Met deze samenvatting ben je helemaal voorbereid op jouw toets, want deze samenvatting is helemaal compleet en inclusief aantekeningen van in de les en belangrijke grafieken en voorbeelden besproken in het boek. Je hoeft het boek hiervoor dus eigenlijk niet meer te lezen.
Samenvatting Economie Integraal VWO
Hoofdstuk 16
Paragraaf 1
Dankzij verschillen in opleiding, kwaliteit, ervaring en aanleg van de mensen die
betaald werk hebben of daarnaar zoeken, bestaat de arbeidsmarkt uit een groot
aantal deelmarkten.
arbeidstekort en arbeidsoverschot
Arbeidsmarkt: geheel van vraag naar en aanbod van arbeid. = abstracte markt
Vacatures: openstaande banen van overheid en particuliere bedrijven.
Je spreekt van een gespannen arbeidsmarkt wanneer de vraag naar arbeid groter is
dan het aanbod ervan. (mensen met vereiste kwaliteiten zijn dan niet te vinden)
Beroepsbevolking: bestaat uit alle personen tussen 15 en 75 jaar die tenminste een
uur per week betaald werk hebben of recent naar betaald werk hebben gezocht en
daarvoor direct beschikbaar zijn.
Werkloze beroepsbevolking: alle personen in de leeftijd 15 tot 75 jaar, die een
baan zoeken van minimaal een uur per week, daarvoor onmiddellijk beschikbaar zijn
en geen werk hebben.
Verborgen werkloosheid: de situatie waarin werklozen wel betaald werk zoeken,
maar niet staan geregistreerd. vb. niet inschrijven → verwachten toch niks te vinden/
arbeidsongeschikten die wel kunnen werken met voorzieningen.
Aanvullingseffect: het arbeidsaanbod neemt toe doordat gezinsleden van personen
die werkloos zijn geworden, gaan deelnemen aan het arbeidsproces om een daling
van het gezinsinkomen tegen te gaan.
Ontmoedigingseffect: bepaalde groepen (jongeren/baanloze partners) die zichzelf
weinig kans geven op het vinden van een baan, laten zich ontmoedigen door de
grote werkloosheid → afzien van het zoeken naar een baan.
Ook wanneer er sprake is van een gespannen arbeidsmarkt, treedt het
aanmoedigingseffect op. (werkgevers stellen, wel al niet gedwongen, niet al te hoge
eisen aan sollicitanten → meer kans op werk)
Verborgen werkgelegenheid: wanneer arbeid in het informele circuit gebeurt, o.a.
dus zwart werk → komt veel voor bij huishoudelijk werk en horeca.
oorzaak: grote verschil tussen nettoloon en de loonkosten = loonwig
, Arbeidsjaar: maatstaf voor het arbeidsvolume, die wordt berekend door alle banen
(voltijd en deeltijd) om te rekenen naar voltijdbanen.
Voltijdbaan: een baan waarbij het aantal overeengekomen te werken uren behoort
bij een volledige dag- en weektaak.
baan: overeenkomst tussen een persoon en een in Nederland gevestigde
economische eenheid om gedurende bepaalde periode of tot nader order tegen
beloning werk te verrichten.
bruto-arbeidsparticipatie: het aandeel van de (werkzame en werkloze)
beroepsbevolking in de totale bevolking.
i/a ratio: de verhouding tussen het aantal inactieven en actieven in Nederland.
- inactieven: uitkeringstrekkers van 15 jaar en ouder
- actieven: werkzame personen van 15 jaar en ouder
- indicator voor het draagvlak van de sociale verzekeringen: hoe meer mensen
er werken, hoe meer er immers aan belastingen en sociale premies wordt
betaald.
Paragraaf 2
Structurele werkloosheid: werkloosheid veroorzaakt door veranderingen van de
productiestructuur. structuur bepaalt de maximaal mogelijke productie in een
bepaalde periode in een land. Die productie is afhankelijk van de kwaliteit en
kwantiteit van de productiefactoren arbeid, kapitaal en natuur.
1. Kwantitatieve structurele werkloosheid: de productiecapaciteit is niet groot
genoeg om de hele beroepsbevolking in te schakelen.
Oorzaken:
- arbeidskosten: hoge arbeidskosten kunnen diepteinvesteringen tot
gevolg hebben = substitutie van arbeid door kapitaal.
- concurrentie van lagelonenlanden: arbeidsintensieve en eenvoudige
producten kunnen goedkoper in lagelonenlanden worden gemaakt.
- fusies en overnames: wanneer twee bedrijven samengaan is vaak
minder personeel nodig.
- overheidsmaatregelen: bijv. deltaplan, doorlegging en visverboden
hebben geleid tot structureel verlies van het aantal arbeidsplaatsen in
de visserij.
Beleid: bestrijden van kwantitatieve werkloosheid
- beheersing van de arbeidskosten: afspraken werkgevers om
loonstijgingen te beperken/overheid eigen uitgaven en uitkeringen
bezuinigen → belastingen en premies omlaag. Hogere
winstverwachtingen bij bedrijven leiden zo tot een toename van de
investeringen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Dee25. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
