Auteursrecht
Werkgroep 1
Inleiding
Intellectueel Eigendomsrecht is het exclusief recht op goederen die
immaterieel van aard zijn.
Absolute, subjectieve vermogensrechten op goederen, niet zaken.
Jegens eenieder inroepbaar m.u.v. handelsnamenrecht.
Het object van het IE-recht is immaterieel: afbeelding van het meisje
met de ballon. Kan als schilderij, op poster etc. het eigendomsrecht op
het schilderij en het IE-recht op de afbeelding. Het schilderij wordt
vernietigd, maar het auteursrecht is nog steeds op de afbeelding, dus
die mag alsnog niet verkocht worden.
Kan op meerdere plaatsen tegelijk zijn.
Kwekersrecht = nieuwe plantenrassen
Chipsrecht = Computerchips
Doel en ratio van IE-rechten is vrijheid van mededinging. Iedereen mag
van elkaar profiteren, beïnvloeden etc. IE-rechten zijn codificaties van
specifieke gevallen van ongeoorloofde mededinging. Op het moment dat
er geen bescherming kan worden gevonden in IE-recht is er geen
aanvullende bescherming in mededinging. Nu steeds meer wel, maar
uitgangspunt dus dat het niet kan. Kopiëren mag dus in beginsel, tenzij IE-
recht.
Algemene doel is doelmatige ordening mededingingshandelen.
Ten aanzien van de geestelijke prestaties:
- Investeringsbescherming en beloning;
- Aanmoedigen investeringen;
- Eerlijkheid in het handelsverkeer.
1
,Ten aanzien van onderscheidingstekens:
- Bescherming transparantie van de markt;
- Herkomstfunctie.
Regels van IE-recht zijn uitzonderingen op het beginsel van vrijheid van
mededinging.
Auteursrecht is geheel aan regels dat ziet op werken objectieve werken
of recht dat aan de maker wordt toegekend. In verschillende landen wordt
hier verschillend over gedacht. In Amerikaanse grondwet staat als reden
voor auteursrecht: to promote science and art. In andere landen staat de
maker meer centraal. Rechtvaardigheidsgrondslag heeft VS.
Utiliteitstandpunt stimuleert nieuwe werken waar de samenwerking van
kan profiteren. NL heeft niet echt een rechtsgrond.
Doel van auteursrecht is de bescherming van culturele en informationele
prestaties. Het waarborgt de belangen van de auteur (materieel en
immaterieel). Het stimuleert de productie en verspreiding van creatieve
prestaties. Belangrijk is dat een evenwicht bestaat tussen het belang
auteurs en het waarborgen van de uitings- en informatievrijheid.
IE-recht is een grondrecht o.g.v. art 17 lid 2 Handvest. Auteursrecht kan
recht op informatie beperken. Kan recht op informatie ook auteursrecht
beperken. In NL is vrijheid van informatie erg belangrijk.
Corpus mechanicum: waarneembaar, vaak een stoffelijk, tastbaar
exemplaar (zoals een boek in de zin van een stapel bijeengebonden
papier).
Corpus mysticum: niet-tastbare, geestelijke creatie (zoals een boek in de
zin van het verhaal en de wijze waarop het verwoord is).
Auteursrecht heeft betrekking op het corpus mysticum van een werk wat
belichaamd is in het corpus mechanicum. Gevolg daarvan is dat het
oneindig vaak gereproduceerd kan worden en aan publiek beschikbaar
gesteld kan worden. Dat zijn rechten die de auteurswet aan de auteur
geeft. In beginsel is de maker of diens rechtsopvolger de enige die dit
mag. Hij kan dit anderen ook verbieden. Auteursrecht is ook wel
verbodsrecht. Verbodsrecht op: openbaar maken en verveelvoudigen,
tenzij toestemming en/of beperking.
Vernietigen van de drager doet niks met het auteursrecht. Het
auteursrecht blijft gewoon bestaan. WTC staat er niet meer, maar wel het
auteursrecht van de architect. Je mag dus niet zomaar dat soort gebouwen
ergens anders bouwen. Is het auteursrecht overdraagbaar? Ja o.g.v. art 2
Auteurswet. Hoe leveren we dan? Via een onderhandse akte.
Hoe ontstaat een auteursrecht? Van rechtswege, er zijn geen formele
vormvereisten. Het verbod volgt uit art 5 lid 2 BC. Wanneer eindigt het?
70 jaar na de dood van de maker: art 37 Aw.
2
,Regelgeving – Verdragen:
Berner Conventie (BC) opgesteld in 1886 (voor internationale
betrekkingen). Er was hier een formaliteitenverbod en VS wilde daarom
niet aansluiten. VS had altijd alsnog het copyright. Dit doet niks meer
momenteel. Wat is hier het nut van? Afschrikken.
