Deze samenvatting is geschreven voor de Master Klinische Psychologie. De eerste twee hoorcolleges zijn algemeen. Inclusief oefen tentamenvragen mét antwoord.
Inhoudsopgave
Hoorcollege 1: diagnostiek.....................................................................................................................4
Doel diagnostiek.................................................................................................................................4
International Classification of Functioning Disability and Health (ICF)...............................................4
Voorbeeld.......................................................................................................................................5
Gegevens te verzamelen....................................................................................................................6
Richtlijn BAPD-verslag........................................................................................................................6
Stappen empirische cyclus..................................................................................................................8
1. Observatie..................................................................................................................................8
2. Inductie.......................................................................................................................................9
3. Deductie gegevens/hypothesen testen......................................................................................9
4. Toetsing......................................................................................................................................9
5. Evaluatie...................................................................................................................................10
Hoorcollege 2: anamnese en observatie..............................................................................................10
Anamnse...........................................................................................................................................10
Onderdelen anamnse.......................................................................................................................10
Speciële anamnese.......................................................................................................................10
Biografische anamnese.....................................................................................................................11
Ontwikkelingsanamnse.....................................................................................................................11
Biopsychosociaal model...................................................................................................................11
Vaardigheden...................................................................................................................................12
Observatie........................................................................................................................................12
Methodische observatie...................................................................................................................13
Verslaglegging...................................................................................................................................14
Mensen willen niet veranderd worden.............................................................................................14
Het proces........................................................................................................................................15
Affirmaties (bevestigen/bekrachtigen).........................................................................................15
Reflectief luisteren en reflecties geven.........................................................................................15
Samenvatten.................................................................................................................................15
Hoorcollege 3: neuropsychologie en intelligentie................................................................................15
Verwijzing.........................................................................................................................................15
Voorbeelden:................................................................................................................................16
Intelligentie.......................................................................................................................................16
Voorbeeld.....................................................................................................................................17
Functionele hiërarchie......................................................................................................................17
1
, Intakegesprek...................................................................................................................................18
Begin en beloop................................................................................................................................18
Model Baddeley................................................................................................................................20
Operationaliseren van hypothesen..................................................................................................21
Onderpresteren................................................................................................................................21
Hoorcollege 4: persoonlijkheidsonderzoek..........................................................................................22
The BIG five......................................................................................................................................22
Je bent elk van de vijf met een bepaalde score................................................................................23
Theorie van Block.............................................................................................................................23
Causaal model..................................................................................................................................23
Modellen persoonlijkheid en as 1 pathologie...................................................................................24
Persoonlijkheid als probleem...........................................................................................................25
Meten persoonlijkheid.....................................................................................................................25
Drie stappen nar een goede schaal (COTAN)....................................................................................26
Voorbeeld Minnesota Multiphasic Personality Inventory............................................................27
Theoretisch principe.........................................................................................................................27
Betrouwbaarheid vragenlijsten........................................................................................................28
Hoorcollege 5: eetstoornissen..............................................................................................................28
Voedings- en eetstoornissen............................................................................................................28
Anorexia nervosa..............................................................................................................................29
Boulimia nervosa..............................................................................................................................29
Eetbuistoornis...................................................................................................................................29
Andere (on)gespecificeerde eetstoornis...........................................................................................30
Voedingsstoornissen.........................................................................................................................30
Vragenlijsten.....................................................................................................................................31
Prevalentie/incidentie......................................................................................................................31
Anorexia nervosa..........................................................................................................................31
Boulimia nervosa..........................................................................................................................31
Incidentie eetbuistoornis..............................................................................................................31
Onderdiagnostiek.............................................................................................................................31
Impact...............................................................................................................................................32
Comorbiditeit...................................................................................................................................33
Diagnostiek.......................................................................................................................................34
Voorbeelden.................................................................................................................................35
Etiologische modellen.......................................................................................................................35
Behandeling......................................................................................................................................35
2
, Intake................................................................................................................................................36
Voorbeeld.....................................................................................................................................37
Overlap.............................................................................................................................................38
Fairburn............................................................................................................................................38
Behandeling......................................................................................................................................39
Hoorcollege 6: diagnostiek van persoonlijkheidsproblematieken........................................................39
DSM-5 criteria...................................................................................................................................40
Diagnostiek van persoonlijkheidsproblematiek................................................................................41
Diagnose bespreken?.......................................................................................................................42
Uitvoering.....................................................................................................................................42
Semi gestructureerde interviews......................................................................................................42
Uitgebreid psychologisch onderzoek................................................................................................43
Alternatieve model voor persoonlijkheid DSM-5 sectie III................................................................43
Ernstdimensie: vijf niveaus van persoonlijkheid functioneren.........................................................44
25 trekken........................................................................................................................................46
6 persoonlijkheidsstoornissen..........................................................................................................46
Voorbeeld borderline...................................................................................................................46
Meetinstrumenten Hybride model...................................................................................................47
Diagnostiek van suïcidaliteit.............................................................................................................48
Hoorcollege 7: gehechtheid (diagnostiek bij volwassenen)..................................................................49
Historie en theorie: Bowlby en Ainsworth........................................................................................49
Differentiatie pathologie..................................................................................................................52
Gehechtheid en indicatiestelling......................................................................................................52
Meten: hoe dan?..............................................................................................................................53
Adult attachment interview (AAI).....................................................................................................53
Conclusie..........................................................................................................................................55
Voorbeeldvragen..................................................................................................................................56
3
,Hoorcollege 1: diagnostiek
Doel diagnostiek
Doel van diagnostiek: Het beschrijven en verklaren van problemen en beperkingen in het dagelijks
leven met als doel deze vervolgens middels interventie te minimaliseren en te sturen op
zelfredzaamheid. Vertaling van deze verklaringen naar de dagelijks praktijk middels een
behandelings-of revalidatieplan.
