraak, om een bepaalde
beslissing te nemen.
Voorbeeld: Maar ook rechters doen (al heel lang) meer dan alleen regels toepassen
(rechtsvormende taak van de rechter).
4
Niet in overeenstemming met de bedoeling, niet volgens de regels.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper PedagoogS. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
