Dit zijn hoorcollege aantekeningen van hoorcollege 1 inclusief de oefenvragen + antwoorden aan het eind. Daarnaast geeft het bij elk onderwerp ook een voorbeeld, waardoor je de theorie beter zult begrijpen.
Hoorcollege 1 – Introductie en rechtsstaat: besturen in de rechtsstaat
Huisregels
Recht en maatschappij gaat over het recht, maar het is niet een juridische benadering van het recht.
Juridische benadering van het recht gaat dan over een (juridische)rechtsvraag met een feitencomplex.
In dit vak kijken we met de bril van buiten naar het recht.
De bril samengavet: empirische bril.
Empirisch is een kwalificatie van een waarneming of een observatie die gaat over een werkelijkheid.
Je verwijst niet naar het recht, maar naar een werkelijkheid buiten het recht. Dat kan van alles zijn.
Empirisch onderzoek is het systematisch waarnemen van de werkelijkheid. Voorbeeld empirische
claim: mannen verdienen meer dan vrouwen → dit is een empirische claim dat je met een empirisch
onderzoek kan onderzoeken. Dat kan door heel systematisch te kijken bijv.: hebben ze dezelfde
functie, hoe zit het in diezelfde functie, hebben ze dezelfde verdienvermogen, etc. Dus je hebt een
methode nodig / je moet methodisch kijken naar de werkelijkheid om te kunnen vaststellen met een
empirische onderzoek of mannen meer verdienen van vrouwen.
Voorbeeld ander onderzoek: Je hebt een empirisch onderzoek nodig om te bepalen of mensen die
naast een groot industrieterrein wonen zieker worden dan mensen die bijv. in de stad of natuur wonen.
Dan moet je eerst heel methodisch nadenken: welke waarnemingen/observaties ga je doen. Aan de
hand van de observaties ga je een patroon vaststellen of een conclusie trekken.
Empirisch onderzoek kan je op alle terreinen doen, bijv. loon van man en vrouw is economische
onderzoek, de gezondheidsrisico ziek worden is een ecologisch onderzoek.
Empirisch onderzoek gaat het over een systematisch waargenomen werkelijkheid.
Je kan ook zo naar het recht kijken, bijv. de Hoge Raad is inconsistent in de interpretatie van de
waarschuwingsplicht van de aannemer die in de BW is genomen. Ook dit moet je met empirisch
onderzoek vaststellen: welke uitspraak neem ik in acht, op welke manier ga ik de interpretatie van de
Hoge Raad duiden. Vervolgens ga je die waarnemingen analyseren en bij elkaar interpreteren en dan
kom je tot een bepaalde conclusie.
Empirisch onderzoek stelt ons in staat om de werkelijkheid te kennen en dus ook om vast te stellen
hoe bijv. met het recht moet worden omgegaan of moet worden gebruikt.
Voorbeelden hiervan als het gaat om het recht (om een beeld te krijgen):
• Voorbeeld van empirisch onderzoek naar het gebruik van het recht
Onderzoek dat gaat om juridisering omgevingsbesluitvorming. bijv. bestemmingsplan of
omgevingsvergunning. Gaat hier om ingrepen in de leefomgeving, bijv. pand omzetten in
hotel, een vergunning daarvoor aanvragen. Deze besluiten zijn omgevingsbesluiten. Dan kijk
je naar: waarom juridiseert die omgevingsbesluitvorming nou en wat zijn de effecten/impact
daarvan?
- Zaak: In Gemeente Waalwijk kocht een man een pand. Hij ging daar 15
arbeidsmigranten huisvesten. Dat kon en vroeg een vergunning hiervan aan. Het
College B&W had beleidsregels met daarin dat max. 15 arbeidsmigranten kon worden
toegestaan in een woning. Buurvrouw kwam hier in opstand en er lag 132
bezwaarschriften tegen die vergunning. Ook werd een voorlopige voorziening
aangevraagd bij de bestuursrechter in Breda. College B&W vindt 15 veel en past de
, beleidsregel aan naar 10. De bezwaaradviescommissie keek naar de bezwaren, zij
toetsen de vergunning ‘ex nunc’ (=hoe de beleidsregel nu luidt), waardoor de
vergunning geweigerd werd (omdat de beleidsregel naar 10 werd gewijzigd). De
bewoners gingen nadat de vergunning was geweigerd meteen een
handhavingsbeschikking lokken. En meteen een voorlopige voorziening vragen om de
gemeente tot een dwangsom/handhaving te dwingen, want er zitten 15 mensen in.
Eigenaar van pand maakt ook bezwaar en gaat naar de rechter en zegt dat zijn
rechtszekerheids/vertrouwensbeginsel is aangetast.
➢ Juridisering van omgevingsbesluitvorming: kijken naar wat gebeurt hier nou in
casu? Wat verklaart nou dat die zo snel juridisch escaleert?
➢ Empirisch onderzoek: systematisch kijken:
Bijv. zijn er verschillen in juridisering van provincies? Ik heb hier alle ruimte
ordelijke zaken die bij de RVS terecht zijn gekomen. Hoe kan je verklaring dat
Noord Brabant de Hof leverancier is? Is het omvang van de provincie (kijken
naar hoeveel mensen er wonen en dan vervolgens hoeveel zaken worden er
gemiddeld per 100.000 inwoners per jaar aangeleverd)? → Dan blijkt (zie
kolom rechts) dat Noord-Brabart Hof leverancier is.
Het gaat meer om de manier van denken. Empirisch onderzoek begint met
waarneming. Dan moet je dit verklaren; hoe komt dit? → bijv. ook per 100.000
inwoners is Brabant hofleverancier, omdat je in Brabant veel varkensboeren
hebt en die lokken veel veehouderij (dus zij lokken juridisering uit, dus
bezwaren tegen omgevingsvergunning uit). Dan kijk je met onderzoek of dit
klopt, dan kijk je naar verschillende zaken of dit echt zo is. Al die verklaringen
kan je toetsen, en dat doe je met empirisch onderzoek en ook empirisch
onderzoek – in dit geval – naar juridisering.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