Universele Auteursrecht Conventie (UAC). Hier wilde VS wel aansluiten,
want geen formaliteitenverbod.
WIPO-Auteursrechtverdrag (WTC) is al geïmplementeerd in EU-recht,
daarom doen we er niks mee.
TRIPS-verdrag. Landen die hier zijn aangesloten zijn verplicht om de
regels uit BC na te leven zeker met betrekking tot de
persoonlijkheidsrechten.
Richtlijnen:
Moeten worden omgezet in NL recht en rechts moeten richtlijnconform
interpreteren. Veel begrippen zijn geharmoniseerd met betrekking tot
auteursrecht.
Auteursrechtrichtlijn 2001/29/EG
DSM Richtlijn (nieuw) auteurscontractenrecht hoort hier ook bij. In
juni in werking getreden.
Wetten:
Auteurswet
Grondrechten:
EVRM
IVBPR
Handvest EU
Artikel 1 Aw: het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van
een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens
rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen,
behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.
Werkbegrip werk van letterkunde, wetenschap of kunst (art 1 jo 10 Aw)
en oorspronkelijkheid (originaliteit, individualiteit, scheppend karakter,
persoonlijk stempel, eigen karakter). Een werk is een geestelijke creatie,
een ideeën daar kun je verschillende elementen aan toevoegen.
Vervolgens komt daar wat uit, een liedje, een boek, een schilderij. Eigen
intellectuele schepping van de maker.
Het feit dat iets een boek is of filmwerk is betekent nog niet dat het een
werk is in de zin van de Auteurswet. Vb. plank. Is dat een werk? Plank
waar geen creativiteit aan is toegevoegd. Maar wat als je de zin ‘Home is
where the heart is’ op de plank toevoegt. Het is een standaard zin, totaal
niet creatief maar wel beetje.
HR 28 juni 1946 Van Gelder/Van Rijn arrest. Van Gelder maakte
beeldjes op een bepaalde manier door het te branden, zodat de nerven
3
, duidelijker naar voren kwamen. Op de jaarbeurs kwam hij Van Rijn tegen
die beeldjes had die op die van hem leken qua werkwijze. HR zei:
materiaal, stijl of methode wordt niet beschermd door het auteursrecht.
Volgt ook uit art 9 lid 2 TRIPS-verdrag.
Louter techniek wordt niet beschermd door het auteursrecht. In het
algemeen geldt voor alle zuiver objectief inhoudelijke informatie dat deze
niet beschermd wordt. Dus feiten en gegevens, systemen, methoden en
concepten. Toch niet helemaal waar, want HR heeft beslist dat
gegevensdrager van horloge? Wel wordt beschermd.
Art 9 lid 2 TRIPS-verdrag: de bescherming van het auteursrecht strekt zich
uit tot uitdrukkingsvormen en niet tot denkbeelden, procedures,
werkwijzen of mathematische concepten als zodanig.
HR Lancôme/Kecofa, HR Stokke/H3 & HvJEU Brompton Bicycle louter
techniek wordt niet beschermd door het auteursrecht. In het algemeen
geldt voor alle zuiver objectief-inhoudelijke informatie dat deze niet
beschermd wordt:
- Feiten en gegevens.
- Systemen.
- Methoden.
- Concepten.
Domeinafbakening samenvatting
Artikel 9 lid 2 TRIPS-verdrag een auteursrechtelijk werk moet
uitgedrukt zijn in een bepaalde vorm, een idee an sich volstaat niet.
HR Van Gelder/Van Rijn materiaal, stijl of methode wordt niet
beschermd door het auteursrecht.
HR Stokke HR 3 louter techniek wordt niet beschermd door het
auteursrecht.
Zuiver objectief-inhoudelijke informatie wordt niet beschermd door het
auteursrecht.
Art 11 Aw wetten en vonnissen worden niet beschermd door het
auteursrecht.
Grijs gebied
HR 29 juni 2001 Hasbro vs Impag. Hasbro had vier
gezelschapspelletjes op de markt gebracht. Impag had precies hetzelfde
spelconcept, maar zag er net iets anders uit. Hasbro was niet blij. Impag
zei concepten worden niet beschermd, ik mag ermee doen wat ik wil. HR
zei: concept heeft geen bescherming, maar de uitwerking van een concept
+ oorspronkelijkheid kan auteursrechtelijke bescherming genieten.
Een werk in de zin van art 1 jo 10 Aw moet vatbaar zijn voor menselijke
waarneming. Vorm van uiting (idee voldoet niet) en visueel en auditief.
Hoe zit het dan met geur of smaak?
4
