Dit is een samenvatting van hoofdstuk 1 van BuiteNLand. Dit bevat ook examenstof. De samenvatting gaat over het onderwerp globalisering. Het is per paragraaf samengevat en er staan ook begrippen bij met definitie. Deze samenvatting is ideaal voor toetsweken in Havo 4 en Havo 5, of als voorbereiding...
● Globalisering of mondialisering= proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen op aarde toeneemt. Economische globalisering of internationalisering en
culturele globalisering zijn hier 2 belangrijke gevolgen van.
● 4 dimensies van globalisering:
○ Economisch, sociaal, politiek en cultureel
● Globalisering wordt mogelijk gemaakt door transport- en informatietechnologie
○ Transporttechnologie: alle technologie die nodig is om het vervoer van
grondstoffen, goederen en mensen mogelijk te maken.
○ Informatie- of communicatie technologie: technologie om de uitwisseling van
informatie mogelijk te maken
● Sinds 1980 zijn er 3 belangrijke ontwikkelingen van belang:
○ Reis- en vervoerstijden zijn spectaculair gedaald en alles verloopt sneller
○ Transport en communicatie is goedkoper geworden
○ Infrastructuur rond transport en dataverkeer is enorm verbeterd
● Globalisering is niet nieuw, maar nog nooit verliep het proces zo snel en op zo’n grote
schaal als na 1990:
○ 1 van de motoren hierachter is de multinationale onderneming(mno)=
bedrijven met vestigingen over de hele aarde en vormen samen een soort
mondiaal netwerk. De mno’s worden ondersteund door verbeteringen in
transport- en informatietechnologie.
○ Gevolg → relatieve afstand tussen gebieden neemt af. Tijd en ruimte
wordt inelkaar gedrukt: dat heet tijd-ruimtecompressie. We spreken ook
wel van een global village
○ Verbeteringen hebben de neiging zich te concentreren op de best
ontwikkelde regio’s → tijd-ruimtecompressie verloopt in het ene gebied
sneller dan in het andere gebied
1.2 Economische globalisering: oorzaken
● WTO= wereldhandelsorganisatie met als doel liberalisering van de wereldhandel
● De vrijemarkt economie= leidende economisch systeem waarbij bedrijven bepalen wat
waar geproduceerd wordt. De prijs komt tot stand door vraag en aanbod en de rol van
de overheid is gering.
→ Gevolgen liberalisering van de wereldhandel:
○ Productie en uitwisseling van goederen en diensten wordt internationaler
○ Gebieden raken economisch steeds hechter verbonden. Voorwaarde daarvan is
wel een gunstige ligging van het gebied.
, ● Economische globalisering kun je aflezen aan:
○ Sterke stijging van buitenlandse investeringen
○ Groei van internationaal transport en communicatie verkeer
○ Snelle toename van de wereldhandel
● Vanaf 2012 weer daling door afkoeling economie in BRICS landen
○ Mno’s vragen zich af: zit ik hier nog goed met mijn bedrijf
○ Mno’s laten zich leiden door zaken als: arbeidsmarkt (loon- en kennisniveau),
bereikbaarheid, belastingvoordelen en politieke stabiliteit van het land
● O.i.v. WTO wordt vrijhandel gestimuleerd. Vrijhandel= handel waarbij zo weinig
mogelijk handelsbelemmeringen bestaan zoals:
○ tariefmuren= hoge importtarieven om eigen productie te beschermen
○ Importquota= je mag maar een bepaalde hoeveelheid van een product
importeren
● Landen en handelsblokken treffen in tijden van crisis snel protectionistische maatregelen
om eigen economie af te schermen tegen buitenlandse concurrentie.
● Productieafdelingen van mno’s zijn steeds minder gekoppeld aan een nationale
thuisbasis
○ Ze kiezen voor diverse locaties in de wereld waarbij ze het meeste
winst kunnen halen → de productieketen wordt uitgerekt en groot deel
van de wereldhandel vindt alleen plaats tussen verschillende
onderdelen van de mno → handel en vervoer zijn veel sneller gegroeid
dan de productie.
○ mno’s gaan ook internationaal om nieuwe afzetmarkten te veroveren
1.3 Economische globalisering: gevolgen
● 3 economische kerngebieden die de wereldeconomie beheersten: de triade
○ Noord-Amerika, Europa en Japan
● Hun mondiaal netwerk wordt bedreigd: de invloed van landen in de semiperiferie neemt
toe
○ Vooral landen in Azië
○ Global Shift= het verschuiven van het economische zwaartepunt van de wereld
● Geografische gevolgen van snelle globalisering:
○ Na 1980: nieuwe internationale arbeidsverdeling: deze verdeling laat zien
welke taken (grondstoffenleverancier, industrieel productiecentrum,
dienstverlener) elk deel van het wereldsysteem voor zijn rekening neemt
■ Door verschuiving van een deel van de maakindustrie vanuit het centrum
naar de semi periferie/periferie verschuift dit ruimtelijk patroon
○ Mno’s proberen regionale en nationale markten in deze gebieden te veroveren
○ Van uitschuiven naar doorschuiven: de locatie van bedrijven wordt steeds sneller
aangepast aan de gewijzigde regionale of lokale situatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evasoepboer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