Je plakt dus geen label, maar je wilt problemen en klachten minimaliseren. Dat doe je door verklaren
van problemen en beperkingen in het dagelijks leven. Je verzamelt anamnese (ofwel puzzelstukjes).
Een volledig overzicht van:
•de problemen en beperkingen in alle levensgebieden (niet alleen die stukjes die je bij aanmelding
krijgt);
•Alle mogelijke soorten verklaringen hiervoor:
•Medische
•Paramedische (waaronder (neuro)psychologie)
•Persoonlijke factoren
•Omgevingsfactoren
•de beschermende factoren (hulpbronnen).
Wanneer iemand verteld dat hij vroeger naar zwemles ging, dan heb je aan die informatie zelf niet zo
veel. Je gaat dan op bepaalde zaken in die voor informatie zorgen. Daarbij kun je het gevoel hebben
dat de patiënt liegt over de informatie die ze geven. Dit doet iemand niet altijd expres. Onze
hersenen werken zo dat we niet alles precies herinneren. Lege gaten worden ingevuld. Kleine
signalen geven dan aan om wat voor stoornis het gaat.
International Classification of Functioning Disability and Health (ICF)
ICF: Internationaal systeem van World Health Organisation. ICF werkt anders dan de DSM. ICF zorgt
tot ordening van alle informatie. Het geeft je dus een framework d.m.v. georganiseerde core areas.
Daarnaast zorgt het voor universele terminologie. Het richt zich met name op de verklaring van
stoornissen. Dit door te kijken naar de karakteristieken wat inzicht geeft in beperkingen en
problemen. De beperkingen worden zo specifiek mogelijk uitgevraagd bij de intake (observatiefase).
Zijn er problemen met gezondheid, aandoeningen en ziekten? Dat kunnen mogelijke medische
oorzaken en oorzaken op functieniveau zijn. Activiteiten (beperkingen) zo specifiek mogelijk
uitvragen in observatiefase.
Je kunt bijv. iemand een glas water aanbieden waardoor je kunt kijken naar iemand zijn motoriek.
4
,Verslaglegging beschrijft:
Beperkingen in activiteiten (lezen, lopen, schrijven)
Problemen in participatie (slechte cijfers op school, moeite met sociale aansluiting)
Stoornissen in functies
Voorbeeld
Fout: “Shania ervaart problemen met lezen die zorgen voor problemen op school die verklaard
kunnen worden door problemen in de klanktekenkoppeling”.
Goed: “Shania ervaart beperkingen met lezen die zorgen voor problemen in de progressie op school,
en die verklaard kunnen worden door de klanktekenkoppeling”.
Door het voorbeeld zie je dat het ICF en DSM een doel heeft, namelijk dat dezelfde taal wordt
gebruikt. Het ICF model geeft ook een identificatie van relevante persoonlijke en omgevingsfactoren.
Deze zijn oorzakelijk of in stand houdend (protectief). Je probeert inzicht te krijgen op alle
onderstaande facetten.
Voorbeeld
5
, Gegevens te verzamelen
Je gaat gegevens verzamelen over:
Tools om deze gegevens te verzamelen zijn: medische documenten, (para)medische documenten en
(neuro)psychologische diagnostiek.
Als je dit allemaal verzameld hebt, dan onderbreekt hoe verschillende relevante factoren met elkaar
verbonden zijn. Het complete plaatje maakt de psycholoog door integratie van de puzzelstukjes tot
een verklarend plaatje te maken. Daarbij kun je verschillende disciplines gebruiken, zoals de
sociotherapeut of logopedist.
Richtlijn BAPD-verslag
De richtlijn is gebaseerd op een tweetal cycli:
Regulatieve: dit gebruikt de hulpverlening en bevat verschillende beslismomenten. Binnen
elke stap vindt de empirische cyclus plaats.
o Probleemherkenningsfase: wanneer iemand binnenkomt ga je op het gebied van
diagnostiek kijken welke problemen er zijn en ga je hypotheses toetsen door te
screenen. Wanneer je op een school je bijv. afvraagt of er sprake is van een autisme
spectrum stoornis, dan ga je wat screenende vragenlijsten of observaties uitvoeren
waardoor je kan concluderen dat er een doorverwijzing naar een specialistische
instelling noodzakelijk is.
o Probleemdefiniëring: hier wordt gekeken naar welke problemen er zijn en welke
verklaringen daarvoor gegeven kunnen worden. Dit is onderkennende en
verklarende diagnostiek. Je gaat hypotheses toetsen op een onderkennend en
verklarend niveau.
o Bedenken en afwegen van handelingsmogelijkheden : je toetst je hypotheses op de
uitvoerbaarheid van de behandeling. Je gaat bijv. via intelligentietests uitzoeken wat
voor een soort woonvoorziening het meest aansluit bij de mogelijkheden van de
cliënt. Tevens is dit het omslagpunt waar men overgaat op behandelen.
o Planning: je start hypotheses op het start-niveau, dus op welk niveau ga je beginnen?
o Interventie: de daadwerkelijke interventie vindt plaats. Je oefent diagnostiek uit
rondom de monitoring van de ontwikkeling.
o Evaluatie: is de interventie voldoende geweest? Zijn de problemen en de
beperkingen die de patiënt ervaart daadwerkelijk opgelost? Je toetst je hypotheses
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xoxosannew. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
