TOETS 4 – Thema 5 Regeling en waarneming
Bs 1 Regelkringen en homeostase
Het dynamisch evenwicht is de fase waarin een bepaald evenwicht zich op
het normale niveau bevindt na dat het de hele tijd heeft geschommeld.
Als het dynamisch evenwicht in stand wordt gehouden heet dit
homeostase.
Homeostatische regelkringen zorgen ervoor dat de omstandigheden in het
interne milieu van een organisme niet te veel schommelen.
Normwaarde = afgestelde waarde, hoger mag – lager niet
Wanneer een toename van het resultaat, een remming veroorzaakt
= negatieve terugkoppeling
Wanneer een toename van het resultaat, een toename veroorzaakt
= positieve terugkoppeling (bijvoorbeeld versterkt broeikaseffect)
Bs 2 Hormonen en hormonale regulatie
Doormiddel van signaalmoleculen vindt communicatie tussen meercellige
organismen plaats.
Deze worden door bepaalde cellen afgegeven en binden zich aan
receptoren op of in andere cellen: de doelwitcellen
Hormonen = signaalmoleculen die hormoonklieren afgeven
Hormoonklieren (= endocriene klieren) hebben geen afvoerbuis en geven
hormonen af aan het bloed dat door de hormoonklieren stroomt. -> dit
heet secretie
Klieren die wel een afvoerbuis hebben heten exocriene klieren (bv.
zweetklieren)
= excretie / uitscheiding
Vanuit de bloedvaten gaan de
hormonen via de
weefselvloeistof naar alle cellen
van een organisme. De
hormonen zijn werkzaam in
organen waarvan de cellen
hormoonreceptoren voor het
hormoon bezitten, deze organen zijn doelwitorganen.
Dat zo’n reactie verloopt wordt bepaald door de
hormoonconcentratie / hormoonspiegel
Doormiddel van genregulatie worden sommige hormonen beïnvloed, dit
typen hormoon wordt door de cel opgenomen. Als het hormoon in het
, cytoplasma aan een receptoreiwit wordt gebonden ontstaat een hormoon-
receptorcomplex -> het zorgt hier voor de transcriptie van een bepaald
gen. Het gevormde mRNA-molecuul gaat naar ribosomen waar translatie
plaatsvindt. De zo gevormde eiwitten kunnen dienen als enzym, als
hormoon of als receptoreiwit.
Second messenger = bepaald signaalmolecuul dat gevormd / geactiveerd
wordt aan de binnenzijde van het celmembraan
Kan een enzym activeren
Sommige hormonen (zoals adrenaline, noradrenaline) oefenen ook
invloed uit met behulp van second messengers
Signaalcascade = wanneer een signaal via meerdere schakels in de cel
wordt doorgegeven.
De hypofyse ligt onder de hersenen ongeveer in
het midden van je hoofd, net daarboven ligt de
hypothalamus. De hypofyse bestaat uit de
hypofysevoorkwab (adenohypofyse) en de
hypofyseachterkwab (neurohypofyse).
Het zenuwstelsel en het hormoonstelsel zijn met
elkaar verbonden, de hypofyse verbindt het
zenuwstelsel doormiddel van neuronen aan de
hypothalamus.
De neurohypofyse geeft hormonen af aan het bloed als reactie op de
waarneming van zintuigen, als deze neuronen worden gevormd door
hormonen spreken we van neurosecretie. ( de gevormde hormonen =
neurohormonen)
Inhibiting hormonen = hormonen die ervoor zorgen dat de endocriene
cellen in de adenohypofyse geen problemen meer produceren
Releasing hormonen = komen uit de hypothalamus en stimuleren om
bepaalde hormonen te produceren
Deze hormonen worden afgegeven aan het hypofyse-
poortaderstelsel
De haarvaten van het stelsel verenigen zich tot één bloedvat dat
zich in de adenohypofyse weer vertakt tot haarvaten
Hierdoor komen de releasing hormonen in de adenohypofyse terecht
-> hier stimuleren ze de afgifte van hypofysehormonen
Een aantal stoffen die ontstaan / gestimuleerd worden door de
adenohypofyse:
Stimuleren afgifte - TRF stimuleert afgifte TSH dat de
hypofysehormonen schildklier weer beïnvloedt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellenvandegroes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.