Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 8: Tijd van burgers en stoommachines feniks
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Samenvatting Tijdvak 8: Tijd van Burgers en Stoommachines + tijdbalk + uitwerking opdrachten feniks
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
H8. tijdvak 8: tijd van burgers en stoommachines 1800-19001e industriele revolutie: 1775 - 1850
2e industriele revolutie: 1850 - 1900
Kenmerkende aspecten:
- de industriele revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een
industriele samenleving
- discussies over de sociale kwestie
- de moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie
- voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen
en vrouwen aan het politieke proces
- de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen (liberalisme,
nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme
1819 Peterloo Massacre -> femisten en arbeiders protesteren geweld-
loos en worden met geweld verdreven
1813 Nederland zelfstandig onder Koning Willem I
1815 in heel europa zitten erfelijke vorsten op de troon; staatkundige herorden-
ing van Europa
1819 bloedbad St. Peter’s Field
1833 Factory Act (fabriekswet) wordt in engeland aangenomen
1838 People’s charter
1840 Willem II wordt koning van Nederland
1848 Marx/Engels publieren het communistisch manifest, revoluties in europese
hoofdsteden
1848 liberaal thorbecke schrijft een grondwet waarin wordt bepaald dat leden
van de tweede kamer voortaan direct worden gekozen door burgers, op
basis van het censuskiesrecht
1885 Conferentie van Berlijn over verdeling van Afrika: Engeland, Frankrijk en
Duitsland komen bijeen om Afrika onderling te verdelen en zo conflicten
te voorkomen
1870 wet die bepaalt dat particuliere ondernemers een onderneming in Neder-
lands-Indie kunnen beginnen
1887 uitbreiding kiesrecht: censuskiesrecht werd vervangen door kiesrecht op
basis van ‘kentekenen van geschiktheid’
1888 1e socialist in de tweede kamer
1917 pacificatie van 1917: invoering algemeen mannenkiesrecht en invoering
gesubsidieerd bijzonder onderwijs
1918 algemeen mannenkiesrecht
1918 suze groeneweg wordt eerste vrouw in tweede kamer door passief kies-
recht
1919 invoering vrouwenkiesrecht
Pagina 1
,1819: bloedbad van St.Peter’s field = Peterloo Massacre
geweldloos protest door
- feministen (kiesrecht)
- arbeiders (vertegenwoordiging van hun belangen in het parlement -> meer
inlvoed op bestuur)
bestuurders worden nerveus -> bang dat inwoners zich tegen de gevestigde
orde keren (zo was de franse revolutie begonnen) -> drijven de mensenmassa
met geweld uiteen -> 18 doden en 650 gewonden -> werd Peterloo Massacre
genoemd in de krant
Jort van Oort:
De industriele revolutie ->ontstaan in Engeland -> 1 van de grootste
veranderingen in de geschiedenis
Kenmerkend aspect: de industriele revolutie die de basis legde voor een
industriele samenleving:
economisch: productiewijze verandert ingrijpend
sociaal: ontstaan van de industriele samenleving
verandering met grote gevolgen = revolutie => vindt plaats in korte tijd en
heeft onomkeerbare gevolgen (niet terug te draaien). Industriele revolutie vond
niet plaats in korte tijd, maar had wel enorme gevolgen:
- nieuwe sectoren industrie bijgekomen
- nieuw industriegebieden ontstaan
- bevolkingsgroei
- toename steden
Hoe is de industriele revolutie in Engeland ontstaan vanaf 1750:
- textielnijverheid => uitvindingen schietspoel -> spinning Jenny ->
waterframe -> textielnijverheid was zich dus enorm aan het ontwikkelen =>
behoefte aan een stabiele energiebron en aan arbeiders die de machines
konden bedienen.
landbouw: vernieuwingen leiden ook tot een agrarische revolutie =>
voedselproductie neemt toe -> leidt tot bevolkingsgroei
-> meer mensen = meer vraag naar kleding => goed voor textielnijverheid
-> meer voedsel geproduceerd met minder mensen -> rest kan in de
textielnijverheid gaan werken.
Grote machines zoals het waterframe werkten op waterkracht; textielfabrieken
konden dus alleen aan het water staan en water afhankelijk van de waterkracht
-> textielondernemers wilden daar vanaf => wilden een stabiele energiebron -
> ogen gericht op kolen en de mijnbouw. Hier gebruikten men een
stoommachine -> James Watt komt met een nieuwe versie van de
stoommachine die sneller is en minder brandstof gebruikt -> wordt gebruikt in
textiel gebruikt en slaat over op andere takken van industrie -> industriele
revolutie
eigenlijk zijn er 2 verschillende industriele revoluties:
Pagina 2
, 1e industriele revolutie (1775-1850) 2e industriele revolutie (1850-1900)
brandstof = steenkool elektriciteit en olie
materiaal machines = ijzer staal
economische gevolgen
economische gevolgen:
- de huisnijverheid verdwijnt en verplaatst zich naar fabriekshallen
- de productie neemt enorm toe -> hierdoor dalen de prijzen
sociale gevolgen:
- hele samenleving verandert in een industriele samenleving
samenlevingstype wordt altijd gedefinieerd aan de hand van de
belangrijkste middelen van bestaan -> industrie. Er komt een nieuw
middel van bestaan bij: dienstensector (en je hebt nog steeds
ambachtslieden, landbouw)
- nijverheid neemt enorm af
- snelle bevolkingsgroei en urbanisatie (trek naar de industriesteden)
- uitgebreide vervoersmogelijkheden (per paard en trein en water -> leidt tot
transportrevolutie)
- inkomensverschillen tussen arm en rijk wordt steeds groter
Veranderingen in dit tijdvak:
- Europa verandert in de 19e eeuw in een industriele samenleving
- miljoenen mensen werken onder zware omstandigheden in fabrieken
- hebben geen invloed op het bestuur
- in de loop van de eeuw komen arbeiders en vrouwen op voor hun
maatschappelijke en politieke belangen
Dit hoofdstuk gaat over de veranderingen die de geindustrialiseerde
samenleving bracht voor burgers, de europese machtsverhoudingen en de
koloniën
§8.1 Industrialisatie en modern imperialisme
Leerdoelen:
- je kunt de sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen omschrijven die
plaatsvonden tijdens de overgang van de argrarisch-urbane samenleving
- je kunt uitleggen hoe de verhouding tussen kolonies en moederlanden
veranderde onder invloed van de industriele revolutie
- je kutn uitleggen welke politieke, idelologische en economische motieven
een rol speelden bij het opkomen (Azie) en uitbreiden (afrika) van het
modern imperialisme
- je kunt beschrijven hoe Nederland als koloniale machthebber in het
toenmalig nederlands-indie vormgaf aan het modern imperialisme
-
Pagina 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zarababic2006. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82956 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen