Hoorcollege Cerebro Vasculair Accident
Jaarlijks 50.000 mensen CVA
Vaker op oudere leeftijd, maar kan ook op jongere leeftijd
Cerebro Vasculair Accident
Letterlijk: Ongeluk van de bloedvaten in de hersenen
Het gevolg is Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH)
Herseninfarct = ischaeamisch
- Afsluiting van het bloedvat (trombus/ embolie, artherosclerose)
- Hypoxie na afsluiting (hypoperfusie) = te lage doorbloeding van hersenweefsel
- Achter de vernauwing komt er geen bloed naar de hersenen
Ischeamisch CVA
- Corticaal infarct (grote hersenen > hersenschors aangedaan)
- Subcorticaal infarct (hersenschors nog intact, vind plaats in de lagere structuren van
de hersenen)
- Lacunair infarct (kleiner infarct, in kleiner bloedvat van de hersenen)
- Waterscheidingsinfarct (bepaald gebied heeft verminderde bloedtoevoer gehad,
waardoor er op een groter gebied uitval is)
Behandeling Ischeamisch CVA
Tijd=afsterving van hersenweefstel
- Trombolyse (4,5 uur na ontstaan uitval) –
medicamenteuze bloedverdunners waarmee
het stolsel oplost. Kent bepaalde risico’s. Risico
kan zijn dat er ergens bloedingen kunnen
ontstaan waardoor de schade nog vergroot
wordt.
- Trombectomie (6 uur na ontstaan uitval) –
vernauwing weghalen via de lies met een
katheter om het bloedstolsel weg te halen.
Stent plaatsen is ook een optie.
Hoe vroeger iemand in het ziekenhuis komt hoe beter.
Hemorragisch CVA
- Doorbraak van het bloedvat
Hypertensie
Aneurysma (verzwakte plek in een bloedvat)
Vaatmalformatie (aangeboren vaatafwijkingen)
,Hemorragisch CVA
- Intracerebrale bloeding (in het brein)
- Subarachnoïdale bloeding (tussen de
hersenvliezen) – Brief van neuroloog > SAB
- Subdurale bloeding – Bloeding tussen de
duramater en arachnoïdea
- Epidurale bloeding – Bloeding tussen de
duramater en de schedel
Deze bloedingen zijn dusdanig groot dat het
hersenweefsel wordt verdrukt en er dus hersenschade
ontstaat.
Behandeling hemorragisch CVA
- Afwachten (om te kijken wat het verloop is)
- Medicatie staken (vooral bloedverdunners)
- Bloeddruk verlagen
- Operatie
Clipping (clip zetten op de zwakke plek van bijvoorbeeld een
aneurysma, zodat de bloedtoevoer staakt)
Coiling (lijm in de zwakke plek gespoten waardoor er geen zwakke
plek meer is)
Schedel lichten (wanneer de hersenstam in de verdrukking komt,
stuk van de schedel openzagen om de hersenen meer ruimte
hebben om langzaam terug te veren)
- Drain – overdruk in de hersenen voorkomen
Extern (tapt hersenvocht af)/ intern (voert hersenvocht af naar de buikholte)
Transient Ischeamic Attack – TIA
- Tijdelijk van aard
- Geen restklachten
- Verkeerde diagnose bij onzichtbare gevolgen? (Vaak worden cognitieve gevolgen
gemist)
Cijfers beroerte nederland
- Per jaar 40.000 mensen met een beroerte
80% infarct 20% bloeding
- 360.000 mensen leven met de gevolgen van een beroerte
- Gemiddeld sterven 25 per dag
- Mannen gemiddeld 79 jaar. Vrouwen 83 jaar
- 2 van de 3 ziekenhuispatiënten kunnen 2 maanden na opname weer zelfstandig naar
huis
- Kosten in 2017 > 1.5 miljard.
- Gemiddeld 6.5 dag in het ziekenhuis
,De hersenen
Bepaalde functies in bepaalde gebieden maar een samenhangend geheel van netwerken.
Het is niet zo dat wanneer je op een bepaald gebied schade hebt, dat er alleen daar schade
zichtbaar is. Dit heeft gevolgen voor het hele brein, omdat het brein met netwerken werkt.
De hersenen
Grote hersenen (cerebrum)
Frontale kwab – Exectutieve functie (plannen, organiseren, vooruitdenken), gedrag motoriek
Pariëtale kwab – Taal (links), ruimtelijke oriëntatie (rechts), sensoriek
Occipitale kwab – Organisatie van het zicht, verwerken van visuele informatie
Temporale kwab – Gehoor, taalbegrip, concentratie
Kleine hersenen (cerebellum)
- Bewegingscontrole en -planning, balans, invloed op emotionele en mentale
processen
Hersenstam (pons, medulla oblengata, mesenchephalon)
- Bewustzijn, reguleert vitale functies, zoals ademhaling, bloeddruk, hartslag en
lichaamstemperatuur)
De hersenen
Basale kernen
- Nucelus Caudate
- Putamen
- Globus pallidus
- Substantia Nigra
- Nucleus subthalamicus
Thalamus
Limisch systeem (samenwerkend geheel van verschillende onderdelen, zowel op corticaal,
subcorticaal en in het diencepahlon. Hier zijn verschillende structuren bij betrokken. Speelt
een rol bij emoties, informatieopslag, hormoonhuishouding)
- Corticaal
Cortex orbitofrontalis – nemen van beslissingen en affectieve leerprocessen
Fornix – gevoelens, leerprocessen, geheugen, motiverening
Hippocampus – vormgeving langetermijngeheugen
Gyrus cinguli – evaluatie van beloning en straf
Septum pellicidum – verbinding tussen de verschillende gebieden
- Subcorticaal
Amygdala – agressie en angst
Nucleus Accumbens – beloning, verslaving en genot
- Diencephalon (tussenhersenen)
Hypothalamus - hormoonhuishouding
Corpus mammilare – ruimtelijk en episodisch geheugen
, Basale kernen vormen samen met het limbisch systeem en de amygdala het binnenbrein.
Archiniveau (hersenstam en ruggenmerg) – reflexmatige niveau
Palioniveau (binnenbrein) – onbewuste acties, automatisme
Neoniveau (hersenschors en grote hersenen) – doelbewuste acties
De hersenen
Basale kernen
- Procedurele activiteiten bij automatische en onbewuste bewegingen
- Houdingsregulatie
- Bewust en onbewuste aangeleerde motoriek
- Maar ook rol bij cognitie, waarneming en pijn
Thalamus
- Poort naar hersenschors (prikkels worden vanuit het brein doorgegeven aan de
hersenschors) – Laesie (prikkels komen anders/ niet binnen)
Limbisch systeem
- Episodisch geheugen (persoonlijke gebeurtenissen)
- Emotie
Bloedvoorziening
Hersenen kunnen 4-6 minuten zonder bloed (hierna
ontstaat er dus onomkeerbare schade)
Cirkel van Willis (hier komen de 4 grote slagaderen, uit de nek
en achter in het hoofd, samen)
Dit voorkomt dat wanneer een bloedvat vernauwd is, het hele
brein niet afgesloten wordt.
De meeste mensen hebben dit, maar niet iedereen!
Arteri cerebri
- Arteri cerebri anterior
Basale ganglia, corpus callosum, mediale oppervlak van de
hemisferen, oppervlak pariëtaal en frontaalkwab
- Arteri cerebri media
Frontaalkwab, pariëtaal kwab, cortex van de temporaalkwab,
thalamus
- Arteri cerebri posterior
Occipitaalkwab, deel van de temporaalkwab, thalamus
