College aantekeningen
Inleiding Bestuursrecht
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Inleiding bestuursrecht
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 10 pagina's
Voorbeeld 4 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Algemeen bestuursrecht: de algemene wet bestuursrecht; het zijn voornamelijkprocedurevoorschriften.
Bijzonder bestuursrecht: gaat over specifieke en bijzondere onderwerpen. Het bijzondere
bestuursrecht kent de bevoegdheid toe (bevoegdheidsgrondslag) en de normering.
De bijzondere wet moet echter wel voldoen aan de procedurele regels van het algemene
bestuursrecht (Awb).
Geleden normstelling: alle niveaus van regelgeving moeten worden bezien om een
compleet beeld te krijgen. Voordelen hiervan zijn het decentralisatiebeginsel: de
regelgeving wordt dichter bij de burger gemaakt) en het is makkelijker aan te passen.
Vrije bevoegdheid: (=discretionaire bevoegdheid). Het is niet verplicht om het te volgen,
het bestuursorgaan mag zelf bepalen al dan niet gebruik te maken van de bevoegdheid.
Te herkennen aan ‘kan-bepalingen’ en ‘naar het oordeel van-bepalingen’.
Gebonden bevoegdheid: de wet geeft aan hoe er gehandeld moet worden. Het is een
soort van checklist; als er is voldaan dan treedt het (rechts)gevolg in werking. Het
bestuursorgaan bepaalt niet zelf of het (rechts)gevolg wel of niet intreedt.
Er mag van de Awb worden afgeweken indien het van dezelfde rang is, dus een wet in
formele zin mag afwijken van een andere wet in formele zin. Wel gaat de voorrangsregel:
nieuw gaat voor oud op.
Lagere regelgeving mag afwijken van een hogere regeling (en dus in strijd zijn) maar het
mag alleen als die hogere regeling het toestaat. Dan moet er eerst worden gekeken naar
wat voor soort regeling het is:
1. Dwingend recht: ‘de Awb geldt….’
2. Regelend recht: ‘de Awb geldt, tenzij….’
3. Aanvullend recht: Bijzondere wet geldt tenzij de wetgever ‘lui’ is geweest en er in
de bijzondere wet niks is geregeld.
4. Facultatief recht: ‘de Awb geldt niet tenzij….’
Van dwingend recht mag alleen worden afgeweken met een wet in formele zin en van
regelend recht mag worden afgeweken met een wettelijk voorschrift.
,De Awb is alleen van toepassing op handelingen van bestuursorganen. Is het geen
bestuursorgaan? Dan is het ook geen besluit, art. 1:3 Awb. En is het geen besluit? Dan is
er ook geen bestuursrechtelijke rechtsbescherming.
Waarom liever de bestuursrechter dan de civiele rechter?
1. Geen verplichting tot raadsmand
2. Lage griffierechten
3. Geen procesrisico
4. Relatief informele procedure
Dit wordt de ‘cultuur van de goede toegang’ genoemd.
Ook worden er lage eisen gesteld aan het beroepsschrift en heeft de bestuursrechter een
actieve rol; materiele waarheidsvinding.
A-organen
Art. 1:1 lid 1 sub A Awb: een orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is
ingesteld.
In art. 2:1 lid 1 BW wordt de rechtspersoonlijkheid toegekend aan A-organen.
Functie van de rechtspersoon:
1. Vermogensrechtelijk aanspreekpunt: beheert het overheidsgeld
2. Sluit overeenkomsten en verricht andere privaatrechtelijke (rechts)handelingen
3. Heeft eigendomsrechten
4. Kan aansprakelijk worden gesteld voor een onrechtmatige daad
A-orgaan herkennen:
1. Is het een publiekrechtelijk rechtspersoon, art. 2:1 BW?
Lid 1: Staat, Provincies, Gemeenten
Lid 2: Rechtspersoonlijkheid krachtens wet
2. Is het een orgaan?
Heeft het een zelfstandige plaats en functie binnen de rechtspersoon? (te vinden
in de wet)
B-organen
Art. 1:1 lid 1 sub B Awb: particulieren instellingen waaraan een deel van een
overheidstaak is opgedragen.
Materieel criterium = is er sprake van enig openbaar gezag?
Er zijn twee soorten B-organen:
1. B-organen die hun bevoegdheden uitoefenen op basis van enig wettelijk voorschrift
2. B-organen die een publieke taak vervullen en onder bepaalde voorwaarden besluiten
nemen zonder dat de bevoegdheid daartoe bij de wet is toegekend
Het B-orgaan berust niet direct bij de overheid maar daar waar de expertise rust.
B-organen zonder wettelijke grondslag: hier is de ‘publieke taak-jurisprudentie’ van
belang: Stichting Silicose; volgens dit arrest kan een instelling een B-orgaan zijn indien:
1. Er een inhoudelijke relatie is tussen een A-orgaan en de instelling
2. Er financiële verwevenheid is tussen een A-orgaan en de instelling
B-orgaan herkennen:
1. Een ander persoon of College
Anders dan een A-orgaan
2. Bekleed met enig openbaar gezag:
Wettelijk: het moet eenzijdig besluiten kunnen nemen
Buiten wettelijk: inhoudelijke relatie & financiële verwevenheid
,Bereik Awb
De Awb geldt voor alle handelen van A-organen, ook voor hun privaatrechtelijke en
feitelijke handelingen.
De Awb geldt alleen voor de publiekrechtelijke handelingen van B-organen.
Zelfstandige bestuursorganen (ZBO)
Bestuursorganen die niet hiërarchisch ondergeschikt zijn aan een minister:
- ze zijn deskundig
- ze zijn onafhankelijk
- ze waarborgen de inbreng van belanghebbenden
Bevoegdheidsverkrijging
1. Attributie: scheppen van een nog niet bestaande bevoegdheid
2. Deconcentratie: attributie van een bestuursbevoegdheid aan een ambtenaar.
3. Delegatie: het overdragen van een bevoegdheid door het bestuursorgaan aan een
ander die deze bevoegdheden onder eigen verantwoordelijkheid gaat uitoefenen.
4. Mandaat: aan een ambtenaar toekennen van een bevoegdheid om in naam van
een bestuursorgaan besluiten te nemen.
, Burgers zijn belanghebbenden, maar wie/wat vallen allemaal onder het begrip ‘burger’?
- de ‘gewone’ burger;
- ondernemingen;
- beroepsmatige belanghebbenden
o bestuursorganen
Wie mag tegen een besluit opkomen?
- Actio popularis: iedereen mag opkomen tegen elk besluit ook al raakt het de
betrokkene in het geheel niet. Dit is afgeschaft in Nederland sinds 2005
- Alleen geadresseerden van een besluit mogen daar tegen opkomen
- Iedereen met een feitelijk belang bij een besluit = een belanghebbende.
Direct belanghebbende = geadresseerde van een besluit
Derde belanghebbende = elke belanghebbende anders dan de direct belanghebbende
(denk aan omwonende en concurrenten)
Waarom is de belanghebbende van belang?
1. Bij de voorbereiding van besluiten
2. Bij de aanvraag van een besluit
3. Bij de toezending/uitreiking van een besluit
4. Bij de vraag of er bezwaar en beroep tegen het besluit open staat
Art. 1:2 lid 1 Awb moet voldoen aan de OPERA-criteria
Objectief het belang mag niet slechts in de subjectieve belevingswereld van iemand
bestaan.
Persoonlijk het belang moet zich als zodanig onderscheiden van een niet nader
bepaalde groep ‘anderen’. Valt onder te verdelen in de ruimtelijke ordening &
concurrentie.
Ruimtelijke ordening:
1. Nabijheidscriterium
2. Zichtcriterium
Concurrentie:
1. Werkzaam in hetzelfde marktsegment
2. Werkzaam in hetzelfde verzorgingsgebied
Eigen je kan alleen voor je eigen belangen opkomen en niet voor een ander tenzij je
een machtiging hebt, art. 2:1 lid 2 Awb
Rechtstreeks er is geen rechtstreeks belang als het afgeleid is, het belang wordt dan
middellijk geraakt: denk aan contractuele relaties.
- het belang is niet afgeleid als het tegengesteld is!
- Soms wordt een afgeleid belang doorbroken, namelijk wanneer iemand wordt
geraakt in een fundamenteel verdragsrecht
Actueel het belang moet bestaan op het moment dat het wordt genomen.
Bestuursorganen als belanghebbenden
Beschikt het bestuursorgaan dat tegen het besluit wilt opkomen, krachtens attributie of
delegatie over een bestuursbevoegdheid ten aanzien van de belangen?
Art. 1:2 Awb: de belanghebbende
Lid 1: Algemeen belanghebbende OPERA
Lid 2: Bestuursorgaan met hun toevertrouwde belang + RA
Lid 3: Rechtspersonen als belanghebbende + RA
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MRang. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75619 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen